Lo govèrn de la Generalitat de Catalonha prepausa un nòu modèl lingüistic dins lo sistèma educatiu catalan. Amb la tòca de far lo catalan lenga de coësion sociala, se presentèt dimars un nòu model educatiu plurilingüe ont de lengas coma l’arabi e lo chinés seràn facultativas dins l’ensenhament segondari.
 
Segon los responsables de la Generalitat, après 40 ans d’educacion immersiva en catalan, ara l’enjòc es de porgir un modèl de plurilingüisme, en prepausant als centres d’educacion segondària de critèris e d’orientacions per ensenhar las lengas de biais integrat amb los contenguts. Se vòl atal plaçar la lenga al centre del procès d’aprendissatge. Las tòcas son tres: que lo catalan siá lenga de referéncia e agisca coma element de coësion sociala, que se garentisca lo domeni de l’espanhòl e que s’assegure l’aprendissatge d’una o doas lengas estrangièras.
 
Mas un dels cambiaments pus importants es que la proposicion se basa sus l’interculturalitat e vòl favorir la coneissença d’autras lengas per aprigondir la coneissença de maitas culturas. Lo projècte remarca que dins las escòlas catalanas i a dos cents lengas e de culturas desparièras e que los ensenhaires pòdon profiechar d’aquela riquesa en la rendent pus presenta dins las salas d’estudi. Per aquela rason un dels cambiaments anonciats pus importants serà que s’i comprendrà l’arabi e lo chinés coma segondas lengas estrangièras possiblas. Totun, cal remarcar l’abséncia de l’amazigh, qu’es ça que la lenga mairala de fòrça catalans originaris de l’Africa del Nòrd, mai berberofòns qu’arabofòns.
 
A respècte de la lenga nòstra, lo document precisa que totas las referéncias que lo document fa a la lenga catalana s’aplicaràn a l’occitan dins lo cas de la Val d’Aran.
 
 
De contradiccions dins lo projècte?
 
Pasmens, dins una twitterejada, l’èx-deputada aranesa e occitanista Mireia Boia a remarcat una contradiccion dins un paragraf: "En fòrça entorns, lo castelhan es la lenga majoritària dels escolans del centre educatiu e a una preséncia sociala fòrça nauta. Dins aquela situacion, lo castelhan se deu ensenhar coma lenga primièra dels escolans, puèi que la portaràn d’en cò sieu e de l’entorn". Aquò se poiriá d’efièch interpretar coma la volontat de refortir l’espanhòl, e doncas de riscar d’afeblir lo catalan en Catalonha e l’aranés en Aran. "S’aquò es verai, en Aran significa l’assassinat de l’occitan", çò comenta la politiciana occitana de la CUP.
 

Si això és cert, a l'Aran significa l'assassinat de l'occità pic.twitter.com/XRUM6wMpgb

— Mireia Boya Busquet (@yeyaboya) 24 d’octubre de 2018

 
 
Chepic sul caractèr veïcular del catalan

Enfin, l’organizacion de defensa e promocion del catalan, Plataforma per la Llengua, a exprimit, segon La República, son chepic sul caractèr veïcular de la lenga catalana, en demandant una reünion d’urgéncia amb lo ministre catalan de l’ensenhament, Josep Bargalló. Los centres educatius aurián d’efièch de definir solets de percentatges divèrses de catalan, d’espanhòl e de lengas estrangièras coma lengas veïcularas en foncion de lors realitats sociolingüisticas pròprias.