L’IEO de Tarn ven de far paréisser, jol títol Còr d’Occitània- escrivans del sègle XX, un obratge, tant antologia coma repertòri meninós, de presentacion dels escrivans del sègle XX, e de totes aqueles qu’an escrich en occitan dins aquel periòde, d’aquela region occitana que forma ara lo departament de Tarn.
 
Aquel libre fa seguida a aquel que publiquèt en 1980 Cristian Laus: Albigés país occitan. Laus aviá reculhits de tèxtes sus una passa que començava al sègle XII. Aquí, la còla, bailejada per Ramon Ginolhac (qu’aviá fach paréisser tanben un obratge titolat Escriches de femnas tarnesas) nos presenta un recuèlh, una antologia d’escrivans e d’escriches del sègle XX. La descobèrta partís simbolicament de la Santa Estela de1882 que se tenguèt a Albi.
 
Vertat es que tot un temps, de gaire cada vilòta aviá son cercle felibrenc o patesejaire. Pareissián los escriches dins de revistas localas, e, de còps, de difusion mai ampla: revistas felibrencas, lo Gai Saber o Òc, sens doblidar La Revue du Tarn, revista intellectuala locala de pro bona difusion. Maites, segur, se son faches editar.
 
Seriá ben plan long de los citar totes, entre Elias Barthelemy, poèta obrièr, e Marisa Negre, militanta feminista e occitanista que nos quitèt tròp lèu.
 
A la lectura de totes aqueles autors, dels pus umils als mai coneguts, se pòt percebre l’evolucion de la literatura nòstra, dempuèi las evocacions felibrencas d’un país idealizat e sovent perdut fins a la dobertura sul Mond, al retorn sus l’istòria vista d’un agach contemporanèu, e a la critica sociala.
 
L’evolucion se marca tanben dins la forma: aparicion de libres de ficcion, de romans policièrs, de bendas dessenhadas. La qualitat de la lenga d’aqueles autors es sovent remirabla, de quin airal del departament que vengan. Se vodèt a aquel pretzfach una còla de benevòls que cal saludar. En mai del trabalh de recèrca, lor calguèt far sovent la transcripcion en grafia referenciala, sens pèrdre l’èime dels escriches, de tèxtes amb una grafia fantasierosa o incoerenta.
 
 
 
 
Gerard Cairon
 
 
 

---

GINOLHAC, Ramon et al. Còr d’Occitània- escrivans del sègle XX.IEO Tarn, 2019. 350 paginas. 20 èuros.
 
 

 

fffff		fffff
	Còr d’Occitània- escrivans del sègle XXes un complement a l’obratge Albigés país occitan editat per Cristian Laus en 1980. S’es causit de presentar los escrivans màgers del departament de Tarn dempuèi 1882, annada de la venguda de Frederic Mistral a Albi. Es lo fruch d’una còla de l’Institut d’Estudis Occitans de Tarn bailejada per Ramon Ginolhac; Maria-Clara Verdus n’a assegurat l’edicion per l’IEO. L’antologia, que compta 350 paginas, presenta un centenat d’autors que son estats publicats dins de libres o de revistas. De tèxtes, de poesia o de pròsa, son causits per un seissantenat d’eles. Per Albigés se pòt citar lo Colonèl Teyssier, Loïsa Paulin, Andrieu-Jacme Boussac, Emili Rieux, Cristian Mathieu, Maria Émile, Cristian Laus, Jòrdi Blanc, Sèrgi Labatut, Gèli Combes… Un centenat de fòtos e documents illustran l’obratge.