Après la novena dimenjada de protèstas dels Gilets Jaunes, lo president francés, Emmanuel Macron, fa tornarmai una proposicion per apasimar lo movement. Compte tengut de l'ineficacitat de la repression e de las promessas de baissar las taxas e de pojar l'SMIC, ara Macron prepausa una consulta a totes los ciutadans franceses. S'agís d'un grand debat de dos meses a l'escala estatala acompanhat d'una consulta de 30 questions.
 
Dempuèi dimars passat, los ciutadans de l'estat francés son convidats per Macron a donar lor vejaire sus de questions de fiscalitat, d’organizacion de l'estat, d’ecologia e de democracia. Demest las questions que se pausan se pòt dire se se crei que lo vòte deu èsser obligatòri, çò que cal far per melhorar l'immigracion, quines impòstes cal baissar prioritàriament...
 

Lettre aux Françaishttps://t.co/GInvgaQrhe

— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) 13 de gener de 2019

 
Parlar pas de la supression de l'ISF, mas d'islam e d'immigrants
 
Pasmens, Macron a ja avertit que se parlarà pas de la supression de l'impòst sus la fortuna, un dels ponches mai polemics.
 
Tanben es fòrça polemica la volontat de Macron de debatre sus la laïcitat (es a dire, l'islam) e sus la creacion de quòtas d'immigrants. Es verai que se tracta de questions que marcan lo debat politic francés dempuèi longtemps, mas que son estadas segondàrias dins las revendicacions dels Gilets Jaunes.
 
E mai Macron considère que s'agís d'una inicativa "inedita", la realitat es qu'en 2009 Nicolas Sarkozy organizèt un debat sus "l'identitat nacionala" que capitèt plan mal.
 
 
Philippe ne detalha l'organizacion
 
Lo debat s'esperlongarà fins al 15 de març e tre lo mes d'abril se ditz qur s’ofrirà als franceses lo resultat d'aquela granda consulta.
 
Lo primièr ministre, Édouard Philippe, ne detalhava l'organizacion: "Cadun poirà aver accès a la lista dels debats organizats dins sa region sul sit Internet del Grand Debat Nacional [vòl dire estatal]. Aquel sit permetrà als qu'o desiraràn de s'enregistrar per declarar un debat que desirarián d’organizar". Tanben a aviat un telefòn gratuit, que dempuèi l'Occitània de l'estat francés es lo 0 800 97 11 11. En mai de tot aquò, s’es anonciat de kits metodologics per ajudar als ciutadans a las cambadas  de seguir per entamenar una reünion e lor aprene las bonas practicas.
 
Lo "grand debat" lo coordenaràn los ministres Sébastien Lecornu e Emmanuelle Wargon, acompanhats de personalitats de la societat civila. Philippe a anonciat la nominacion de "cinc garents independents". Pasmens, seràn nomenats pels presidents de l'Assemblada Nacionala francesa, del Senat e del CESE, lo Conselh Economic e Social.
 
 
Bayrou organizarà el meteis cinc debats a Pau
 
Tanlèu facha l'anóncia, lo cònsol de Pau, François Bayrou, saludèt la proposicion. "Qu'ei shens precedent", çò diguèt lo cònsol paulin. "Qu'ei l'ocasion e l'escadença de redefinir lo projècte nacionau francés per aqueths medishs que van estar obligats de l'aplicar, aquò qu'ac càmbia tot". Totun, lo cap del Modèm diguèt que "cap de pòrta deu estar barrada" en revendicant que totas las questions se devon poder pausar.
 
Bayrou anoncièt qu'el meteis organizariá cinc grands debats dins la capitala de Bearn.

 

"Je vais organiser 5 grands débats à Pau, je vais les animer moi-même. C'est la moindre des choses que le Maire remplisse cette mission", @bayrou dans #RTLMatin avec @EliMartichouxpic.twitter.com/m2JAfndTGf

— RTL France (@RTLFrance) 15 de gener de 2019

 

pour la Terre de chez nous vendredi.#GrandDebatNational#Police#GiletsJaunespic.twitter.com/H3vm7oWsmW

— Cambon (@m_cambon) 14 de gener de 2019