Lo Novèl Testament es estat per ieu pus dificil de revirar que l’ancian, per çò que lo grèc es pus dificil que l’ebrieu, e per çò que i a quatre evangèlis Per un escrivan, l’Evangèli de Luc? Forçadament! E los autres tanben! Solide que Luc nos agrada mai a nautres occidentals dins la mesura que Luc es un grèc, e qu’a legit l’Odissèa Lo sol Dieu es a l’encòp totes los Dieuses recampats. Es per aquò qu’ai mes “Dieus”, coma fa la Bíblia, d’Elohim, amb un vèrb al singular

---

L’òme qu’aviá escrich Lectura politica de la Bíblia es la persona qu’a fach la revirada de la Bíblia en occitan. Aquò es un pauc curiós.
 
Non, es pas curiós. Tota la Bíblia es politica. I a dos biaisses de faire de politica dins La Bíblia: lo biais nacionalista israelian, que mena ont sabèm, amb l’ocupacion a l’ora d’ara de Palestina e tot çò que s’i fa coma orrors; e puèi i a la Bíblia dels profètas, que s’ocupa de l’injustícia sociala dins lo país, en disent “es pas la pena d’èstre desliurats de l’esclavatge en Egipte per aicí esclavatgizar los estrangièrs e los del país”. Comprenes tot, ara? De çò que nos ditz la Bíblia. Ai pas parlat de Nòstre Sénher, perque lo gardi per çò melhor, coma lo vin de las nòças de Canà.
 
Alara, lo Novèl Testament va sortir, lo Novèl Testament es prèste. Es estat per ieu pus dificil de revirar que l’ancian, per çò que: e d’1, finalament lo grèc es pus dificil que l’ebrieu; e 2, per çò que i a quatre evangèlis; e donc, s’òm vòl èstre fisèl a las sorsas que ne sorgentan los quatre evangèlis, cal a l’encòp marcar tot çò que i a de parièr e tot çò que i a de diferent, çò que fa que… imagina-te çò que vòl dire coma trabalh de detalh! E puèi i a l’interpretacion, l’interpretacion de l’istòria de Jèsus: politica tanben. Per çò que i a pas de diferéncia entre la politica e la fe. Dieu nos parla totjorn de çò que se passa de pertot, e escotar Dieu, tanben amb çò que li fan dire, es lo biais per nautres d’ensajar de trapar al fons de nòstre còr çò que ressona amb la paraula de Jèsus. E la fe nais aquí. La fe es quand nòstre còr ditz “aquel s’es pas trompat”, e que lo seguissèm.
 
 
Me cal pausar de questions sus la literatura e sul modèl de lenga. Sabi pas se sètz d’acòrd, se pensam a l’Evangèli de Luc, semblariá de còps qu’aquò es estat escrich per un escrivan.
 
Per un escrivan, l’Evangèli de Luc? Forçadament! E los autres tanben! E Sant Joan es estat escrich per un escrivan, e Sant Matieu tanben... Lo qu’escriu es un escrivan. Es a travèrs de la pensada, per començar de Jèsus, qu’a pas res escrich, mas totun, dins son cap s’es ben escrich quicòm. S’es escrich non pas “tuaràs pas, violaràs pas, faràs pas d’adultèri...”; i es escrich “aimaràs ton prochan coma Dieu t’a aimat e coma ieu vos ai aimat”.
 
 
Non, mas ieu vos demandavi per la qualitat literària. La qualitat literària de l’Evangèli de Luc semblariá melhora.
 
A! L’Evangèli de Joan es pas mal tanpauc. Mas justament, parlas de qualitat literària, cadun a una qualitat literària diferenta. Alara, solide que Luc nos agrada mai a nautres occidentals dins la mesura que Luc es un grèc, e qu’a legit l’Odissèa, a legit los estoïcians, e fa dire —causís dins las paraulas de Jèsus, dins las paraulas de Pau— çò que va ressontir a las aurelhas de quauqu’un que coneis sa literatura grèga, que s’es pausat un fum de problèmas a travèrs dels profètas de Grècia. 
 
 
Voldriam parlar del modèl de lenga per la Bíblia.
 
En gròs, es d’occitan central, es a dire practicament la lenga d’aicí [Montpelhièr]. A despart d’aquò, per exemple, ai causit de formas coma “lor” puslèu que “son” dins la mesura que “sos trabalhs” pòt voler dire en occitan o “lors trabalhs” o “sos trabalhs”. Ai causit donc la lenga mai clara, e me soi un pauc raprochat de Narbona e de Tolosa de còps que i a.
 
 
E qualque causida lexicala que benlèu estonarà qualque mond. Aquel “Dieus” amb una èssa?
 
(rire) Es una fantasiá, mas es una fantasiá qu’es facha per revirar la diferéncia que meton en ebrieu quand dison “Elohim”, que vòl dire “los Dieuses”, per dire “Yahweh”, es a dire “lo sol Dieu”. Lo sol Dieu es a l’encòp totes los Dieuses recampats. Es per aquò qu’ai mes “Dieus”, coma fa la Bíblia, d’Elohim, amb un vèrb al singular. E coma se ditz tanben aicí: “se Dieus o vòl”. Es una varianta, “Dieu” o “Dieus”, mas ieu i ai metut l’èssa del plural d’“Elohim”.
 
 
 
 
Manèl Zabala