Qu’èi paur que l’ubertura au monde sia ua excusa tà renegar la cultura soa. Que’m mens·hidi hèra deu monde qui an arrenegat la lor cultura e qui’m disen que ne soi pas ubèrt

 
 

---

Quin se pòrta lo grop per aquestes torns?
 
Nadau qu’ei tostemps dens la continuitat. Que i a un mes qu’avem hestejat 44 ans de cançons, que s’aprocham de miei sègle, e donc qu’espèri arribar dinc a cinquanta ans de cançons... Mes sustot qu’ei estrambordant per’mor n’i a pas jamèi avut autant de monde aus concèrts, dab la joenessa qui arriba.
 
 
E’s pòt explicar?
 
Que i a duas cançons qui son cantadas per tot lo rugbi e per tots los joens, “Mon dieu que j’en suis à mon aise” en francés e “L’Encantada” en gascon. Que ns’a hèit ua reclama pas possibla! Qu’avem tanben cantat dab Cabrel a Sarlat, que ns’a miat hèra de monde, çò qui hè que s’arriba adara ua causa qui n’ei pas jamèi arribada: qu’avem shèis concèrts a viéner aquiu, e que son tots complets!
 
 
Uei qu’èm a Miranda, en Gèrs. E representa quauquarren d’especiau?
 
Ah... aquiu que vau díser causas qui ne hèn pas plaser... La nosta preséncia aquiu qu’ei quauquarren qui compta entà jo e tà hòrt de monde qui son dens aquesta sala anueit. Per’mor ací qu’èm Miranda, e a Miranda que i a avut lo hestenau de country pendent sèi pas quantas d’annadas, on vedí lo monde ací a la television a hicà’s plumas en cuu tà ensajar de paréisher drin american. Que’m sembla que i a dus Gèrs. Nosautes qu’èm estats tostemps fidèus a la cultura a la lenga a la dança... En Gèrs que i a danças magnificas! Tota aquera cultura qu’i ei, qu’ei la brasa, mes parallèlament ad aquò, Gèrs que s’ei virat de cap tà la cultura d’aulhors, com si l’èrba dens lo prat deu vesin èra mei verda que non pas la nosta. Que i a la country a Miranda, lo Jazz a Marciac, la Salsa a Vic, etc.
 
Que son ubèrts a las autas culturas?
 
Que òc, qu’ei lo mot, l’ubertura! Quan vas díser au monde:  “Mes perqué e’t vas préner tostemps la cultura deus autes e ne t’aucupas pas de la cultura vòsta?” Que’t responen tostemps, tostemps: “Que cau estar ubèrt”. Mes jo que’m senteishi ubèrt! Qu’escoti hèra de musica americana e d’aulhors, mes que i a totun ua prioritat, qu’ei la cultura d’aqueth territòri, d’aquera tèrra de Gasconha, que’n soi un testimòni d’aquera cultura. E qu’èi paur que l’ubertura au monde sia ua excusa tà renegar la cultura soa. Que’m mens·hidi hèra deu monde qui an arrenegat la lor cultura e qui’m disen que ne soi pas ubèrt.
 
 
Que parlam sovent de generacion, de relhèva... E per aquestes torns, un grop que hè parlar, qu’ei Arredalh. I vedes ua forma de relhèva aquiu? E coneishes aqueth grop?
 
Que’us coneishi hèra plan per’mor que demoran en fàcia de noste. Que son de la montanha d’en fàcia, la maishanta. La nosta qu’ei la bona (arríder). Que son joens, que’m hè hòrt de plaser de véder que n’i a qui prenen la seguida. Qu’ensagi quan e’m demandan conselhs de balhà’us. Que’us èi dit: “ Qu’anaratz plan lo dia quan ne m’ajatz pas mei besonh. Benlèu qu’èi duas o tres causòtas a’us ensenhar. Qu’avem apitat ua associacion, Pastorala, que i a tot lo materiau, qu’avem hèit ua pastorala qui ns’a hèit ganhar sòus, donc que podem crompar materiau tà tots los grops occitans de la valada de Comenge, e que preparam d’autas causas amassas, que ns’avienem de plan e donc que vam ensajar de contunhar atau. Que’m hè hòrt de plaser.
 
 
 
 
Joan-Nadau Commeres



 

---

L’entervista sancèra sus wwwradiopais.fr.