Uèi, 25 de junh, fa 801 ans que moriguèt Simon de Montfòrt, un eveniment istoric qu’encara a l’ora d’ara lo pòble occitan se remembra. Dins aquel sens, e a l’endrech ont Montfòrt foguèt tuat d’un còp de pèira, un quinzenat de personas participèron dissabte passat a un omenatge a la “resisténcia occitana” .
 
L’eveniment foguèt  d’efièch un “omenatge a la resisténcia occitana, a las femnas tolosanas e a las desenas de milièrs d’occitans que resistiguèron a la guèrra d’annexion per defendre las nòstras libertats”. E mai aqueste còp la participacion foguèsse inferiora a la d’arunan, l’Organizacion Democratica del Pòble Occitan (ÒDPO) se son mostrats contents que i aguèsse de mond: "I a ua navèra generacion de joens qui arriban, aürosament".
 
Los participants a l'omenatge recordèron los uèch sègles de resisténcia del pòble occitan après la crosada contra los catars que considèran coma "lo preludi a l'invasion francesa". Dins aquel sens, se ramentèron de "las revòltas països e del famós Jacon lo Crocant, dels Tuchins d'Auvèrnhe, de las Províncias Unidas del Miègjorn per las libertats religiosas, dels Camisards, de la Republica de l'Ormada, de la Guèrra de las Damisèlas, de las Comunas de Tolosa, Narbona e Marselha e de la Liga del Miègjorn en 1871, de l'insurreccion vinhairona de 1907, dels Picatalós landeses, de la resisténcia antifaissista en 1939-1945 e de son tan gloriós maquis de Lemosin amb lo grand Georges Guingouin, Larzac, las barricadas de Tolosa, de Bordèu, de Marselha, d’Avinhon, de Narbona, del Puèi de Velai, etc."
 
La mòrt de Simon de Montfòrt
 
“Lo lop es mòrt”, çò cridavan gaujoses per carrièras los ciutadans de Tolosa lo 25 de junh de 1218. Lo cap de l’armada francesa, Simon de Montfòrt, veniá de morir esclafat per una pèira lançada per un grop de femnas que manipulavan una catapulta, segon çò que rapòrta la Cançon de la Crosada.
 
Montfòrt assetjava Tolosa dempuèi dètz meses, dins l’encastre una guèrra de vint annadas. L’armada francesa envasiguèt Lengadòc amb lo sosten del Vatican jos lo pretèxt de combatre lo catarisme, que Roma considerava coma una eretgia religiosa. Lo meteis jorn que Montfòrt moriguèt, Tolosa tornèt dins lo domeni del comte tolosan Ramon VI. Ça que la, lo nòu papa de Roma, Onòri III, encoratgèt lo rei de França a tornar assetjar Tolosa, que fin finala foguèt envasida e annexada a França en 1271.
 
Montfòrt encara se’n remembran en Occitània coma un dels chaplaires mai crusèls e es considerat coma lo responsable de l’invasion francesa de Lengadòc.
 
Segon los testimoniatges franceses, Montfòrt seriá estat un cavalièr de familha nòbla amb una morala ferma, just amb los enemics e fisèl a sas conviccions; seriá estat un òme religiós e fisèl a la Glèisa de Roma e auriá complit totes los mandats religioses. Quitament dison qu’anava a la messa abans cada combat.
 
Per contra, segon los testimoniatges occitans, Montfòrt èra un òme crusèl e sens pietat ni compassion. Es descrich coma un òme ambiciós de poder, sens cap d’escrupul per venir cap e mèstre dels territòris que conquistava en Lengadòc. Fasiá tuar, a l’espasa o al fuòc, tot lo mond, tant s’èran de catars coma se n’èran pas.