Actualitats
Aragon: primièra emission de television entièrament en aragonés
L’emission comprendrà d’entrevistas, de reportatges socials e culturals, una seccion de lenga, de dessenhs animats e la participacion dels escolans
La television regionala d’Aragon emetrà deman sa primièra emission entièrament en lenga aragonesa. Lo programa s’apèla Charrín Charrán, passarà a partir de 9h45 e inclurà de reportatges e entrevistas suls afars socials e culturals d’Aragon.
L’emission tendrà tanben una seccion sus de questions de lenga e una pichona sèria de dessenhs animats sus l’istòria d’Aragon. En mai d’aquò, i aurà una seccion per la participacion dels escolans que fan d’aragonés a l’escòla.
L’emission la presentarà Silvia Cebolla, una femna que dempuèi longtemps difusa la lenga aragonesa en publicant sus YouTube de vidèos de cosina vegetariana. L’acompanharà Jorge Pueyo, licenciat en drech natural, e Juan Pablo Martínez, professor de l’Universitat de Saragossa e academician de l’aragonés.
L’aragonés es una de las lengas mai minorizadas d’Euròpa, e es parlada per aperaquí 25 000 personas dins lo nòrd d’Aragon. A l’ora d’ara, compta sus una creissenta comunautat de neolocutors que vòlon recuperar la lenga. Dins las escòlas d’Aragon, las demandas d’estudiar l’aragonés e lo catalan despassan cada an las previsions.
I aguèt un periòde escur ont las autoritats lo consideravan coma un dialècte, e las lengas catalan e aragonesa d’Aragon passèron un marrit moment entre 2013 e 2016, quand èran oficialament nomenadas per mejan d’eufemismes estonants: l’aragonés s’apelava LAPAPYP, sigla espanhòla per “lenga aragonesa pròpria dels airals pirenencs e prepirenencs”, e lo catalan se nomenava LAPAO, sigla espanhòla de “lenga aragonesa pròpria de l’airal oriental”. Ara, l’aragonés e lo catalan son pas lengas oficialas mas benefícian d’una cèrta reconeissença malgrat l’oficialitat exclusiva del castelhan.
L’emission tendrà tanben una seccion sus de questions de lenga e una pichona sèria de dessenhs animats sus l’istòria d’Aragon. En mai d’aquò, i aurà una seccion per la participacion dels escolans que fan d’aragonés a l’escòla.
L’emission la presentarà Silvia Cebolla, una femna que dempuèi longtemps difusa la lenga aragonesa en publicant sus YouTube de vidèos de cosina vegetariana. L’acompanharà Jorge Pueyo, licenciat en drech natural, e Juan Pablo Martínez, professor de l’Universitat de Saragossa e academician de l’aragonés.
L’aragonés es una de las lengas mai minorizadas d’Euròpa, e es parlada per aperaquí 25 000 personas dins lo nòrd d’Aragon. A l’ora d’ara, compta sus una creissenta comunautat de neolocutors que vòlon recuperar la lenga. Dins las escòlas d’Aragon, las demandas d’estudiar l’aragonés e lo catalan despassan cada an las previsions.
I aguèt un periòde escur ont las autoritats lo consideravan coma un dialècte, e las lengas catalan e aragonesa d’Aragon passèron un marrit moment entre 2013 e 2016, quand èran oficialament nomenadas per mejan d’eufemismes estonants: l’aragonés s’apelava LAPAPYP, sigla espanhòla per “lenga aragonesa pròpria dels airals pirenencs e prepirenencs”, e lo catalan se nomenava LAPAO, sigla espanhòla de “lenga aragonesa pròpria de l’airal oriental”. Ara, l’aragonés e lo catalan son pas lengas oficialas mas benefícian d’una cèrta reconeissença malgrat l’oficialitat exclusiva del castelhan.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#1
Un par d'aclaracions (permititz-me escribir en aragonés, que en occitano no'n sé pas): lo nombre d'a luenga ye "aragonés", la denominación "fabla" ye informal y imprecisa (y no acceptata per la moyoría d'a chent). Y no ye ni una barracha ni un patués de diferents luengas, ye un idioma milenario con identidat propia.
Y ye cierto de raso que las emisions audiovisuals van a fer muita honra enta l'aragonés.
Abant con l'aragonés, abant con l'occitano!
#2
#3
Me pensi que parlatz pas de la meteissa causa.
Un fa allusion al pastoralisme pirenenc, als escambis transfrontalièrs, a l'economia, una situacion fòrça presada e analisada per l'etnografia, Relèva d'una necessitat istorica.
L'autre fa allusion a la gestion occitanista d'un parçan gascon restacat al principat de Catalonha, una situacion fòrça presada e espepissada pels occitanistas. Relèva d'un projècte cultural e politic contemporanèu.
Enfin per çò qu'es dels Lengadocians, dins lor majoritat, passada la Montanha Negra, dels Catalans se'n viran un bocin, contrariament a çò dich.
Òsca per l'aragonés! Aragón ye nación !
#2 E coma cadun o sap, Catalunya que s'encarga de l'occitan cooficial en Val d'Aran dins son espaci politic establís una Academia Aranesa de la lenga occitana amb una seccion en "aranés" e una autra d'occitan estandard. Mas a vos legir, supausi que "vosautres los Gascons" (al nom de qui parlatz, e segon quina autoritat ?), de l'aranés, ne vos chautatz ?
E ben ieu, soi un occitan mitat gascon e mitat lengadocian que se passion per totas las culturas que li passan jol nas, aragonesa o non. E vos rapelarai que lo solet espaci dins l'univèrs ont l'occitan aja una oficialitat es lo Principat de Catalunya.
Los Aragonés n'an pas besonh de "descobrir" la natura de la lor cultura : que'ns coneishem plan a nosautes Gascons, pr'amor qu'èm cosins ! Atau qu'ei : los Gascons qu'espian deu costat d'Aragon e non pas de Catalonha. Catalonha qu'ei mei que tot l'ahar deus Lengadocians.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari