Raportàvem dimècres de la setmana passada las protèstas en Colómbia e lor inquietant nombre de mòrts. Las tensions contunhan e suls rets socials los colombians ensajan de ne far una difusion internacionala. En seguida, publicam una adaptacion d’un compte rendut de Vilaweb amb qui Jornalet ten un acòrdi de cooperacion.

Dempuèi lo 28 d’abril, Colómbia es bassacada per un movement de protèsta contra lo govèrn conservator del president Iván Duque, que li rèsta solament quinze meses de govèrn. Los manifestants afrontan una fòrta repression dins qualques vilas, qu’a entraïnat 26 mòrts e mai d’800 nafrats, segon de donadas oficialas. Mas las ONG localas parlan d’almens 37 mòrts e 82 desapareguts. L’ÒNU, l’Union Europèa, los Estats Units e las ONG an demandat la calma e an denonciat l’usatge de la fòrça contra los manifestants.
 
Las protèstas comencèron dins un ambient pacific e festiu. Mas dins qualques vilas, coma Bogotà e Cali, i a agut de rambalhs e d’afrontaments violents amb la polícia. A Bogotà, dimècres, los manifestants ensagèron d’intrar dins lo parlament. Pendent una conferéncia de premsa, lo ministre de la defensa, Diego Molano, assegurèt qu’aquela accion e los afrontaments violents dissidents s’aprenián a las guerrilhas de las FARC e l’ELN e a las bandas de trafegaires. Mas i portèt pas cap de pròva, çò que descadenèt l’indignacion de fòrça manifestants. “Nos restacan amb de grops armats, de delinquéncia comuna e de narcotrafec: aquò es dialòg?” Respondiá aital al quotidian El Espectador Amok, dels Bloquièrs Blaus, un movement de resisténcia juvenila qu’es estat en primièra linha de las marchas.
 
 
L’origina del conflicte
 
Lo conflicte comencèt quand lo govèrn presentèt un nòu projècte de reforma fiscala, lo tresen en tres ans. Al començament, lo Comitat de la Cauma Nacionala, qu’es a l’origina del movement, exigiguèt lo retirament del projècte de lei perque aumentava los impòstes per finançar la lucha contra la covid-19. Mas la tòca èra d’aumentar l’encaissament d’impòstes estatals, qu’uèi despassa lo 20% del PIB, lo segond taus mai bas dels 37 païses membres de l’OCDE. Principalament, se prevesiá de far créisser la TVA en fòrça mai de produches, de taxar sistematicament los salaris a partir de 542 èuros per mes e d’eliminar fòrça exempcions que ne beneficiavan las familhas e las entrepresas. Amb aquel argent lo govèrn colombian comptava d’engraissar lo recobrament de fonzes de mai de sièis miliards d’èuros pendent los dètz ans avenidors.
 
Lo projècte foguèt refusat d’un biais aclapant per l’oposicion, los sindicats e quitament per de membres del partit al poder. Lo país passa la crisi sanitària amb fòrça penúrias: una casuda del produch interior brut d’un 6,8%, un caumatge d’un 16,8% e lo 42,5% de la populacion que viu jos lo lindal de pauretat. Gaireben la mitat de la populacion activa subreviu gràcias a d’emplecs informals pagats al negre.
 
Après veire lo vam de las primièras protèstas, lo president Duque decidiguèt de retirar lo projècte de reforma fiscala e prometèt de n’elaborar un autre que comprenguèsse pas los ponches mai polemics. Lo ministre de las finanças foguèt remplaçat.
 
Mas aquò afebliguèt pas las protèstas perque sul pic arribèron de nòvas revendicacions mentre que lo movement s’espandissiá a mai de sectors socials.
 
Ara los manifestants demandan una politica mai sociala e exigisson tanben lo retirament de la reforma del sistèma de santat, que sa tòca es de restrénher l’accès universal a un servici de qualitat. Reclaman tanben d’ajudas per las entrepresas greujadas per la crisi sanitària, e l’educacion gratuita per totòm. Mai que mai, denóncian los abuses de la polícia, acusada de violéncias contra los manifestants.
 
Ça que la, lo president conservator Iván Duque a una popularitat fòrça nauta. A mai, es pas lo primièr còp que deu afrontar una mobilizacion importanta dempuèi qu’arribèt al poder, en 2018. La crisi economica, la malaisida sortida de la guèrra entre las FARC e l’armada e ara la pandemia an fargat un coctèl de mal gerir per las autoritats.
 
Aqueste diluns, s’amassèron lo comitat de la cauma e lo defensor dels dreches, qu’a prepausat tanben una reünion del comitat amb lo president Duque. Lo comitat de cauma ditz que vòl cercar una solucion de la crisi, mas que tolerarà pas que i aja encara de mòrts dins los afrontaments amb la polícia. Per tant, exigís la desmilitarizacion de las protèstas.