Eth 5 d’agost de 1919, aué hè 100 ans, moric Jusèp Condò Sambeat, er escrivan mès important dera istòria dera Val d’Aran en lengua occitana. Condò que redescorbic era occitanitat dera lengua d’Aran, gràcies ara sua fòrta amistat damb eth felibre luishonés Bernat Sarrieu, un des fondadors dera nomenada Escòlo deras Pirinéos ena que Condò participarie activaments. Capelhan, musician, escrivan e poèta, Condò siguec eth prumèr aranés qu'empleguèc er occitan coma lengua literària en tot deishar un legat preciós tara lengua nòsta. Escriuec poèmes, condes, romans e teatre. En 1912, guanhèc eth prèmi des Jòcs Floraus de Lhèida damb er amàs de poèmes entitolat Era Val d’Aran.
 
Demiei es sues òbres que cau soslinhar eth Vocabulari aranés publicat en 1915 e es òbres Victòria des aranesi, Ua ròsa polida, Era votz deth campanau, Luenh dera Pàtria, Cançon dera Garona, Era cunhèra, Sang nòble e sang deth pòble, Jamès seigut e Ath deuant deth Sant Crist de Salardú, entre d’auti obratges.
 
Neishut en Montcorbau (Marcatosa) eth 29 de març de 1867, venguec capelhan dera glèisa catolica en 1891 e lo destinèren en diuèrses parròquies de Catalonha e d’Aragon enquiar an 1910 que tornèc tath país coma prèire de Salardú.
 
Moric eth 5 d’en agost de 1919 a 52 ans e ei enterrat en Bossòst. Era Val d’Aran a consagrat tot er an 2019 a commemorar eth centenari dera sua mòrt. En 1989, se creèc eth Concors Literari Mossen Condò de roman e poesia en sòn aunor.
 
Que podetz escotar es nomentadi “Tastets de cultura”. Ua seguida de microespacis radiofonics proposadi peth Conselh Generau d’Aran qu’eth programa de ràdio Eth maitin d’Aran, de Catalonha Informacion, los a realizats e n’a hèt difusion.
 
Fòrça des òbres der escrivan màger aranés se pòden trobar ena mediatèca en linha deth CIRDÒC sus eth sit occitanica.eu.
 
 
 
 
Ferriòl Macip
 
 
 

fffff		fffff
	En sòn poèma Òdaelegiacaa Salardú Condò descriuie era sua nostalgia dera Val d’Aran e era interposicion lingüistica deth castelhan:   De luenh jo vos saludi, ò mare mia tamb es uelhs plens de lèrmes e eth còr plen de tristor! Jo qu’en tota ma vida jamès gessut auia de vòsta companhia cada còp que vos pensi, vos è d’enviar un plor.   Ò! victima me veigui dera cruèl praubesa que deth mèn pòble, de casa, a empentassi m’a trèt! E ací, jo cerqui, a paupes, un shinhau de riquesa tà que vòsta vielhesa era hame non la escuerce ne hèsque agra totafèt.   Guaire m’engüegi, mare, en aguesta tèrra estranha a on totes es causes naues e lèges son! Arren ací non veigui bèth com ena montanha… que non è gescut d’Espanha me diden; mès jo creigui que vieui en un aute Mond.   En Salardú, me brembi qu’es vielhs e era joenessa as forastèrs parlàuem en sòn madeish parlar. Ací arren qu’era lengua castelhana ei permesa…. S’a jo dera aranesa bèth mot se m’escape, criden: “Parla en cristian!”