Que vau purmèr anar dens las escòlas de Mexic e d’America Centrau tà apitar cortmetratges en lenga amerindiana dab los mainats de las escòlas Qu’ei audiovisuau purmèr, mes que sostien tanben las lengas minoritàrias de per lo Monde! Quan lo documentari estó projectat en Guatemala, que podom véder que tau monde, véder la lor cultura e enténer la lor lenga au cinèma, qu’èra quauquarren de hòu! Que serà ua websèria documentària Que son pòbles en resisténcia, e que voi sostiéner-la Se’ns perdem las lengas e las culturas, que perdem quauquarren... Dab aqueth projècte, que podem sostiéner lo monde qui lutan, mes tanben amuishar las problematicas locaus, que sia l’energia, l’aiga... Lo CNC a París ne m’a pas briga sostienut, ni la region tanpauc Donc tà har las causas, que cau que demandi au monde de m’ajudar tà crompar lo materiau

Hè-t’i solet!
   

---

E’ns pòdes explicar aqueth projècte Cinerrante?
 
Qu’ei un ensemble de causas: que vau purmèr anar dens las escòlas de la “zòna indigèna”, com dísen acerà, de Mexic e d’America Centrau, tà apitar cortmetratges en lenga amerindiana dab los mainats de las escòlas. Puish que haram ua projeccion publica tà muishar lo tribalh hèit amassa.
 
 
Qu’ei donc un projècte sociau prumèr?
 
Qu’ei audiovisuau purmèr, mes que sostien tanben las lengas minoritàrias de per lo Monde! Com a noste en Biarn, la lenga que’s pèrd acerà, mes sustot, ne l’an pas briga en audivisuau. E qu’ei çò qui vòli muishar, jo, au monde: amassa, dens l’esperit “Do it yourself”, har cortmetratges en lengas indigènas.
 
 
L’audivisuau entà sauvar la lenga?
 
Que òc. Tot que comencè quan hasoi un documentari dab Guillaume Riboulleau e dens lo quau apareishó las lengas maias. Quan lo documentari estó projectat en Guatemala, que podom véder que tau monde, véder la lor cultura e enténer la lor lenga au cinèma, qu’èra quauquarren de hòu! Ne l’avem pas jamèi entenuda atau. E açò que’m demorè au cap dinc a uei lo dia, tà apitar aqueth projècte.
 
 
Quina sòrta de cinèma e serà?
 
Que serà ua websèria documentària. Que vau filmar l’ensemble deu tribalh: dab los escolans, dab los regents, las projeccions, lo viatge, etc. Tot que serà enviat, ua setmana passada, sus la tela, tà que lo monde e poscan seguir.
 
 
D’on vien aquera enveja d’anar cap a Mexic?
 
Per’mor d’estar anat a Calandreta mainat, qu’èi aquesta enveja de partejar las lengas. Mes qu’ei tanben per’mor qu’ei un lòc que coneishi, on anèi mantuns còps. Que son pòbles en resisténcia, e que voi sostiéner-la.
 
 
Dens lo tèxte de presentacion deu projècte, que parlas d’“uniformizacion deu Monde”. Que pertòca shens que la lenga?
 
Ah segur, qu’ei un ensemble de causas! E tot dia que’s cau pelejar tà non pas que lo monde sancèr e parlen anglés, francés o chinés. Se’ns perdem las lengas e las culturas, que perdem quauquarren... E dab aqueth projècte, que podem sostiéner lo monde qui lutan, mes tanben amuishar las problematicas locaus, que sia l’energia,  l’aiga...que podem mesclar tot aquò.
 
 
Que parlas de solidaritat, mes qu’ès solet entà bastir aqueth projècte...
 
Que òc... que comencèi a escríver lo projècte e cercar sòus i a un an. Lo CNC a París ne m’a pas briga sostienut, ni la region tanpauc. Per’mor n’entri pas dens nada casa: qu’ei ua websèria, mes qu’i a tanben ficcion dab los mainats, qui a difusion sus la tela..qu’i a drin de tot, e aquò n’agrada pas au monde deu cinèma francés.
 
 
E deu còp, que’t cau demandar sòus aus militants...
 
A la debuta qu’èri contra, pr’amor lo monde que pagan impòsts tanben tà la cultura! Mes ne son pas despartits tà tots los creators... Donc tà har las causas, que cau que demandi au monde de m’ajudar tà crompar lo materiau.
 
 
Qu’ac sabem que tribalhas tanben dab la lenga occitana. As projèctes en cap tà la seguida?
 
Non, mes que vau totun ensajar de crear escambis enter la Calandreta paulina e las escòlas acerà, mes pas auta causa.
 
Cinerrante que gaharà l’aviada a la fin deu mes d’octobre, e solide, d’ací enlà, que sobra hèra de cuentas, mei que mei, donc, la crompa de materiau. Alavetz se voletz balhar la man, rendetz-ve sus kisskissbankbank.com/cinerrante
 
 
 
 
Joan-Nadau Commères
Ràdio País