I poiriá aver pel primièr còp un representant dels pòbles originaris al Congrès dels Estats Units, e mai una femna. Se tracta de Deb Haaland, que fa partida de la nacion Kawaik, e que se presenta pel Partit Democrata dins l’estat del Nòu Mexic, segon çò que rapòrta The Guardian.
 
 
“Al Congrès dels Estats Units s’es pas jamai ausida una votz coma la miá”
 
E mai se i a pas cap d’elegit indigèna, ongan se presentan als Estats Units un nombre recòrd de femnas, e la possibilitat d’una victòria seriá quicòm d’istoric. En consequéncia, Haaland decidiguèt de se presentar. “Aperteni a la 35a generacion d’una familha del Nòu Mexic e ai la sensacion que l’enjòc es considerable”, çò explica al jornal britanic. “Al Congrès dels Estats Units s’es pas jamai ausida una votz coma la miá”, çò apond.
 
En sa campanha, ela met l’accent sus sas originas umilas e son programa progressista. Lo mes passat, venquèt cinc rivals del Partit Democrata a las primàrias e ara deu afrontar la republicana Janice Arnold-Jones, una èx-deputada de l’estat, e Lloyd Princeton, un candidat libertarian, dins l’encastre d’eleccions generalas que se centraràn sus l’immigracion, la santat e Donald Trump.
 
Haaland es una granda activista. Protestèt activament contra la construccion d’un oleoducte en Dakota del Nòrd e participèt a la marcha de las femnas a Washington. Son programa progressista prevei un servici medical universal, un salari minimal de 15 dolars e d’escòlas mairalas gratuitas. Tanben sosten la campanha per suprimir lo servici d’immigracion e de doanas, e desira que s’entamene un procès de destitucion de Donald Trump.
 
Se capita a intrar al Congrès, Haaland explica que sas prioritats seràn de protegir l’environament e de promòure las energias renovelablas. Tanben farà tot çò que poirà per luchar contra la violéncia masclista, un problèma qu’afècta de manièra desproporcionada las femnas indigènas.
 
 
“Trump ignòra los indigènas”
 
Segon Haaland, lo president dels Estats Units, Donald Trump, a encoratjat fòrça personas “a exprimir lor racisme sens complèxes”, e quitament “a donat d’alas als supremacistas blancs e a l’extrèma drecha”.
 
En mai d’aquò, ela afirma que Trump ignòra l’importància dels pòbles originaris per l’istòria del país. Per exemple, lo fach qu’el nomene “Pocahontas” la senatritz democrata Elizabeth Warren li pareis “ignòble” e “vergonhós”. Quitament dins un miting realizat fa gaire en Montana, Trump afirmèt que fariá a Warren lo tèst de l’ADN per demostrar que descend dels “natius americans”.
 
“Per començar, el decidís pas qual es indigèna”, çò precisa Haaland. “E mai, es una manca de respècte que contunhe de la nomenar «Pocahontas» amb l’intencion de la ridiculizar”.
 
Mas delà los mots contra los indigènas, Haaland recòrda, d’un caire, que l’administracion dels Estats Units vòl impausar als que fan partida dels pòbles originaris mai d’exigéncias pel servici sanitari, e qu’a idèa, d’autre caire, de reduire las tèrras protegidas e los monuments nacionals per tal de metre fin a la proteccion del govèrn sus aquelas tèrras qu’eles considèran sagradas.