Los legidors deu Jornalet qu’ic saben bien, recuperar los noms ancians, tradicionaus, dens los nòstes vilatges e las nòstas vilas, hè plenament partida de la restitucion de sa dignitat a la lenga occitana. Qu’es donc un petit eveniment mes de portada simbolic importanta qui es anonciat per lo dimercs  8 de mai (11h) dens lo centre istoric de Bordèu.  L’Ostau occitan, seccion girondina de l’Institut d’Estudis Occitans installarà, au canton de la Rua Sent Jacmes e de la Plaça Fernand Lafargue, ua placa bilingua: “Rua Boquèira-Rue des Bouchers”.  Aquí en efèit desboca aquera carrèira que liga la plaça de l’ancian mercat deu capdulh d’Aquitània  (la Plaça Lafargue adara) aus ancians Fossats, lo cors Victor Hugo anuèit[1]. Lo celèbre artista Léo Drouyn (1816-1896), dessenhaire, pintre e sustot gravaire, balha, dens un magnific plan deu Bordèu de 1450[2],  ua representacion precisa de la vila a la fin de l’Edat Mejana.  L’annada de la Mala Jornada[3], just  abans la fin de l’independéncia de çò que demorava deu ducat de Guiana (batalha de Castilhon, 1453)…
 
Entre la parròpia Sent Elegi (la “Gròssa Campana” actuau) e las parròpias Sent Simeon e Senta Coloma, uei desapareishudas, aqueth barri traversat per la Rua Sent Jacmes (la Via Turensis deu camin de Compostèla) estó,  de l’epòca medievau dinc a la fin deu sègle XVIIIu, lo quartièr on los bordalés se vienèvan crompar lo dequé. Après, lo sègle XIXu, temps de l’arquitectura metallica, bastí granas halas per un mercat cobèrt deu costat deu convent deus Capucins, un chic a mijorn, a proximitat de Senta Crotz, au miei de las paluds ( “a Gratacap” e “a Maucalhau” sus la mapa de Drouyn), probablament suus terrenhs de las Sòrs Minoras o Clarissas, d’on la rua “Saumenude” de l’odonimia franchimandejada deu Bordèu vielh.  D’aqueth costat, que trobam quitament ua carrèira “des Bouviers”, francizacion de boèrs o boèirs, aquestes que miavan lo bestiar aus mataders o tuaders on sacrifiavan vetèths e buèus.
 
Au delà deus Fossats, la Rua Boquèira es perlongada per la Rua Hugla qui, d’autes còps, èra aperada  Rua Crabèira on probablament calèva har shau per esvitar d’esglachar las numerosas boletas negas de las crabas e deus crabòts qui plapavan los pavats. Aqueras carreiròtas que devèvan estar hòrt viventas, pintorescas e aulorentas, dab tots aqueths bancs carnassèirs on presentavan entercòstas, costetas, tròç de penon, de palanca o d’osselina, o peças mensh nòblas qui passavan dens las sauças o ragosts longament cueits suus horns potatgèirs de la codinas bordalesas. 
 
Dab aquera installacion simbolica de la Rua Boquèira, posquin enfin los edils bordalés e quitament los de la tota poderosa aglomeracion o Metropòli –que hè mei elegant, mei seriós, vertat? – préner consciencia de l’eretatge gascon de Bordèu! E har çò qui auré calut har dempuish longtemps: restituir los noms en òc qui constitueishen la part màger deu nòste patrimòni immateriau[4]. D’autas granas vilas, vilòtas o vilatges qu’ic an hèit. Pas en gran nombre, solide! Los occitans que son un chic flacs e sustot ignorants deu lor passat, praubes d’eths! E deveré Bordèu, vila gascona, escapar a aquera logica valorizant enqüèra mei la soa personalitat istorica tan gostada deus sons nombrós vesitaires? 
 
 
 
 
Joan Jacmes Fénié