Deu 14 au 18 d’abriu 48 liceans, qui estúdian l’occitan, de Sent Gaudenç e de l’Isla de Baish que se n’anèn sus l’isla de Menòrca dens l’encastre d’un escambi pedagogic hèit peus professors Rei Bèthvéder e Ferrèr. La mira, au delà de l’aspècte europèu, qu’èra de conscientizar los joens deus ligams pregonds qu’existeishen enter las culturas occitana e catalana.
 
La matiada deu 15 d’abriu qu’estó consacrada a la visita deu còr de vila de Barcelona: Ramblas, Barri Gòtic, Passeig de Gràcia. La vrespada, los liceans qu’estón plan arrecebuts per Jusèp Boya, director deu Musèu Arqueologic de Catalonha qui, eth medish, hasó la visita en occitan aranés. Après ua nueit suu vaishèth, lo grop deus joens gascons qu’arribè a Menòrca, la mei orientau de las islas Balears. Los liceans que visitèn, acompanhat d’ua guida catalanofòna, las ciutats de Maon e de Ciutadella, mes tanben l’extravaganta peirèra de S’Hostal. Duas randolejadas qu’èran tanben au programa: l’ua tot au long de la costèra en tot seguir lo famós Camí de Cavalls dinc la platja de la Cala Pregonda; l’auta au mont del Toro, lo punt mei haut de l’isla dab 358m. Luenh de Malhòrca deus ahoalhs de toristaralha, Menòrca que sembla mei preservada e mei tranquilla. Aquò qu’explica bahida que l’isla estó classada resèrva de la biosfèra per l’UNÈSCO.
 
Los 34 escolans de l’Isla de Baish e los 15 de Sent Gaudenç qu’estón arcuelhuts au licèu Joan Ramís de Maon on presentèn, en occitan, lo sistèma educatiu francés e los ensenhaments facultatiu e immersiu de l’occitan. Ismael Pelegrí i Pons, professor de catalan a l’IES Ramís, qu’expliquè lo sistèma d’educacion a las islas qui dèisha ua grana plaça au catalan. Mes lo mei interessant, entaus escolans gascons, qu’estó lo moment d’escambis dab los joens maonés sustot que lo licèu Ramís hestajava Sant Jòrdi. Aqueste moment deu libe e de las arròsas qu’estó ua hèsta qui permetó de véder un beròi moment de gloses menorquines (poesias improvisadas e satiricas) enter professors e escolans.
 
Qu’ei lo prumèr còp qu’un escambi de liceans se hasó enter establiments escolars occitans e menorquins. Au delà, nat licèu deu continent ne vienerà pas a Menòrca en 2019-2020. Tot aquò qu’amuisha lo moment excepcionau que viscón los liceans occitans. Pendent las visitas los joens gascons qu’estón marcats per l’omnipreséncia de la lenga catalana, parlada mes tanben escriuta pertot suus panèus: las placas, la afichas, las ensenhas deus comèrcis. L’oficialitat deu catalan, arreconegut com oficiau a las Balearas, qu’estó un exemple de soscar entà aquestes gojats de St Gaudenç e de l’Isla de Baish.
 
 
 
 
Nicolau Rei Bèthvéder


 

fffff		fffff
	Jornalet a l'escòla Jornalet a una seccion especifica sus l’escòla occitana. Nos agradariá fòrça que las escòlas, que sián de Calandretas o d’escòlas bilingüas, poguèsson emplenar elas meteissas aquesta seccion amb de nòvas, e que los quites escolans las poguèsson redigir en explicar los faches que fan l’actualitat dins cada escòla: una excursion culturala, la vesita d’una personalitat, una fèsta populara amb los parents, una competicion esportiva, etcetèra. Evidentament, las fotografias, los enregistraments o los imatges de vidèo seràn tras que benvenguts, se n’i a.  Se cada escòla nos manda quatre o cinc nòvas per an serem plan contents e satisfaches. Pensam que pòt èsser un bon ponch d’amassada per la comunautat educativa occitana, una iniciativa interessanta pels escolans e un esplech de socializacion lingüistica per las familhas dels escolans. Esperam de poder comptar amb lo vòstre sosten, e esperam que Jornalet serà una aisina utila per las escòlas occitanas. Mandatz-nos las vòstras nòvas a info@jor…