Actualitats
Martror: Occitània festeja Totsants
D'enquistas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas an permés de documentar de nombrosas practicas vivas
Dins fòrça endreches d'Occitània se sèrva encara Martror, la fèsta dels mòrts de Totsants. Segon Occitanica, lo tèrme "Martror", d'usatge plan corrent dins los tèxtes medievals, foguèt pendent longtemps la fèsta dels martirs crestians. Justament, lo mot "martir" es l'etimon de "Martror".
En Occitània, coma dins los païses vesins, aquela fèsta coïncidís amb lo periòde mai escur de l'annada, de novembre al solstici d'ivèrn. Lo primièr de novembre marcava lo començament de l'annada dins lo calendièr celtic, que teniá son primièr mes consagrat als escambis simbolics entre lo mond dels vius e lo dels mòrts.
Tradicionalament, comença la sason d'un certan renovelament de las tèrras lauradas e semenadas: "de la Sant Miquèl a Martror", çò ditz lo provèrbi en indicant lo periòde del 29 de setembre al 1r de novembre, e i a encara lo temps de la plantacion dels arbres fruchièrs a l'entorn del jorn de Santa Catarina, lo 25 de novembre.
La glèisa catolica sacralizèt aquel periòde a partir del sègle IXn en instituissent la fèsta de totes los sants (çò es Totsants) lo primièr de novembre, e puèi un "jorn dels mòrts" l'endeman.
Tradicions occitanas d'uèi
D'enquistas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas en Occitània, an permés de documentar de nombrosas practicas vivas fins als ans 1980 dins los Pirenèus e en Roergue, ont demòra totjorn a Sant Ginièis d'Òlt (Aubrac) una tradicion de venda a l'enquant per las armas, ont se retròba una ofrenda de noiridura dins un encastre religiós.
A Pesenàs (Besierés) se festeja Martror amb un espectacle ritual menat a bon tèrme pel Collectiu Temporadas. Tanben a Puègserguièr (Besierés) podèm trobar lo "calivari funerari".
Per ne saber mai podètz consultar Occitanica, la mediatèca en linha del CIRDÒC, qu'avèm consultada per far aqueste article.
En Occitània, coma dins los païses vesins, aquela fèsta coïncidís amb lo periòde mai escur de l'annada, de novembre al solstici d'ivèrn. Lo primièr de novembre marcava lo començament de l'annada dins lo calendièr celtic, que teniá son primièr mes consagrat als escambis simbolics entre lo mond dels vius e lo dels mòrts.
Tradicionalament, comença la sason d'un certan renovelament de las tèrras lauradas e semenadas: "de la Sant Miquèl a Martror", çò ditz lo provèrbi en indicant lo periòde del 29 de setembre al 1r de novembre, e i a encara lo temps de la plantacion dels arbres fruchièrs a l'entorn del jorn de Santa Catarina, lo 25 de novembre.
La glèisa catolica sacralizèt aquel periòde a partir del sègle IXn en instituissent la fèsta de totes los sants (çò es Totsants) lo primièr de novembre, e puèi un "jorn dels mòrts" l'endeman.
Tradicions occitanas d'uèi
D'enquistas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas en Occitània, an permés de documentar de nombrosas practicas vivas fins als ans 1980 dins los Pirenèus e en Roergue, ont demòra totjorn a Sant Ginièis d'Òlt (Aubrac) una tradicion de venda a l'enquant per las armas, ont se retròba una ofrenda de noiridura dins un encastre religiós.
A Pesenàs (Besierés) se festeja Martror amb un espectacle ritual menat a bon tèrme pel Collectiu Temporadas. Tanben a Puègserguièr (Besierés) podèm trobar lo "calivari funerari".
Per ne saber mai podètz consultar Occitanica, la mediatèca en linha del CIRDÒC, qu'avèm consultada per far aqueste article.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
A Mallorca la festa d'Hallowin no es d'aquí propia, sinón dels estrangers. Aquí la tradicion es anar al cementeri e manjar rosaris fets de panallets.
Per posar i un pauc d'umor va't aquí lo trobador Raimbaut d'Aurenga. Primier s'enfot, puei dis qu' el es leial, amorós, fi e coral. Mas acaba dient: mas so qu'ieu ensenh tenetz car.
Encar vos vuelh mai ensenhar
ab que conquerrertz las melhors:
ab mals ditz e ab lag chantar
que fassatz tut, et ab vanar;
e que honretz las sordeyors .
Per lor anctas (ancotas) las levetz pars,
e que guardetz vostres ostals
que non semblon gleisas ni naus.
(...1147-1173)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari