Las Lanas de Gasconha qu’an, eras tanben, ua tradicion e contes. De l’Albret de Dardy a la Gran Lana d’Arnaudin. Uei, qu’es lo Miquèu Baris que renovèla lo genre.

Dissabte que vien, 1r de deceme, la sesilha deu Cafè gascon de Dacs, animat per Maria-Jo Lescourret, que será un “encontre dab un autor e lo son editor” (contacte: +33 (0)6 75 92 50 77). L’escrivan, qu’es lo contaire Miquèu Baris. L’editor, eth, qu’es lo Joan Eygun, fondator de las edicions “Letras d’Òc”, installadas a Tolosa. L’un e l’aute que militan dempuish bèra pausa, cadun a la soa mòda, per la lenga nòsta. Dempuish mei de quaranta ans lo Miquèu, valent e estrambordat, qu’escriu, que conta, qu’anima, qu’organiza. Per exemple lo darrèr estagi d’Ondres, en Senhans, que s’es debanat la dimenjada deus 17 e 18/11 e qu’a amassat mei d’un trentenat de gents vienuts de las Lanas, deu Bearn, de Gironda e quitament de l’Agenés.
 
Lo Miquèu dempuish annadas qu’apièla los condes, las istuèras dens ua seria aperada “N’am traversat nau lanas”, un titol causit en reclam d’ua celebra “cançon de 9” deu patrimòni lanusquet.  Au hiu de las seradas occitanas e velhadas barrejadas e autes hestenaus o estagis gascons, qu’a tribalhat e afinat mantuns subjèctes d’inspiracion.
 
 
Laguas deu Hautlana
 
La soa imaginacion, lo son esprit trufandèr, la soa cultura e la soa experiéncia que l’an donc permetut de multiplicar  los camins on nos hè passejar: las Petitas Lanas familhaus e los camins de capsús deu costat de Belís, Malhèras e Rocahòrt, los nombrós peguilhèirs (dralhas taus tropèths) de las bèstias qui parlan, los sendèrs estelats deu paradís perdut e deu permèr casau... Mes que seré donc un tau  recuelh de condes se n’i avè pas istuèras d’aulhèrs, de lops, de hadets e autas camacrudas sortits de las misteriosas lagunas deu Hautlana, aigavèrs qui dessepara bacins d’Ador, de Garona e de Lèira? Enfin, pr’amor que la vita a miat lo nòste  Miquèu de Gavarret dinc a la còsta, lo parçan baionés e de l’Ador maritima que l’an tanben inspirat.      
 
Qu’utiliza e adoba istuèras entenudas dens la soa familha paisana, omenatge rendut aus sons ajòus e cosins qui sabèn eths tanben transmeter un parimòni vertadèr.  Mes, que tira quauquas condes d’ua portada eternau en s’inspirant per exemple deu Libe de la Genèsi. Los contes africans, las legendas pirenencas e, bien entenut la mitologia grèca que li balhan tot parièr grans tà bregar.  Que sap enfin modernizar la tradicion occitana en putzant dens las òbras deu lomanhòu Joan-Francés Blader, deu bearnés Joan Francés Lalana o deu Feliç Arnaudin de la Gran Lana. Shens oblidar la television, hont d’inspiracion tanben: lo Miquèu qu’ac precisa a perpaus de l’ “Istòria deus cans labrits” que creèt en 1972!
 
 
 
 
Joan Jacme Fénié
 




_____
BARIS, Miquèu. N’am traversat nau lanas. Letras d’Òc, 2012. 176 paginas. 20 èuros.