Avèm pas desvolopat lo bilinguisme tant coma o faguèron dins l'acadèmia de Tolosa per exemple: manca de volontat rectorala o sovent marrida volontat al nivèl despartimental Aquelas mesuras de supressions de pòstes, las podèm pas explicar autrament que coma una temptativa de faire d’esparnhas budgetàrias Segur que, en mai de las proclamacions simbolicas – importantas pasmens – caldrà que de mejans especifics sián atribuits a l’ensenhament de las lengas regionalas

Lo rector de l'Academia de Montpelhièr menaça amb suprimir qualques pòstes de trabalh necites per l'ensenhament de l'occitan en Lengadòc. Lo cas a levat una fòrta polemica e de cenentats de personas se son mobilizat a la defensa de la cultura del país. Marie-Jeanne Verny, directora de recèrcas del departament d'occitan de l'Universitat Pau Valèri de Montpelhièr e presidenta del CREO Lengadòc, explica a Jornalet las causas del conflicte e la reaccion de la comunitat educativa, sociala e politica.


Quala èra la situacion de la lenga occitana dins l'ensenhament de Lengadòc-Rosselhon abans que comencèsse aquel afar? 


Supausi que l’expression “aquel afar” remanda a las diferentas atacas qu’avèm patidas aquest an e que son presentadas sus nòstre sit internet. Per resumir, s’agís de la supression d’un mièg-pòste d’animacion pedagogica e de la menaça sus 2 pòstes d’encadrament pedagogic dins Gard e Aude, que sos titularis partisson a la retirada.

Complicat de resumir çò que concernís l’ensenhament de l’occitan per 4 departaments, de la mairala a l’Universitat, amb de modalitats variadas que van de la sensibilizacion al bilinguisme. La situacion es pas pièger ongan que las autras annadas, i a fòrça dificultats e de besonh de desvolopament, mas es pas sul tablèu de l'ensenhament que pòrta lo conflicte ongan, es sus la decision tan brutala coma injusta que prenguèt lo Rector de suprimir un pòste clau 9 oras, e de pas o mal remplaçar dos collègas Conselhièrs Pedagogics Despartimentals (CPD) o IMF (Institutor Mestre Formator) dins Gard e dins Erau. Lo mièg-pòste es l'esquina de nòstre projècte academic per lo segond gra e los CPD o son per lo primièr gra. Es aquò que nos permet d'aver encara un ensenhament de la lenga que se ten, a l'escòla, en collègi e en licèu. Avèm pas, dins l'acadèmia de Mtp, desvolopat lo bilinguisme tant coma o faguèron dins l'acadèmia de Tolosa per exemple: manca de volontat rectorala o sovent marrida volontat al nivèl despartimental. Mas avèm aquò, un ensenhament de lenga de qualitat, desvolopat mai que mai a l’entorn de projèctes pedagogics federators, coordonats per la collèga liberada a mièg-temps per aquò. Dins lo primièr gra, son los 4 conselhièrs pedagogics que coordonan aqueles projèctes amb, en mai una collèga d’Aude qu’aviá un pòste dich “d’animacion-sosten”. Los projèctes recampan de milierats d’enfants (quasi 10 000 pels 4 despartaments en primari e 862 en segond gra) a l’entorn d’una tematica renovelada cada annada, illustrada per l’organizacion d’eveniments culturals que meton los enfants en rapòrt amb los creators (musicians, contaires, comedians). Las ajudas de las collectivitats territorialas permeton aital a l’encòp de faire viure l’espectacle vivent e de mostrar als enfants qu’aprenon una lenga viva, una lenga de creacion. Los collègas que participan a aqueles projèctes manifèstan son estrambòrd, testimònian del plaser d’ensenhar dins aquel contèxt.


Quala es l'origina del conflicte? 

Quinas mesuras vos an menats a vos mobilizar?

Anam dire que lo contact amb lo Rector en plaça es pas estat simple simple… Nos recebèt, lo CREO, a son arribada en setembre de 2009, e dempuèi pas grand causa… Avèm 5 o 6 letras amb de demandas precisas que son demoradas sens responsa… Malgrat la signatura de la convencion Rectorat / Region en decembre 2009, cap de plan de desvolopament es pas estat mes en plaça…

Las mesuras presas dempuèi genièr son d’una gravitat extrèma. E pasmens la mobilizacion es estada fòrta: collègas, parents, elegits… Peticion electronica (totjorn activa), manifectacions, letras de parents, d'escòlas… Res i fai pas res. Lo conselh academic de las Lengas Regionalas que se deviá tenir fin de mai foguèt remandat la velha. Era estat reportat al 29 de junh. Dabans las demandas d’explicacion del responsable de la Region, puèi dels sindicats e del CREO, lo Rector quitèt la sala al cap de 10 minutas…


Quinas motivacions cresètz qu'a lo Rector de Montpelhièr per aver pres aquelas decisions?

Aquelas mesuras de supressions de pòstes, las podèm pas explicar autrament que coma una temptativa de faire d’esparnhas budgetàrias… Tot es bon per rasclar d’oras d’aquí d’alai…




Avètz lo sosten d'una part de la societat. Avètz tanben lo sosten de las institucions regionalas e departamentalas, o dels partits politics? 


Òc, avèm lo sosten de la Region, exprimit a mantuna represa, e de mantun elegit, deputat, senator, conselhièr general, conses, mai que mai PS, EELV e front d’esquerra.


Lo nòu president de la Republica s'es engatjat en campanha amb las lengas regionalas. Avètz apelat al nòu ministre d'Educacion?



De segur. Avèm escrich coma CREO al Ministre. La FELCO li a demandat un RDV amb OcBI (l'associacion dels parents d'escolans bilingues, ailàs pas implantat dins nòstra acadèmia). Sèm recebuts lo 16 de julhet. De segur que la situacion de l’acadèmia de Montpelhièr farà partida dels exemples donats dels blocatges administratius al desvolopament de nòstre ensenhament.


S'es organizada una campanha de peticions sus Internet. Quantes sostens avètz recebut e qual impacte cresètz que pòt aver sus l'inspeccion de l'Academia?


La peticion electronica n’es a quasi 1400 signaturas + mai de 500 sus papièr. Avèm de signaturas d’elegits nombroses, d’universitaris del mond entièr, de responsables d’associacions de pes, coma l’APLV (Association des Professeurs de Langues Vivantes, que la FELCO ne fai partida).


A nivèl global, quinas mesuras pensatz que caldriá prene per blindar l'ensenhament de la lenga occitana e evitar de situacions coma aquela?

De segur que caldrà reveire l’encastre legislatiu. La FELCO a soscat als elements d’una futura lèi. Nòstras proposicions son sus nòstre sit. Avèm besonh al minimum d’una novèla circulària nacionala que tornariá afortir lo sisten de França a sa diversitat linguistica. Segur que, en mai de las proclamacions simbolicas – importantas pasmens – caldrà que de de mejans especifics sián atribuits a l’ensenhament de las lengas regionalas.

E per resumir nòstra filosofia, per nosautres, s’agís que l’escòla publica (puèi qu’es l’escòla publica qu’escolarizava massivament los enfants que vivon en país occitan) prepause a TOTES una ofèrta d’ensenhament generalizada, amb de formas variadas: de la sensibilizacion per totes al bilinguisme que nos sembla la condicion necita per formar de locutors. E perqué pas experimentar l’immersion dins lo servici public? Es ben possible en catalan amb l’escòla Arrels e los Basques son a i soscar.