Actualitats
Mireia Boya se presenta a las eleccions aranesas
Aran Amassa es un partit occitanista, d'assemblada, d’esquèrra e progressista, que se presenta lo 26 de mai venent a las eleccions pel Conselh General d’Aran
Una tièra d’eleccions se tenon aquesta prima dins l’estat espanhòl amb los presonièrs politics catalans en scèna. Deman venon las legislativas al Senat e al Congrès dels Deputats. D’aquesta darrièra cambra sortirà lo govèrn. D’autre caire, lo 26 de mai i aurà a l’encòp las eleccions al Parlament Europèu, las eleccions municipalas, de regionalas dins qualques regions, e en Aran auràn tanben luòc l’eleccion del Conselh General d’Aran.
Lo 26 de mai que ven, i aurà en Aran una dobla eleccion. En mai de las eleccions municipalas, que se tendràn dins tot l’estat espanhòl, los araneses votaràn tanben per lo Conselh General, es a dire, per lo govèrn del país que foguèt restaurat en 1990 après 156 ans d’inactivitat, e qu’ara es refortit amb la nòva Lei d’Aran.
Dempuèi la restauracion del Conselh General d’Aran, dos partits politics se son disputat lo poder: Convergéncia Democratica Aranesa (CDA), aliada amb Convergéncia i Union, e Unitat d’Aran (UA), aliada amb lo Partit Socialista. Dins lo terçon d’Arties e Garòs se presenta lo Partit Renovaire d’Arties e Garòs (PRAG) en plaça d’UA. Aqueles dos partits an un acòrdi per agir amassa. A l’ora d’ara, lo Conselh General es compausat de sèt conselhièrs de CDA, dont lo sindic d’Aran, cinc d’UA e un del PRAG en acòrdi amb UA.
Aquel bipartidisme se poiriá acabar se prenèm en compte que Ciutadans, partit de drecha espanholista, s’impausèt en Aran dins las darrièras eleccions catalanas, e que totes los partits d’esquèrra se presentan amassa, amb l’èx-deputada Mireia Boya en cap.
Tota l’esquèrra amassada dins un partit occitanista
Mireia Boya dirigirà la lista d’Aran Amassa dins lo terçon de Castièro en aquelas eleccions. La decision implica lo retorn de Boya a la politica aranesa après qu'aguèt daissat lo secretariat nacional de la CUP en març passat.
Aran Amassa es un partit occitanista, d'assemblada, d’esquèrra e progressista. Seguís la draia de Corròp, qu’en 2015 se presentèt solament dins lo terçon de Quate Lòcs ont obtenguèt lo 14,52% dels vòtes mas cap de conselhièr.
Lo Conselh General d’Aran es format de tretze conselhièrs elegits dins cadun dels sièis terçons. Lo de Castièro, pel qual se presenta Boya, es justament ont se n’elegisson mai, un total de quatre. Aqueste còp, Aran Amassa se presenta dins totes los terçons, exceptat lo de Lairissa.
Los terçons
La Val d’Aran se devesís en sièis terçons: son la division geografica pròpria del país, qu’a foncionat administrativament quand lo Conselh General es estat en vigor, es a dire, de 1313 fins a 1834 e dempuèi 1991.
Inicialament, èran tres demarcacions, per tant se nomenan “terçons”. Mas al sègle XVI cada terçon se subdevesiguèt en dos sosterçons, qu’an, pasmens, mantengut lo nom de terçons.
E mai, pendent los 156 ans d’abolicion del Conselh General, perdèsson lor foncion administrativa, los terçons contunhèron de manténer tradicionalament lor valor identitària. An una valor tan simbolica qu’en 1977 se constituguèt una associacion nomenada Es Terçons per defendre la restauracion del Conselh General d’Aran dins l’Estatut d’Autonomia de Catalonha.
A l’ora d’ara, pel terçon de Castièro s’elegís 4 conselhièrs, pel dels Quate Lòcs se n’elegís 3, per Pujòlo 2 e tanben 2 per Arties e Garòs. Pels terçons de Lairissa e Marcatosa s’elegís 1 conselhièr.
Las comunas
A respècte de la division municipala, los terçons son pas brica respectats. Cal dire que l’administracion municipala es impausada per l’estat espanhòl, del temps que lo Conselh General es definit dins l’Estatut d’Autonomia de Catalonha, e desvolopat amb la Lei d’Aran aprovada pel Parlament catalan, en seguida de las revendicacions aranesas.
Los conselhs municipals d’Aran son bailejats per la figura del baile, que dirigís la municipalitat. Amb el i a los cònsols (tanben escrich còssos), que son los conselhièrs municipals.
Aran ten 9 comunas, dont doas correspondon a la mitat de la superfícia del país: lo Naut Aran e Vielha e Mijaran, que prenon dos terçons caduna. Las autras 7 municipalitats son Bossòst, Les, Canejan e Bausen (Quate Lòcs) e Vilamòs, Arres e Es Bòrdes (Lairissa).
Terçon | Municipalitats | Vilas e vilatges | Conselhièrs generals elegits |
Quate Lòcs | Bossòst, Les, Canejan e Bausen | 3 | |
Lairissa (o Irissa) | Vilamòs, Arres e Es Bòrdes | 1 | |
Marcatosa | Vielha e Mijaran | Vilac, Aubèrt, Betlan, Mont, Montcorbau, Arròs e Vila | 1 |
Castièro | Vielha e Mijaran | Escunhau, Casarilh, Betren, Vielha, Gausac e Casau | 4 |
Arties e Garòs | Naut Aran | Arties e Garòs | 2 |
Pujòlo | Naut Aran | Tredòs, Bagergue, Montgarri, Salardú, Unha e Gessa | 2 |
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Endavant, Mireia!
Serà una bona representat del poble Aranès, tant al Conselh d'Aran,coma als Ajuntaments,o a Europa
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari