La Batalha de Murèth es un episòdi màger de la Crosada, que l’union de fòrças occitanas, catalanas e aragonesas, menadas pel rei Pèire IId d’Aragon e lo comte Ramon VI de Tolosa, i afrontèt los crosats franceses dirigits per Simon de Montfòrt. Lo rei Pèire IId d’Aragon i moriguèt e las armadas de la coalicion occitanocatalana foguèron desfachas.
 

Lo 12 de setembre de 1213, uèi fa 806 ans, se tenguèt a Murèth una batalha que marquèt una estapa de la dominacion francesa dins certanas zònas centralas dels païses occitans, e mai la rompedura dels ligams occitanocatalans.
 
Amb la tòca de sometre certans territòris occitans e jol pretèxt d’eradicar lo catarisme, una armada crosada francesa operava en Lengadòc, comandada per Simon IV de Montfòrt, amb la benediccion papala. Après lo chaple de Besièrs e la presa de la Ciutat de Carcassona (1209), Simon IV de Montfòrt s’apoderèt de las tèrras dels vescomtats de Ramon Rogièr Trencavèl, abans d’atacar lo Comtat de Tolosa.
 
Aquela crosada venguèt una guèrra de conquista. Lo rei Pèire IId d’Aragon, comte de Barcelona e senhor de Montpelhièr, èra sobeiran de maites senhors lengadocians, demest los quals i aviá lo vescomte Trencavèl. Carcanhat de la venguda d’aquela crosada dins son airal d’influéncia, lo rei assagèt de far lo mediator entre las doas parts, e reconeguèt pas Montfòrt coma vescomte de Carcassona e Besièrs que per fòrça. Sos interèsses anavan contra la conducha que li impausava lo poder de la Glèisa de Roma.
 
Es aital que, lo 10 de setembre de 1213, las tropas del rei catalanoaragonés Pèire IId s’amassèron amb las tropas dels aliats occitans a Murèth, vila ja presa pels franceses.
 
Dins aquela batalha, lo rei Pèire moriguèt, çò qu’escampèt la panica entre la rèsta de l’armada catalanoaragonesa, qu’èra completament vencuda. L’armada tolosana, qu’ aviá pas encara participat a la batalha, se vesent desbordada per l’avalanca d’aragoneses e catalans que fugissián desordenadament, fugiguèt tanben sens atacar, e foguèt percaçada pels cavalièrs franceses que provoquèron un grand masèl.
 
La desfacha veniá d’aitan mai ponhenta pels catalans que lo filh de Pèire IId, lo futur Jaume Ir, de sièis ans, èra entre las mans de Simon de Montfòrt. Jaume foguèt liurat als cavalièrs templièrs d’Aragon e Catalonha, e educat pels enemics de son paire. Venguèt rei a sos nòu ans, e pus tard conquistèt las illas Balearas e lo Reialme de Valéncia. Jamai tornèt pas recuperar los territòris occitans, e lo catarisme foguèt tanplan perseguit en Catalonha.