Actualitats
Los Estats Units an reconegut lo genodici armèni
Turquia a totjorn refusat de reconéisser aquel genocidi e reagís amb colèra contra los païses qu’o fan
La Cambra dels Representants dels Estats Units a reconegut dimars passat lo genocidi armèni, lo masèl sistematic d’armènis –e tanben d’assirians e de grècs– que cometèt l’Empèri Otoman entre 1915 e 1923.
Aqueste afar es fòrça controversiat car Turquia a totjorn refusat de reconéisser aquel genocidi e quin sosten que siá a aquela reconeissença a provocat una crisi amb aquel estat. A mai, lo vòte dels representants estatsunidencs correspond temporalament a l’invasion turca del Curdistan Occidental, tanben sonat Rojava, a un marrit moment per l’imatge internacional de Turquia e de son president Recep Tayyip Erdoğan.
A l'ora d'ara, son de desenas d’estats qu’an reconegut lo genocidi armèni, dont l’estat francés. En junh de 2016, Alemanha reconeguèt aquel genocidi e provoquèt una crisi amb Turquia. Alavetz, Erdoğan respondèt en disent que “las relacions diplomaticas, economicas, comercialas, politicas e militaras ne [serián] endecadas”.
Lo genocidi
Lo 24 d’abril de 1915 las autoritats turcas arrestèron sèt cents intellectiuals armènis a Constantinòple (uèi Istambol). Aquel jorn, conegut coma lo Dimenge Roge, marca lo jorn que comencèt lo genocidi d’aquel pòble de tradicion crestiana en mans del regim ultranacionalista dels Joves Turcs. En un pauc mai d’un an, se calcula que tuèron 1,5 milion d’armènis e que 850 000 foguèron desplaçats e menats en las infernalas Marchas de la Mòrt, a de camps de concentracion alonhats de lors regions. Las minoritats assiriana e grèga de l’empèri tanben foguèron chapladas amb de centenats de milièrs de mòrts pendent aquel periòde.
La tòca èra l’eliminacion fisica del pòble armèni dins lo territòri de l’estat turc, e mai s’una lei turca de 2007 enebís de parlar de genocidi e sosten que la populacion turca foguèt victima dels armènis. Segon la version oficiala, Constantinòple (Istambol) aviá paur d’una solidaritat crestiana entre armènis e russes pendent la Primièra Guèrra Mondiala, e amb aquel pretèxt reprimiguèron durament una revòlta dins la region de Van en abril de 1915.
La memòria
A l’ora d’ara, la memòria del genocidi se manten solament dins la jove Republica d’Armenia, nascuda en 1990 a partir del desmembrament de l’URSS, e dins los païses ont la diaspòra armènia es nombrosa.
Fins a la mocion d’Alemanha, França èra lo primièr país a impulsar d’iniciativas per reconéisser lo genocidi e a ensajat dos còps de ne penalizar la negacion, mas a mal capitat. Lo Parlament Europèu reconeis lo genocidi dempuèi 1987 gràcias a la pression de qualques eurodeputats franceses.
La posicion francesa sus lo genocidi armèni se pòt explicar perque los armènis son nombroses dins l’Occitània jos administracion francesa, mai que mai a Marselha e Valença.
Aqueste afar es fòrça controversiat car Turquia a totjorn refusat de reconéisser aquel genocidi e quin sosten que siá a aquela reconeissença a provocat una crisi amb aquel estat. A mai, lo vòte dels representants estatsunidencs correspond temporalament a l’invasion turca del Curdistan Occidental, tanben sonat Rojava, a un marrit moment per l’imatge internacional de Turquia e de son president Recep Tayyip Erdoğan.
A l'ora d'ara, son de desenas d’estats qu’an reconegut lo genocidi armèni, dont l’estat francés. En junh de 2016, Alemanha reconeguèt aquel genocidi e provoquèt una crisi amb Turquia. Alavetz, Erdoğan respondèt en disent que “las relacions diplomaticas, economicas, comercialas, politicas e militaras ne [serián] endecadas”.
Lo genocidi
Lo 24 d’abril de 1915 las autoritats turcas arrestèron sèt cents intellectiuals armènis a Constantinòple (uèi Istambol). Aquel jorn, conegut coma lo Dimenge Roge, marca lo jorn que comencèt lo genocidi d’aquel pòble de tradicion crestiana en mans del regim ultranacionalista dels Joves Turcs. En un pauc mai d’un an, se calcula que tuèron 1,5 milion d’armènis e que 850 000 foguèron desplaçats e menats en las infernalas Marchas de la Mòrt, a de camps de concentracion alonhats de lors regions. Las minoritats assiriana e grèga de l’empèri tanben foguèron chapladas amb de centenats de milièrs de mòrts pendent aquel periòde.
La tòca èra l’eliminacion fisica del pòble armèni dins lo territòri de l’estat turc, e mai s’una lei turca de 2007 enebís de parlar de genocidi e sosten que la populacion turca foguèt victima dels armènis. Segon la version oficiala, Constantinòple (Istambol) aviá paur d’una solidaritat crestiana entre armènis e russes pendent la Primièra Guèrra Mondiala, e amb aquel pretèxt reprimiguèron durament una revòlta dins la region de Van en abril de 1915.
La memòria
A l’ora d’ara, la memòria del genocidi se manten solament dins la jove Republica d’Armenia, nascuda en 1990 a partir del desmembrament de l’URSS, e dins los païses ont la diaspòra armènia es nombrosa.
Fins a la mocion d’Alemanha, França èra lo primièr país a impulsar d’iniciativas per reconéisser lo genocidi e a ensajat dos còps de ne penalizar la negacion, mas a mal capitat. Lo Parlament Europèu reconeis lo genocidi dempuèi 1987 gràcias a la pression de qualques eurodeputats franceses.
La posicion francesa sus lo genocidi armèni se pòt explicar perque los armènis son nombroses dins l’Occitània jos administracion francesa, mai que mai a Marselha e Valença.
Tic Toc take on H.Res.296, the #Armenian#Genocide Resolution. pic.twitter.com/IaXWcPVoZA
— ANCA (@ANCA_DC) October 30, 2019
Articles relacionats
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Lo govern turc que facet lo genocidi de la poblacion armenia qu' encara no an volgut reconeisse. Ara s'auran d'aguantar davant lo mond, per què son los Estats Units los que o an reconegut. Foguet un acte criminal que faguet vergonha davant la resta del mond.
La posicion francesa sus lo genocidi armèni se pòt explicar per amor que los armènis son nombroses dins l’Occitania jos administracion francesa, mai que mai a Marselha e Valença.
Per contra, la posicion francesa sus lo genocidi linguistic e cultural occitan, catalan, còrse, basc, arpitan, breton, flamenc e germanic d'Alsàcia e de Lorena, el, non s'explica pas. Esquizofrenia cronica, lost hightway…
Amènis e curds son los nòstres faires, indians de totas las colors. Mas nosautres, non sèm pas prèstes de descolonizar la tèrra. Caldriá tot bèl primièr començar per nos descolonizar lo cap !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari