Cent ochanta un nauts oficièrs de l’armada espanhòla en resèrva an signat un manifèst ont demandan de respècte pel dictator Francisco Franco. Son totes de coronèls, luòctenents coronèls, amirals, capitanis… Lo document, que publica Ok Diario en detalhant los prenoms e noms d’ostal de totes los signataris, es entitolat “Declaracion de respècte e reparacion al general Francisco Franco Bahamonde, soldat d’Espanha”, e espelís alara que lo govèrn espanhòl de Pedro Sánchez a decidit d’exumar las rèstas del dictator e de las traire del “Valle de los Caídos“ (lo Val dels Tombats), un gigantesc monument religiós al nòrd de Madrid ont repausan una molonada de mòrts de la guèrra civila, principalament franquistas mas tanben republicans, raportats de pertot. Dins la cripta se tròban los tombèls del cap de la Falange, José Antonio Primo de Rivera, e del dictator Francisco Franco.
 
Los militars que signan lo manifèst dison que “l’omenatge als eròis que donèron lors vidas per Espanha es un deute de gratitud e un motiu d’estimulacion per contunhar l’òbra” de Franco. De mai, atacan l’esquèrra, que l’acusan d’aver mespresat lo dictator. “Après las permanentas atacas contra la persona del general Franco après sa mòrt, en escafant lentament mas segurament tot vestigi de son prètzfach per Espanha dins los moments istorics que deguèt viure, l’esquèrra politica e totes sos mèdias associats an descadenat una campanha desmesurada e dificilament comprensibla, levat que siá a causa de son obstinacion viscerala de revenge per escafar mièg sègle de nòstra istòria, mejançant la temptativa finala de far desaparéisser definitivament son principal artesan”.
 
Lo manifèst apond que s’emplega la figura de Franco “per amagar la realitat de l’actual enfonzament territorial de la nacion e la manifèsta inegalitat entre los espanhòls”, çò ditz en referéncia al procès d’independéncia de Catalonha e Aran.
 
 
Lo franquisme es encara vivent segon Foreign Policy
 
Dins aquel sens, la revista d’analisi politica Foreign Policy a publicat un reportatge qu’avertís de la persisténcia del franquisme en Espanha. Entitolat “lo dictator es mòrt, mas sa popularitat demora viventa”, lo reportatge avertís de la preséncia d’un franquisme sociologic e politic mai o mens evident.
 
Lo reportatge es publicat en seguida de la decision de Pedro Sánchez d’exumar lo cadavre del dictator e de lo traire del Valle de los Caídos. A prepaus d’aquel monument, lo reportatge assolida qu’es “un santuari del franquisme e un endrech de pelegrinatge dels partisans de Franco”, e remembra que dins los darrièrs jorns de nombroses ultradrechistas an manifestat per las carrièras de Madrid per defendre lo sit e lo dictator.
 
 
“El Valle de los Caídos” segon lo New York Times
 
Tanben lo jornal New York Times parla d’aquel sit a prepaus de l’intencion d’exumar lo còrs del dictator. “Espanha es una anomalia en Euròpa”, çò ditz lo títol del reportatge que remarca: “Alemanha a pas cap de monument consagrat a Adolf Hitler. Itàlia n’a pas cap de consagrat a Benito Mussolini. Mas Espanha a lo Valle de los Caídos, una basilica que sèrva las rèstas de Francisco Franco”.