De nòvas donadas sismograficas confirman que, pr’amor del movement de las placas tectonicas de la Tèrra los oceans pèrdon fins a tres còps mai d’aiga e qu’aquesta se’n va vèrs l’interior de la planeta. Aquesta conclusion arriba solament après un estudi prigond dins la region de la Fòssa de las Marianas.
 
Son de donadas que cambiaràn lo vejaire scientific que i a uèi lo jorn sus lo cicle de l’aiga de la planeta. Fins ara, se sabiá que i aviá d’airals de subduccion geologica que patissián la pèrda d’aiga dels oceans vèrs l’interior de la Tèrra. Çò que se sabiá pas èra que la pèrda d’aiga foguèsse tan granda.
 
E las donadas son la resulta d’un estudi fach per una còla dirigida per Chan Cai, de l’Universitat de Washington a Saint Louis (Estats Units). La resulta d’aquel estudi confirma qu’aqueles airals de subduccion de la Tèrra an un ròtle encara mai grand dins lo cicle de l’aiga pr’amor de las grandas quantitats  perdudas.
 
Malgrat que fins ara foguèsse conegut que i aviá d’aiga en de regions situadas fins a 95 quilomètres de la superfícia, èra pas clara la quantitat totala que partissiá vèrs l’interior de la planeta. Per assajar d’o comprene, una còla de scientifics d’aquela universitat o volguèt estudiar.
 
 
19 sismografes oceanics e 7 terrèstres
 
Per far l’estudi, los cercaires utilizèron fins a 19 sismografes oceanics situats dins la Fòssa de la Marianas (la mai prigonda de tota la planeta) e tanben fins a 7 sismografes terrèstres dins divèrsas illas del Pacific. Causiguèron aquela region pr’amor qu’es lo luòc ont la placa oceanica del Pacific Oèst s’enfonza jos la placa de las Marianas. Fins ara èra ja estat demostrat que las regions ont i a de friccion de placas tectonicas sus la Tèrra èra un possible luòc de pèrda d’aiga oceanica. D’aiga que, après, e jos cèrtas condicions de pression e temperatura, se transforma en de ròca umida e viatja encara mai prigondament vèrs l’interior de la planeta.
 
Totun, d’estudis faches fins ara, malgrat que poguèsson sonque confirmar que las placas  inferioras de la Fòssa de las Marianas avián d’aiga cauda, foguèt trapada tanben d’aiga a solament 6 quilomètres e mièg dejós la superfícia de l’ocean. Se podiá pas precisar mai.
 
“Se i a d’aiga que dintra jos las placas, i pòt èsser fins que siá menada a de prigondors encara mai grandas, çò diguèt Cai. La resulta de l’estudi es que pòt arribar a mai de 30 quilomètres jos la superfícia e que se’n pèrd fòrça mai que non se pensava, fins a quatre còps pus”.
 
Malgrat aquò, la suspresa venguèt puèi pr’amor que se l’aiga torna a la superfícia a travèrs dels volcans e puèi l’atmosfèra —lo nivèl dels oceans a pas cambiat de mai de 300 mètres dempuèi de milièrs d’ans—, ont va doncas tanta aiga perduda? Pr’amor qu’ara se sap que n’i a fòrça mai que va vèrs a l’interior de la Tèrra. (Legissètz la seguida)



 

---

Aqueste article es  publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.