capçalera campanha

Actualitats

crotz-tolosaCreated with Sketch.GasconhaVal d'Aran

Paco Boya elegit sindic d’Aran

Lo Conselh General d’Aran es l’organisme de govèrn e d’administracion d’aquel país occitan, integrat per tretze conselhièrs, dont un es elegit sindic

| Unitat d\'Aran

Amb Mónegue, qu’es un estat sobeiran, Aran es lo sol territòri d’Occitània amb autogovèrn. Ièr visquèt una tripla jornada electorala. En mai de las europèas e de las eleccions municipalas, que se son tengudas dins tot l’estat espanhòl, los araneses an tanben votat per lo Conselh General, valent a dire per lo govèrn del país que foguèt restaurat en 1990 après 156 ans d’inactivitat, e refortit dempuèi 2015 amb la nòva Lei d’Aran.


Lo socialista Paco Boya serà elegit sindic d’Aran après ganhar las eleccions al Conselh General d’Aran dins una jornada electorala amb una participacion de mai de l’80% (en 2015 arribèt pas al 70%). Lo bon resultat del nòu partit Aran Amassa de Mireia Boya a pas pogut trencar lo tradicional bipartidisme. Vejatz los resultats oficials, e tanben lo resultat per terçons.
 
Convergéncia Democratica Aranesa - Partit Nacionalista Aranés (CDA) a daverat un pauc mai del 36% dels vòtes en obtenent 4 dels 13 conselhièrs generals, del temps qu’Unitat d’Aran (UA), aliada del Partit Socialista (PSÒE), s’es sarrada del 47% dels vòtes e a emportat los autres 9 conselhièrs. Amb un pauc mai de l’11%, la lista de Mireia Boya a pas obtengut cap de conselhièr general.
 
 
Alidé Sans elegida conselhièra municipala
 
La cantadora aranesa, Alidé Sans, plan coneguda per l’occitanisme, es estada elegida conselhièra municipal de Bausen.
 
UA empòrta largament lo conselh municipal de Vielha. Los socialistas an tanben ganhat las comunas de Bossòst, Canejan, Es Bòrdes e Les. CDA ganha las comunas de Naut Aran e d’Arres. Amassa a obtengut de representants municipals dins las comunas de Bausen, Les, Vielha e Naut Aran. A Vilamòs, es UA qu’empòrta la comuna malgrat una egalitat de vòtes amb CDA.
 
Vejatz los resultats de las comunas aranesas:
 
Arres
Bausen
Bossòst
Canejan
Es Bòrdes
Les
Naut Aran
Vielha e Mijaran
Vilamòs
 
 
Lo Conselh General d’Aran
 
Lo Conselh General d’Aran es l’organisme de govèrn e d’administracion d’aquel país occitan, integrat per tretze conselhièrs, dont un es elegit coma sindic d’Aran.
 
Aquel autogovèrn lo definís la lei d’Aran, que legifèra los organs del Conselh General d’Aran, lo foncionament, lo regim electoral, lo drech civil aranés, l’organizacion del territòri, las politicas d’egalitat, l’educacion, las infrastructuras, la seguretat, la santat, etc. Se definís tanplan las relacions del Conselh General d’Aran amb lo govèrn e lo Parlament de Catalonha, e lo finançament per rendre possible tot aquel autogovèrn.
 
 
Los terçons
 
La Val d’Aran se devesís en sièis terçons: son la division geografica pròpria del país, qu’a foncionat administrativament quand lo Conselh General es estat en vigor, çò es de 1313 fins a 1834 e dempuèi 1991.
 
Inicialament, èran tres demarcacions, per tant se nomenan “terçons”. Mas al sègle XVI cada terçon se subdevesiguèt en dos sosterçons, qu’an, pasmens, mantengut lo nom de terçons.
 
E mai, pendent los 156 ans d’abolicion del Conselh General, perdèsson lor foncion administrativa, los terçons contunhèron de manténer tradicionalament lor valor identitària. An una valor tan simbolica qu’en 1977 se constituiguèt una associacion nomenada Es Terçons per defendre la restauracion del Conselh General d’Aran dins l’Estatut d’Autonomia de Catalonha.
 
A l’ora d’ara, pel terçon de Castièro s’elegís 4 conselhièrs, per lo dels Quate Lòcs s’elegís 3 conselhièrs, per Pujòlo s’elegís 2 conselhièrs e tanben 2 per Arties e Garòs. Per los terçons de Lairissa e Marcatosa s’elegís 1 conselhièr.
 
 
Las comunas
 
A respècte de la division municipala, los terçons son pas brica respectats. Cal dire que l’administracion municipala es impausada per l’estat espanhòl, mentre que lo Conselh General es definit dins l’Estatut d’Autonomia de Catalonha, e desvolopat amb la Lei d’Aran aprovada pel Parlament catalan, en seguida de las revendicacions aranesas.
 
Los conselhs municipals d’Aran son bailejats per la figura del “baile”,  qu’es lo cap del govèrn de la municipalitat. Amb el i a los cònsols (tanben escrich còssos), que son los conselhièrs municipals.
 
En Aran i a 9 comunas, dont doas an la superfícia de la mitat del país: lo Naut Aran e Vielha e Mijaran, que prenon dos terçons caduna. Las autras 7 municipalitats son Bossòst, Les, Canejan e Bausen (Quate Lòcs) e Vilamòs, Arres e Es Bòrdes (Lairissa).

 
 
 
TerçonMunicipalitatsVilas e vilatgesConselhièrs generals elegits
Quate LòcsBossòst, Les, Canejan e Bausen 3
Lairissa (o Irissa)Vilamòs, Arres e Es BòrdesArró, Begós, Benós1
MarcatosaVielha e MijaranVilac, Aubèrt, Betlan, Mont, Montcorbau, Arròs e Vila1
CastièroVielha e MijaranEscunhau, Casarilh, Betren, Vielha, Gausac e Casau4
Arties e GaròsNaut AranArties e Garòs2
PujòloNaut AranTredòs, Bagergue, Montgarri, Salardú, Unha e Gessa2
 
 
 
 



abonar los amics de Jornalet
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris

Simon E
27.

#26 Pecaire ! Daissatz Lo Monegue en defora de vostra mitomania. Lo poble monegasc e son sobeiran an jamai agut besonh d'aquelas farfantèlas per crèisser e prosperar. Vos si.

  • 21
  • 13
Finòcho
26.

#24 Mónegue es una vila occitana. Revisatz un pauc lei basas. E i a pas de "Lo" davant Mónegue.

  • 10
  • 37
Simon E
25.

#24 Asirar Lo Monegue ? E perque ? Ont avètz vist que la constatacion banala que Monte-Carlo, Grenoble, Turin o Lausanne son pas occitanas voldria dire qu'om las asira ? Es una concepcion tras qu'estranha de la realitat. Fugir l'evidencia per s'embarrar dins lo fantasm a jamai fach avançar las causas. Lo Monegue es pas un pais occitan, punt. E alara ?

  • 21
  • 13
Soi pas manipulable
24.

#21#22#23 Los antimonegasques sètz una benda d’alienats irrecuperables. E dempuei quora òm tròba normal d’asirar una vila de nòstre país occitan? Lo poder local monegasc mena una politica non-occitanista, exactament coma lo poder local de Marselha o de Lemòtges o de Bordèu. E donc? Aquò pòrta un nom: alienacion. Mónegue, Marselha, Lemòtges e Bordèu son plan de vilas occitanas, tipicament occitanas, amb de dirigents qu'assumisson pas lor occitanitat. Pas res de novèl.

  • 14
  • 44
Simon E.
23.

#21#22 Lo Monegue, pais occitan sobeiran ? Saique es pas amb de cracas coma aquela que l'occitanism, jà vist coma una sècta de desvariats, ganharà en credibilitat !

  • 21
  • 15

Escriu un comentari sus aqueste article