Los benevòls de l’IEO 31 fan un trabalh de tria e ne vòli profitar per los saludar Me pensi qu’es important de far de causas pedagogicas per la ràdio o per tot çò autre. Se cal pas gaitar l’embonilh Que siá dins l’ensenhament immersiu, dins l’Educacion Nacionala o dins la formacion pels adultes, nos cal véser d’ensenhar una lenga de qualitat I a una evolucion positiva de l’occitanisme en país mondin ... ... e puèi i a de regions que la situacion sembla catastrofica I a totjorn quicòm que truca e planhi qu’existisca pas pus l’emission Good Morning Occitània. Los que vòlon trabalhar coma cal se fan emmerdar I a mai que lo nom de las regions qu’es important

 
 
Se vos volètz presentar (mestièr, endrech, publicacions, referéncias de sit(s), passions...)?
 
Fau lo professor d’occitan per adultes a l’Institut d’Estudis Occitans de la Nauta Garona (IEO 31). Soi lo sol professor salariat. Avèm tanben 6 professors benevòls a l’IEO 31. Fan un trabalh de tria e ne vòli profitar per los saludar. Fau tanben lo cronicaire e animator en lenga nòstra e en francés per la ràdio France Bleu Toulouse dempuèi 5 ans. Presenti la croniqueta dels Mots d’Òc cada jorn de la setmana a 07h40 e 08h55. Parli sustot de toponimia tolosana, un pauc de patronimia e tanben del vocabulari de la vida vidanta. Fòrça mond escotan los Mots d’Òc. Es la segonda emission mai telecargada demest tot çò fait a France Bleu Toulouse. Existís tanben Conta Monde que fau cada dimenge de miègjorn. Es aquí tanben una emission en occitan e en francés. Se parla mai que mai d’actualitat occitana. Tot còp, fau venir de convidats que sabon devisar en lenga nòstra mas que son pas del mitanòt occitanista. Me refusi pas res. Ja entrevistèri en occitan Elias Baup (ancian entrainaire del TFC e de l’OM) o encara Miquèl Còrdas per parlar dels 10 ans de la sèria Plus Belle La Vie. Aviá un agait fòrça critic del ròtle que ten dins aquela sèria. Çò segur, fòrça auditors escotan tanplan los Mots d’Òc coma Conta Monde. Fasèm a France Bleu Toulouse d’emissions que son pas reservadas als especialistas de la lenga e de la cultura occitanas e que representan pas gaire de mond, fin finala. Ai fòrça retorns e aquò fa plaser. N’aviái pas brica quand fasiái l’animator benevòl a Ràdio Occitània … Me pensi qu’es important de far de causas pedagogicas per la ràdio o per tot çò autre. Se cal pas gaitar l’embonilh … M’interèssi tanben al fotbòl (de mens en mens pr’aquò). Soi un afogat del TFC dempuèi que soi pichon. Fau partida tanben dels Indians Tolosa dempuèi 1994. Mas soi pas pus un sòci actiu, ça que la.
 
 
D’ont vos ven l’interès per l’occitan e la cultura occitana en general?
 
Es un interès qu’es vengut dapasset. Ja pichon me remembi que lo mot de patés non m’agradava pas. Soi nascut a Tolosa. Pr’aquò, ausiguèri l’occitan en Roergue amb ma grand mairala que demorava a Vilafranca. Aviái la canha al collègi e me calguèt anar en licèu professional. Me languiguèri en BEP en Bachelierat Professional, pecaire … Aürosament, descobriguèri lo jornal La Setmana per asard al mes de julhet de 2000. Alavetz decidiguèri de me crompar aquel jornal cada setmana. Foguèt un bon biais per ieu d’aprene aquela lenga. Utilizèri tanben lo metòde Assimil L’occitan sens pena e quitèri pas de questionar ma grand quand la vesiái a la Vila. Ai aprés l’occitan tanben mercés a l’emission regionala Viure Al País de France 3. Pausi totjorn de questions lingüisticas al paire. M’interèssi a l’ensemble de la lenga occitana. Ensenhi en lengadocian e tanben un briconèl en gascon. Soi abonat a La Setmana, País Gascons, Canta Grelh (revista del Grelh Roergàs que ne soi sòci). Legissi tanben Aquò d’Aquí e de segur Jornalet.
 
 
Quina es la situacion de l’occitan ara en cò vòstre, sa visibilitat, sa transmission?
 
Çò segur es qu’avèm mai de 120 estudiants a l’IEO 31 en 2015-2016. Aquò fa mai que l’an passat. Ça que la, fa pas pro quand vesèm que i a mai de 450 000 estatjants a Tolosa (e 900 000 personas en comptant la banlèga). Mas i a mai de visibilitat dempuèi qualques annadas. Se cal pas plànher en comparason amb d’autras ciutats d’Occitània. Me pensi sustot a Bordèu, Lemòtges, Clarmont… Cresi que Niça es la bèla primièra ciutat ont l’occitan se vei e s’ausís coma cal. I a de mai en mai de Calandretas en país mondin. D’unas que i a coneisson de dificultats (coma a l’Union) mentre que se parla de creacions, coma a Granada per exemple. Que siá dins l’ensenhament immersiu, dins l’Educacion Nacionala o dins la formacion pels adultes, nos cal véser d’ensenhar una lenga de qualitat. Patissèm la diglossia. Pr’aquò, trabalhi per l’IEO 31 e vos pòdi assolidar que vesèm d’ensenhar una lenga de qualitat. Faguèt editar lo bèl primièr metòde de prononciacion d’occitan en 2008 (L’occitan de viva votz de Joan Fulhet). Pecaire, planhi que siá pas pro utilizat … Cada professor d’occitan lengadocian deuriá emplegar aquel metòde. Calriá parlar tanben dels idiotismes que son pro negligits dins l’ensenhament de la lenga nòstra. Es pas normal d’ausir de professors o de formators dire “qualqu’un d’autre” al lòc de “qualqu’un mai”. E n’ai a bodre d’exemples atal.
 
 
Parlatz occitan en familha, amb vòstres enfants, amb vòstre entorn?
 
M’arriba de charrar en occitan amb lo paire, amb l’amigueta o amb lo sògre. Tot còp, la parli un pauc amb lo fraire e la maire. L’occitan es ma lenga de trabalh mas la parli amb plaser amb de collègas e d’amics. Mas confèssi que los cosins, los oncles o las tantas se’n chautan de l’occitan. Dison qu’es un patés. Tot aquò es ligat a las nòstras originas familialas e païsanas de Roergue (doncas es pejoratiu per eles) e i a una mena de vergonha o d’autoòdi quitament …
 
 
Cossí vesètz l’evolucion de l’occitanisme de vòstra region e d’Occitània en general despuèi que l’observatz?
 
I a una evolucion positiva de l’occitanisme en país mondin. Avèm d’elegits e de mejans qu’existisson pas totjorn endacòm mai en Occitània. Ai lo plaser d’aver coma estudiant Joan-Miquèl Latas, primièr adjunt al cònsol de Tolosa, que se maina dels transpòrts e de l’occitan. Es qualqu’un de fòrça amistós e cresi qu’avèm d’astre de l’aver. Pr’aquò, vau calhetar a prepaus dels ligams entre las associacions occitanas a Tolosa. Existisson fòrça guirguilhs e aquò fa un imatge marrit que marrit al prèp dels elegits e de la populacion. O planhi. Mas me pensi qu’es çò meteis dins las autras regions occitanas. Quand vesi en Provença o en país niçard … Aquò fa dòl pels actors occitans culturals e politics d’aquelas regions. E puèi i a de regions que la situacion sembla catastrofica: qualques endreits de Gasconha, Auvèrnhe, lo país gavòt o encara las valadas occitanas d’Itàlia que la lenga es pas solament ensenhada …
 
 
Quinas reflexions avètz del mestier vòstre, de son quotidian, dels rescontres amb lo public, de lors questions, suggestions?
 
Çò segur es que i a de retorns positius que positius tanplan en cors d’occitan amb l’IEO 31 coma a la ràdio. Me fa plaser d’ensenhar a d’engenhaires de Thalès Alenia Space (son de corses que se fan amb lo comitat d’entrepresa). Ai de liceans tanben qu’an pas d’opcion d’occitan dins los lors licèus. Nos venon véser a l’IEO 31 per que los ajudem a passar l’espròva en occitan pel bachelierat. E avèm agut d’estudiants qu’an agut la nòta de 20! Avèm tanben un numèro d’agradament per poder prepausar de formacions professionalas. Ja avèm format de professionals dels mèdias en occitan. A la perfin del mes d’abrial passat, prepausèrem una jornada de formacion a d’emplegadas de l’Ofici de Torisme de Tolosa. Èra una jornada per lor far descobrir la cultura e la lenga occitanas. Es estada una experiéncia bona que bona. Soi segur que farem quicòm mai amb l’Ofici de Torisme de Tolosa. Fin finala, ai l’impression que sèm utils. Es mai personal mas soi espantat de véser tant de retorns positius amb çò que fasèm en occitan a France Bleu Toulouse. Ai l’astre de trabalhar amb de professionals: animators, tecnicians, jornalistas, … Radio France es una bona escòla per progressar dins aquel mestièr. Calriá un desvolopament significatiu de l’occitan a France Bleu que siá a Tolosa o endacòm mai. E perqué pas far un convencionament entre l’Ofici Public de la Lenga Occitana e France Bleu? Ja se fa en Bretanha o en Alsàcia. Perqué fariam pas aquò en Occitània? Depend se volèm tocar un public mai larg o pas … Cresi qu’es possible e se cal balhar los mejans. Çò segur, vesèm los limits de las ràdios associativas occitanas. I a totjorn quicòm que truca e planhi qu’existisca pas pus l’emission Good Morning Occitània. Los que vòlon trabalhar coma cal se fan emmerdar. Me fa dòl qu’una part de l’occitanisme vòlga pas desvolopar la lenga e la cultura nòstras dins las ràdios coma France Bleu. Pr’aquò, i a entre 15000 e 30000 personas qu’escotan France Bleu Toulouse cada jorn. Quantes n’i a qu’escotan las ràdios associativas occitanas?
 
 
Coma l’occitan seriá salvable a partir de la situacion actuala?
 
Se cal dobrir mai a la societat. Los actors occitans an de far mai de pedagogia. Cal dialogar mai amb d’autres actors associatius, economics e politics. Se cal adaptar tanben a la nòstra realitat. Non, tot lo mond entendon pas l’occitan e alavetz cal pas aver paur d’utilizar lo francés, lo catalan, lo castelhan o l’italian (segon las regions occitanas) quand fasèm de comunicacion orala o escrita.
 
 
Quins son vòstres projectes (de trabalh, personals)?
 
Ai l’astre de poder ligar doas passions: l’occitan e la ràdio. M’agradariá de far mai de ràdio e tanben de progressar encara. Volriái escriure un libre a prepaus de mas cronicas dels Mots d’Òc mas lo temps me fa sofraita … Diriái pas de non tanpauc a una experiéncia dins lo doblatge en occitan.
 
 
Avètz de reflexions sus l’actualitat?
 
Nos fan trastejar amb aquela fusion de las regions. I a mai que lo nom de las regions qu’es important. Aquò m’espanta de véser que i a pas agut de contestacion dins aquel projècte. Avèm de regions amb de mejans pietadoses … quand vesèm los budgets de las regions en Espanha e en Alemanha! Mas degun ditz pas res e fòrça actors culturals (occitans o pas) se pòdon far de pensaments. Vòlon far d’estalvis e ai ben paur per d’unes festenals que i a …
 
 
 
 
 
Laurenç Revèst