Se transferiguèt lo risc e las pèrdas del sector privat als contribuents Aquelas crompas grègas (de sosmarins, d’elicoptèrs, etc.) se faguèron amb l’ajuda de bancas, coma Goldman Sachs Nonmàs lo 10% anèron pagar de pensions, de salaris e divèrsas causas. Lo 90% restant servís per tornar lo deute Lo fons del salvament se’n va pagar un sistèma de comptes bancaris que lo govèrn grèc lo contraròtla pas Fa tres setmanas que lo govèrn grèc ja mostrèt las linhas rojas Grècia demanda una solucion tecnica e demanda de restructurar lo deute I a pas cap de lei que permeta qu’un país siá expulsat de l’UE en cas de problèmas de deute

 
 
Quina quantitat deu Grècia, e a qui?

Segon las donadas d’abril lo deute es de 314 miliards d’èuros. Aperaquí un 80% se deu a de creditors publics: 19 miliards a la BCE, 52 miliards als govèrns europèus, 21 miliards a l’FMI, etc. Lo 20% se deu a de privats. Grècia es un cas a despart, precisament pr’amor d’aquò, perque los creditors son publics. Recomandi d’intrar a la pagina Auditamosgrecia.org, ont o trobaretz tot amassat.
 
 
Quora comença lo deute e qui lo crèa?

En 2010 lo deute èra amb d’entitats privadas. Un 95%. De bancas privadas daissèron d’argent a de gents, a certanas autras bancas e a de govèrns en sabent qu’èran pas solvables. Que ne caliá far, d’aquel deute? Donc la banca privada lo placèt dins lo sector public. E eureka. Se transferiguèt lo risc e las pèrdas del sector privat als contribuents. Pr’amor d’aquò uèi l’80% se deu a d’entitats publicas e nonmàs lo 20% a de privadas.
 
 
Quinas bancas privadas èran aquelas?

80 miliards per de bancas francesas, 60 miliards per de bancas soïssas, 50 miliards per de bancas alemandas, e mai d’autras.

 
Perqué s’arribèt a téner un deute tan naut?

Aquelas bancas francesas e alemandas daissèron d’argent a de bancas grègas, que l’espandiguèron a escala domestica.  E degun contrarotlèt pas ont anavan tombar aqueles crèdits. I aguèt d’especulacion immobilièra e de crèdit al consume. Quand arriba la crisi de 2008, aquel sistèma cai. Te tròbas amb de païses endeutats e que pòdon pas créisser.

 
Se parla de deute per causa de crompas militaras grègas. 

Es pas tant la quantitat coma la manièra. Aquelas crompas grègas (de sosmarins, d’elicoptèrs, etc.) se faguèron amb l’ajuda de bancas, coma Goldman Sachs, qu’ajudèron a rebaissar l’impacte fiscal. Pagar mens d’impòstes. De segur, alara Mario Draghi èra lo cap de Goldman Sachs Euròpa. Ara es a la Banca Centrala Europèa.
 
 
Quina part de l’argent qu’enviam en Grècia arriba als grècs?

Entre 2010 e ara, Grècia a recebut 250 miliards d’èuros. Doncas, nonmàs lo 10% anèron pagar de pensions, de salaris e divèrsas causas. Lo 90% restant servís per tornar lo deute.
 

Grècia pòt far çò que vòl amb l’argent que recep?

Lo tòca pas manco. Lo fons del salvament se’n va pagar un sistèma de comptes bancaris que lo govèrn grèc lo contraròtla pas. Rèsta sota contraròtle de las institucions.
 
 
En Grècia paucas gents pagan d’impòstes, e la majoritat es la classa mejana e trabalhadora. Los pus rics, ne pagan pas gaire. Vertat o fals?

Es vertat. Grècia ten una basa tributària relativament pichona. En Grècia fòrça pauc de gents pagan d’impòstes. Se sès paire de familha, amb esposa, e dos enfants, lo 50% de çò que ganhas se’n va amb d’impòstes e de contribucions. Es çò pus elevat dins los païses de l’ÒCDE. La pichona e mejana entrepresa paga un 48% sus los ingrèsses, mas la mejana dins l’ÒCDE es del 42%. Durant la crisi prèvia a la crisi, per contra, lo pagament d’impòstes de las grandas entrepresas e grandas bancas se reduguèt. Recebèron de beneficis fiscals per facilitar la creissença. Lo problèma de Grècia, coma o demòstra la literatura academica, es que quand tenes una economia amb tant d’activitat en negre, las taxas nautas ajudan pas ges a la normalizar. De fach, en 2014 la Comission Europèa diguèt explicitament que la manièra pus efectiva d’ajudar Grècia èra d’atacar l’evasion d’impòstes e non pas d’aumentar los impòstes. Passa un an e quina es la proposicion? De contunhar d’aumentar d’impòstes, qu’ofegaràn l’economia.
 
 
Ièr la premsa disiá que Grècia aviá acceptat las condicions de la tròica.

Ièr lo primièr ministre grèc envièt una letra ont disiá qu’èra dispausat a contunhar de far de concessions e d’èsser flexible. Demanda tres causas: que dins las illas grègas, coma se passa en Espanha amb las Canàrias, se pague mens d’IVA [impòst de valor aponduda] (los produches tenon mai de  dificultats d’arribar a las illas e amb aquelas ajudas los prèses i son pas exageradament nauts). Tanben demanda ajuda per los retirats fins en 2019. E d’ajornar la reforma de las pensions fins en octòbre. Sèm dispausats a aplicar las autras mesuras que nos an prepausat. En escambi, ça que la, volèm un mecanisme per restructurar lo deute. O pagar tot, mas mai pauc a cha pauc. Fa tres setmanas que lo govèrn grèc ja mostrèt las linhas rojas. La letra de ièr es pas res de nòu, ni solament un de cambiament de posicion. 

 
Quin problèma i auriá se se paguèsse pas lo deute?

I a de precedents e de mecanismes. Dimars lo govèrn deviá pagar un deute amb l’FMI, e o faguèt pas. Ara ten trenta jorns de mai. La question es, un còp de mai, de demostrar —coma o an fach d’economistas coma Stiglitz e Krugmann— que pretendre que Grècia pague tot lo deute dins las actualas condicions es pas viable economicament.
 
 
E perqué Grècia demanda pas la quitança dirèctament? Pagar pas, e ponch.

Perque Grècia compren qu’es una democracia envoutada de vint autras democracias. E compren qu’una quitança es una mesura politicament sensibla dins d’autres païses de l’UE. E aquò es pas politicament viable. Donc demanda una solucion tecnica e demanda de restructurar lo deute.
 
 
Al sud de la Mediterranèa, i a agut pro de solidaritat?

Lo problèma clau a a veire amb lo foncionament de l’Eurogrop. Un foncionari anonim o expliquèt fòrça ben en abril. Grècia deu pagar un còst politic se vòl arribar a QUIN QUE SIÁ acòrdi. Perqué? Perque dins l’Eurogrop i a de ministres de las finanças que veson que, se donan de concessions a Syriza, aquò enviarà un messatge als autres païses: escometre las institucions europèas es una estrategia que fonciona. E significarà donar de fòrça a de partits politics similars a Syriza. E s’aqueles partits ganhan, los ministres de las finanças poirián pèrdre lor trabalh. Quand se parla de païses mediterranèus que prenon una linha dura, ieu matisariái: son de partits politics al poder que cèrcan de protegir lo lor trabalh dins l’encastre nacional.
 
 
Grècia sortirà de l’èuro?

O cresi pas. Varoufakis ja o a dich. I a pas cap de lei que permeta qu’un país siá expulsat de l’UE en cas de problèmas de deute. Se la populacion vòta de non, alara lo govèrn tendrà son mandat renovat. La posicion d’acceptar pas las condicions seriá la posicion del pòble, pas unicament del govèrn. E amb aquel mandat pòdes arribar a un acòrdi amb mai de fòrça.
 
 
Qui ganharà lo referendum?

Ara per ara la posicion del govèrn es de sosténer lo non. Lo govèrn ja a indicat, ça que la, que poirián demandar l’òc se s’acceptèsse la restructuracion e lo finançament.
 
 

---

Entrevista menada per Andreu Barnils, pareguda inicialament en catalan dins lo jornal en linha Vilaweb.