Un grop d’expèrts prepausa de completar l’article 2 o de ne redigir un de nòu. La ratificacion de la Carta es un engatjament electoral de l’actual president François Hollande. I a de dobtes e de scepticisme sus quala seriá la portada reala de la ratificacion del tèxt.

Un rapòrt de la Comission de las Leis Constitucionalas assegura que la “revision de la Constitucion es inevitabla” se França vòl ratificar la Carta Europèa de las Lengas Regionalas o Minoritàrias (CELRM), coma o aviá promés en campanha l’actual president François Hollande. La presentacion del rapòrt, legida pel deputat breton Jean-Jacques Urvoas, ditz que la modificacion constitucionala se poirà pas evitar perque lo Conselh Constitucional o a dich aital.
 
Segon lo tèxt presentat per Urvoas, la modificacion se pòt far de doas manièras. Una es d’apondre una referéncia a las lengas minorizadas dins l’article 2, qu’es lo qu’explicita que “la lenga de la Republica es lo francés”. L’autra seriá de redigir un nòu article qu’autorizèsse exprèssament França a ratificar la CELRM.
 
Son de conclusions que la Comission de las Leis Constitucionalas a extrach d’una taula redonda que los legislators franceses mantenguèron lo 29 de novembre passat amb de professors universitaris e de juristas, expèrts en la question.
 
França signèt la Carta en 1999, mas l’a pas encara ratificada. Sens aquò far, lo tèxt a pas cap de validitat legala.
 
 
De dobtes sus la portada reala de la ratificacion
 
Cada estat membre del Conselh d’Euròpa pòt ratificar la CELRM al complet o en partida. E, de fach, los expèrts que participèron a la taula redonda avertiguèron qu’una ratificacion de la Carta que foguèsse fòrça limitada cambiariá practicament pas res a l’estatut legal de las lengas minorizadas.
 
Aital, Jean-Éric Gicquel, professor de drech public de l’Universitat de Roazhon I, alertèt que los engatjaments que França assumiguèt quand signèt la Carta en 1999 son tan “moderats” que i auriá “un escart entre los esfòrces legislatius faches” dempuèi alavetz “e la mantenença d’una sòrta d’statu quo”. Es a dire: ironicament, la ratificacion de la Carta, se se fa d’un biais plan limitat, seriá mens ambiciosa que qualques unas de las iniciativas que se son menadas a tèrme per qualques govèrns locals, coma lo còrs.
 
Del sieu costat, Jean-Marie Woehrling, jurista del Conselh d’Euròpa, a dich que caldriá començar “una reflexion suls besonhs de cada lenga regionala” per poder donar a caduna “un encastre que li siá adaptat”. Aquò, segon çò qu’expliquèt Woehrling, se pòt far dins l’encastre de la quita CELRM, e caldriá metre los màgers esfòrces “dins los sectors de l’educacion e dels mèdias”.