Dins la transmission, la familha tanben qu’a un ròtle màger, que cau ensajar de har pròva de pedagogia nosautes entà díser: "Parlatz dambe los vòstes petits"

 
 
 
 
Quin e’s debanan aqueths obraders?
 
Soi l’escolana, soi a l’universitat de Samatan! Se passa fòrt plan, e se d’autes com jo vòlen vénguer apréner lo gascon de Savés, cau vénguer. L’occitan de Gasconha ei plan parlat, soi a bona escòla!
 
 
Concretament, ne son pas cors de lenga?
 
Non, que son devisadas. Anèit avem parlat deus impòsts, avem parlat de Godolin tanben, pr’amor aimi tanben daubrir sus tota Occitània. Ensajam au mes possible de trobar causas aquí, de Gasconha, e puèi descobrir tota la riquessa de pertot.
 
 
Que cèrcan lo monde qui vienen aquiu?
 
Que cèrcan a passar un bon moment, quauques còps a ensajar de cauhar un subjècte, a se brembar perfèitament de tot un lexic qu’an benlèu desbrembats. Qu’ei atau que trabalham subjèctes que son vertadèrament ponchuts! Me brembi per exemple d’un subjècte "coma bastir ua maison", e m’an contat de la debuta a la fin on calèva anar cercar lo sable, quin arbe causir entà bastir la paret, etc. Causas remirablas, damb un lexic excepcionau.
 
 
Qu’ès tanben professora d’occitan au collègi de Samatan, e i a un ligam possible?
 
Completament! Tà jo qu’ei un complement de cultura e de lenga. Que soi a la hont aquiu entà ensajar de parlar au mes pròche possible la lenga deu país (...) Tant que se posca hèr, ensajarèi de trobar tota la riquessa de la lenga aquiu...
 
 
Qu’as parlat de paret, justament.. .Qu’avem a còps l’impression que i a ua paret enter aqueth monde aquiu e l’ensenhamant taus dròlles. Benlèu qu’avem mancat quauquarren dens la transmission?
 
Ei talament complicat! Las escòlas son barradas... Coma hèr entà hèr vénguer aquiu los grans-parents? Lo sistèma qu’ei atau. I auré causas a melhorar, segur. Mes l’interès prumèr, de tostemps, qu’ei ensajar de connectar los grans-parents e los petits, pr’amor me sembla que n’i pas arren de mes trist que de deishar sortir un dròlle d’ua classa damb mòts occitans que ne son pas los de la familha. E çò que hèi tanben qu’ei teatre, e donc a la fin de l’annada, la familha completa ven véser l’espectacle deus petits. Intègri au maximum la lenga deu país ambe las expressions qu’enteni aquiu. Dins la transmission, la familha tanben qu’a un ròtle màger, que cau ensajar de har pròva de pedagogia nosautes entà díser: "Parlatz  dambe los vòstes petits".
 
 
E pensas qu’ac hèn o pas?
 
Sèi pas... Qu’èi ua polida frequentacion deus cors dempuèi annadas donc me disi que i a ua petita reputacion qu’ei hèita. Vesi passar los grans frairs e mejans e petits, donc pensi que dins la familha se parlan deu cors d’occitan. Damb aquera dinamica, los vielhs tanben s’interèssan e disen aus petits : "Te cau anar!" e quauques mots son passats atau... Espèri. Calerà véser dens quauques annadas çò que va balhar. Qu’èi vist escolans aquiu qu’an bastit aqueth hestenau "Gasconha à table", d’autes que son a començar a trabalhar dins lo domeni de la cultura, d’autes dens l’ensenhament... Qu’ei drin aquera transmission qui comença de me hèr plaser. Sustot la mia tòca purmèra qu’ei d’ensajar de deihsar un sentit positiu au dròlle de la sua cultura, qu’ei mon objectiu de cada jorn.
 
 
 
 
Joan-Nadau Commères
per Ràdio País