Actualitats
50 ans de las susmautas d’Stonewall, origina de la lucha del movement LGBTI
Lo 28 de junh de 2019, la comunautat LGTBI de Nòva York n’aguèt pro de las operacions policièras, arrestacions e umiliacions e comencèt de quitar de tolerar las discriminacions
Uèi, 28 de junh de 2019, fa cinquanta ans qu’esclatèron las susmautas d’Stonewall, una protèsta contra la polícia qu’aluquèt la flama del movement LGBTI. Aquela nuèch, decidiguèron de cessar de fugir las tradicionalas operacions policièras contra los locals gais, e afrontèron la polícia, que perdèt lo contraròtle de la situacion. Las susmautas contunhèron los dias seguents. A comptar d’aquel moment, las comunautats de lesbianas, gais, transgenres, bisexuals, intersexuals, queers... comencèron de s’organizar per revendicar lors dreches. Un an puèi, recordèron l’eveniment amb la primièra marcha de las Fiertats LGBTI de l’istòria, una manifestacion qu’ara s’es estenduda a tota la planeta.
Tot comencèt a l’Stonewall Inn, un bar gai de Nòva York. En aquela annada 1969, las persecucions policièras contra los omosexuals èran mens fòrtas que dins los ans precedents, mas l’amor o lo sèxe entre personas del meteis genre èra totjorn illegal dins totes los Estats Units, franc d’Illinois. L’omosexualitat, la bisexualitat o la transidentitat èran consideradas coma de malautiás mentalas e de sociopatias. La polícia menava d’operacions contra los locals gais e los mèdias publicavan las informacions personalas dels detenguts. La pression èra talament fòrta que d’endreches coma l’Stonewall avertissián lo mond present de l’arribada de la polícia en alucant totes los lums, e aital fòrça gents avián pro de temps per fugir.
Segon l’article del jornalista e activista LGBTI, Dick Leitsch, que la publiquèt dins New York Mattachine Newsletter, aquel 28 de junh de 1969 un grop de policièrs en civil intrèron dins l’Stonewall Inn e arrestèron los barmans per la venda d’alcòl, alavetz ilegala. Segon Leitsch, la polícia tractava los omosexuals d’un biais fòrça desagradiu: obliguèron los qu’èran dins lo local de far una fila e los agents comencèron d’identificar lo genre de cadun, en lor agachant los organs genitals, mai que mai dels qu’èran abilhats en femna. Èra una practica costumièra, mas aquel jorn lo mond refusèron de collaborar a aquela umiliacion e los detenguèron. Los qu’èran pas estats detenguts demorèron davant la pòrta del local e comencèron de protestar.
Quand la rèsta dels efectius policièrs arribèt davant l’Stonewall Inn rescontrèron mai de doas cents personas. Lançavan de potons als agents, puèi de pèças de moneda, de botelhas e de sabatas de talon naut. Los agents vegèron, estonats, que lo mond avián pas pus paur d’eles pel primièr còp. Legissètz la descripcion que ne faguèt Tommy Lanigan-Schmidt, un jove de 21 ans sens domicili pel fach d’èsser gai, que se trobava sus plaça. Lanigan-Schmidt escriguèt sa cronica pel New York Times, quand se remembrèt lo 25n anniversari de l’eveniment.
De soslinhar qu’en 1969, los mèdias ne publiquèron pas qu’una pichona informacion que rebatiá sonque lo rapòrt de la polícia.
Las susmautas contunhèron dins los jorns següents del temps que demest los manifestants creissiá lo sentiment de liberacion. Aquel sentiment se remarquèt plan dins las mobilizacions que se fasián normalament pels dreches dels omosexuals cada 4 de julhet, car lo ton discret d’aquelas manifestacions cambièt sul pic. Los participants descobriguèron que caliá atirar l’atencion per cambiar las causas. Aquel cambiament d’actitud marquèt las revendicacions del jorn de la fiertat que se tenon ara sus tota la planeta.
En 2015, lo govèrn de Barack Obama declarèt l’Stonewall Inn monument nacional consagrat a la lucha LGBTI.
Tot comencèt a l’Stonewall Inn, un bar gai de Nòva York. En aquela annada 1969, las persecucions policièras contra los omosexuals èran mens fòrtas que dins los ans precedents, mas l’amor o lo sèxe entre personas del meteis genre èra totjorn illegal dins totes los Estats Units, franc d’Illinois. L’omosexualitat, la bisexualitat o la transidentitat èran consideradas coma de malautiás mentalas e de sociopatias. La polícia menava d’operacions contra los locals gais e los mèdias publicavan las informacions personalas dels detenguts. La pression èra talament fòrta que d’endreches coma l’Stonewall avertissián lo mond present de l’arribada de la polícia en alucant totes los lums, e aital fòrça gents avián pro de temps per fugir.
Segon l’article del jornalista e activista LGBTI, Dick Leitsch, que la publiquèt dins New York Mattachine Newsletter, aquel 28 de junh de 1969 un grop de policièrs en civil intrèron dins l’Stonewall Inn e arrestèron los barmans per la venda d’alcòl, alavetz ilegala. Segon Leitsch, la polícia tractava los omosexuals d’un biais fòrça desagradiu: obliguèron los qu’èran dins lo local de far una fila e los agents comencèron d’identificar lo genre de cadun, en lor agachant los organs genitals, mai que mai dels qu’èran abilhats en femna. Èra una practica costumièra, mas aquel jorn lo mond refusèron de collaborar a aquela umiliacion e los detenguèron. Los qu’èran pas estats detenguts demorèron davant la pòrta del local e comencèron de protestar.
Quand la rèsta dels efectius policièrs arribèt davant l’Stonewall Inn rescontrèron mai de doas cents personas. Lançavan de potons als agents, puèi de pèças de moneda, de botelhas e de sabatas de talon naut. Los agents vegèron, estonats, que lo mond avián pas pus paur d’eles pel primièr còp. Legissètz la descripcion que ne faguèt Tommy Lanigan-Schmidt, un jove de 21 ans sens domicili pel fach d’èsser gai, que se trobava sus plaça. Lanigan-Schmidt escriguèt sa cronica pel New York Times, quand se remembrèt lo 25n anniversari de l’eveniment.
“Los policièrs, de còps en sagnant e amb lo ponhet trencat, s’amaguèron dins lo bar. Mentretant, lo mond cridavan “mòrt als pòrcs” e “poder ròse”. La molonada rompèt un parcmètre del trotador e l’empleguèron coma malh-moton contra la pòrta. Trenquèron la finèstra de davant amb los ferrats de las bordilhas e amb de teulas, lancèron de liquid inflamable per la finèstra e l’aluguèron. Prenguèron de tròces de veires trencats e los lancèron dedins en nafrant, almens, un agent. Lo mond risián e cantavan mentre qu’atacavan, e cridavan als policièrs que quand intrèsson aurián de sèxe amb eles, e qu’aquò seriá pas polit.”
De soslinhar qu’en 1969, los mèdias ne publiquèron pas qu’una pichona informacion que rebatiá sonque lo rapòrt de la polícia.
Las susmautas contunhèron dins los jorns següents del temps que demest los manifestants creissiá lo sentiment de liberacion. Aquel sentiment se remarquèt plan dins las mobilizacions que se fasián normalament pels dreches dels omosexuals cada 4 de julhet, car lo ton discret d’aquelas manifestacions cambièt sul pic. Los participants descobriguèron que caliá atirar l’atencion per cambiar las causas. Aquel cambiament d’actitud marquèt las revendicacions del jorn de la fiertat que se tenon ara sus tota la planeta.
En 2015, lo govèrn de Barack Obama declarèt l’Stonewall Inn monument nacional consagrat a la lucha LGBTI.
Articles relacionats
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#6 Son un pauc devenguts de negòcis mas son totjorn importants per la visibilitat. Pensi que i a un pauc de tot qu'i participan, n'i a qu'i van per far la fèsta, d'autres per de rasons mai politicas... I a pas sonque los "mai ordinaris", al contrari.
Cresi que los Drets de L'Home passan tamben per los homosexuals e coma ha sortit a l'enquesta de Jornalet quasi tothom està per la defensa de poder ser diferents. Mas las desfiladas de l'orgolh gai ,cresi qu' es un negoci e que solament hi van los mai ordinaris.
#3 Se tròba tanben "intersexo" en espanhòl o en portugués... Pensi que la terminologia es pas pro clara encara uèi, i a d'esitacions a l'entorn de qual mot utilizar perque la presa de consciéncia sus aquò dins la societat globala es recenta.
Coma o ai dich, pensi qu'es mai logic de parlar d'"intersèxe" - per ieu, i a confusion possibla s'òm utiliza "intersexual", que sona coma "omosexual / bisexual...", mentre qu'a res a veire.
#2 Inatencion...
#1 Pasmens, modificarai pas "intersexuals". Es lo francés que parla de personas "intersèxes"; lo catalan e l'italian fan servir "intersexual" e "intersessuale".
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari