Lo Festenau Internacionau dau Film d’Istòria de Peçac festejava sos 23 ans la setmana darrièra, emb un teme d’actualitat: “Las annadas 70, lo grand viratge”. Perqué d’actualitat? Sem ben luenh uei de la vita que menàvem a ’quela epòca. Aprèp una setmana de debats, de ficcion, de documentaris, de cinema e de vin, la responsa es: pas forçadament. Retorn sus lo grand viratge.

Diluns 19 de novembre debutèt lo festenau emb un discors que, segon lo public estant e segon Alain Rousset, demorarà dins las memòrias. Lo convidat d’aquela ceremònia d’obertura era pas autre que Michel Rocard, ancian Purmier Ministre e Ministre, senator e deputat europenc. A 82 ans, l’orador mena sa comunicason d’una man de mèstre. “Avem tornat trobar lo jove Rocard” se ditz dins los rengs. Au programa: la crisi. Crisi d’ièr o crisi de uei? Non, la crisi tot simplament. Lo veiquí lo viratge de las annadas 1970. Aprenguèrem tots dins los libres d’Istòria qu’aprèp “las 1930 gloriosas” vengueron “las 1920 pietosas”. E pertant, 40 ans aprèp lo purmier tust petrolier, la situacion s’es pas melhorada. De qué renomar “las 1920 pietosas” en “crisa eternala”. L’aprèp-guèrra era caractejada per un capitalisma bombissent, lo plen emplec e una creissença de 5%. Son de las annadas de productivitat, de nauts salaris e de poder de crompa. L’economia es eficacia e las inegalitats esfumadas. Se uèi disem qu’avem una melhora vita qu’ièr, Michel Rocard eu parla d’un sol benèsser materiau.
 
En fach, las annadas 1970 son doas: lo decenni de las utopias mas tanben lo decenni de la crisi. Non convertibilitat deu dolar en aur e maugovern monetari internacionau en 1971, publicacion deu “Planta a la creissença!” dau Club de Roma en 1972, tust petrolier en 1973. La politica e l’economia seguigueron la via dau monetarisme de Friedman e de la financiarisacion jurqu’a uèi emb la desligason de l’economia reala. Coneissem evidentament las consequenças: creacion de l’ANPE e nauça dau chaumatge, baissa dau poder de crompa e creissença en berna.
 
Lo viratge es ben aquí, e pas sonque en França o dins las democracias occidentalas. Tots los films e debats de la setmana nos mòstran que pertot lo monde cambia: revolucions en America latina, guèrra de Kippor, maoïsme e Khmers rotges, revolucion feminista, Watergate, guèrra dau Vietnam, nacionalisme arab e nauça de l’islamisme, mas tanben revolucions scientifica e numerica.
 
Amos Gitai, cinesata israelenc, convidat per Sciéncias Po Bordèu per parlar de son film “Kippor”, balhèt son vejaire sus lo conflicte israelo-palestinenc que vegèt un vertadier viratge dins las annadas 1970 e qu’es pro d’actualitat dempuei la setmana passada: “Kippor es la guèrra que marquèt lo mai la memòria de los Israelencs, quitament se anem festejar los 40 ans de la fin d’aquela guèrra. Cada annada, redobrís las nafras.
 
Qu’es a partir d’aquela guèrra que los Israelencs se maufiseron de lors representants. Marquèt tanben lo passatge de la gaucha a la drecha au poder. Aquela guèrra es essenciala dins la compreneson de lo país uèi. Israèl es un obratge fòrt, esmovant, destorbant, d’unes còps contradictòri. Meritava una òbra fòrta. Lo film es lo melhor aumenatge que podem tornar a la pàtria. Mas fau pas èsser doctrinaire. Los films doctrinaires son lor pròpri poison.” “La vigor de l’utopia deu èsser injectada dins la realitat. La situacion israelenca balha pas briga d’esper, mas qualas son las alternativas? Lo nihilisme?”
 
I a tanben un ligam entre ’queu conflicte e la nauça de l’islamisme. A l’epòca, Los Fraires Musulmans, enfluents a Gaza dempuei totjorn, s’associeron coma Israèl contra l’OLP. Per eus, la guèrra es la resulta d’una faussa lectura de l’islam. La patz coma los Palestinencs es possible emb un islam rigorista. Aquela iniciativa d’exportacion de l’islam, per Alain Gresh, cap-redactor de Le Monde Diplomatique, era encoratjada per los Estats Units, contra lo nacionalisme arabi de l’epòca.
 
Mas segon lo jornalista, l’islam explica pas tot, subretot las fòrças politicas de uèi. Qu’es mai la lectura de l’islam que cambia segon las decisions politicas que l’invèrs. La politica politiciana es la mesma pertot.
 
Utopia e decasença, guèrra e esper de patz, prosperitat e crisi son las doas caras de las annadas 1970. Un tema plan debatut per Henri Weber, Alain Lipietz, François Bayrou e Karine Berger per claure lo festenau. Karine Berger, secretaria nacionala dau Partit Socialista a l’Economia, es convencuda que i a ‘na desacordança entre la modernitat e la consciéncia d’aquela darrièra. Perqué la prosperitat es evidenta: la riquesa es aquí e l’ascendor sociau fonciona. La digestion de la prosperitat pren 10 ans, e qu’es nonmàs dins las annadas 1980 que lo malaise fàcia a la modernitat, la consciéncia d’una error dins lo sistèma nais dins los esperits. L’economista declara mesma que lo votatge de 1981 es una crida a tornar viure las annadas 1970: “avem vescut quauquarren, una bufada qu’es en tren de desapareisser. Podetz lo contunhar?”
 
33 000 personas assistigueron a ’queu festenau “shens palhetas” d’aprèp lo discors de clausura d’Alain Rousset, emb mesma la frustracion de pas poder veire unes films o escotar quauques debats. Una frustracion “esfeunisanta”, segon lo President de la Region.
 
La ceremonia se perseguís emb lo palmarès 2012:
 
Categòria ficcion:
 
“Hannah Arendt” (Margarethe von Trotta) fa l’unanimitat: prèmi de la jurada oficiala, prèmi de la jurada estudianta e prèmi dau public.
 
Categòria documentari:
 
“Công Binh – La longue nuit indochinoise” (Lam Lê): prèmi de la jurada oficiala.
 
“Adiós Muchachos – Nicaragua: une révolution confisquée” (Clara Ott et Gilles Bataillon): prèmi de la jurada IJBA (Institut de Jornalisma Bordèu Aquitanha).
 
“Président Dia” (Ousmane William MBaye): prèmi de la jurada liceana e prèmi dau public.
 
Lo prèmi Pape Clément es decernit a Jean-Louis Crémieux-Brilhac.
 
Lo prèmi dau libre d’istòria dau cinema es decernit a Laurent Aknin per “Mythe et idéologie du cinéma américain”.
 
Per fenir, Alain Rousset balhèt lo teme de l’an que ven: “L’India e la China, los gigants de l’Asia”.
 
 
 
 
Cecila Hautefeuille