Aperaquí 600 caps indigènas representants de 45 pòbles denóncian la “mesa en marcha d’un projècte politic del govèrn brasilièr de genocidi, etnocidi e ecocidi” e anóncian de grandas mobilizacions pendent tot l’an 2020 per s’opausar a las politicas del president Jair Bolsonaro. Dins aquel encastre, vòlon relançar l’Aliança dels Pòbles dels Bòsques, una coalicion d’organizacions eiretièra, entre d’autras referéncias, de las luchas del sindicalista istoric Chico Mendes, assassinat en 1988.
 

Justament, la filha del dirigent, Ângela Mendes, es estada una de las voses mai remarcadas de l’Amassada dels Pòbles Mebengokrê, entre los 14 e 17 de genièr, ont s’aprovèt lo manifèst que critica Bolsonaro e exigís d’el que respècte los dreches socials, economics e culturals dels pòbles indigènas de Brasil, compresa la proteccion environamentala dels territòris ont vivon, victimas d’una desforestacion totjorn creissenta —la quala, o cal dire, comencèt dins los ans 1960 e a contunhat amb los govèrns de totes los caires politics—.
 
Aquesta reünion de representants de pòbles originaris es estada una de las pus gròssas de las darrièras annadas dins lo país sud-american. S’es tenguda sus la Tèrra Indigèna Capoto Jarina (Mato Grosso), e entre d’autres l’a convocada Raoni Metuktire, cap del pòble kayapó e activista environamentalista dempuèi los ans 1960. Fòrça mond se recòrdan d’el per la campanha mondiala de conscientizacion que menèt en 1989 al costat del cantador Sting. Raoni acusa Bolsonaro d’èsser lo principal responsable dels incendis qu’afèctan Amazonia. Abans, tanben aviá afrontat las presidéncias de Lula da Silva e Dilma Rousseff, contra la bastison de la restanca de Belo Monte, sul flume Xingu, que pasmens se bastiguèt.
 
L’Articulacion dels Pòbles Indigènas de Brasil (APIB), qu’a participat tanben a l’Amassada de Pòbles Mebengokrê, a organizat aquesta setmana (del 20 al 22 del genièr) una autra reünion, l’Amassada de Caps Indigènas, a São Paulo. L’organizacion i vòl analisar mai en prigondor la situacion d’emergéncia en Amazonia e debatre lo calendrier de mobilizacions pendent l’an 2020.
 
 
La menaça del projècte d’exploracion de las tèrras indigènas
 
La percepcion del besonh de refortir l’articulacion del movement indigèna e de reprene son aliança amb de petits productors e agricultors locals non indigènas —coma èra lo cas de Chico Mendes— a fòrça a veire amb los plans del govèrn brasilièr d’esplechar (mai) la selva amazoniana e, tot particularament, las tèrras reservadas als indigènas. Lo jornal O Globo publicava fa qualques jorns que lo govèrn alestís un projècte de lei que permetrà l’exploracion de las tèrras indigènas amb la tòca de ne permetre l’esplechacion minièra, lo bastiment de restancas, la cèrca de petròli e de gas e l’introduccion de culturas OGM. Lo projècte de lei prevei la consultacion dels pòbles indigènas abans de realizar aquelas activitats economicas, mas lor concedís pas cap de drech de vèto sus elas.
 
Los territòris indigènas ocupan a l’entorn del 13% de la superfícia de Brasil, e se situan sustot dins la region amazoniana. E mai la Constitucion reconesca als pòbles indigènas la proprietat d’aquelas tèrras, en practica son sovent ocupadas illegalament per de colons e per d’entrepresas que n’esplechan las ressorsas.
 
Segon de donadas oficialas del govèrn, dins lo país i a un milion d’indigènas, çò es lo 0,6% de la populacion brasilièra.
 
 
Assassinats de caps indigènas
 
Un autre dels vectors de mobilizacion dels pòbles indigènas son los constants assassinats de lors caps, problèma comun a fòrça païses de l’America Centrala e del Sud. En 2019, sèt dirigents foguèron assassinats en Brasil, la chifra pus nauta dels darrièrs dos decennis. Lo movement indigèna restaca l’aumentacion d’aqueles assassinats amb l’ostilitat contra los pòbles originaris promoguda per Bolsonaro.
 
Una de las dirigentas de l’APIB que soslinha mai aquela denóncia es Sônia Guajajara:
 

A delegação composta por mais de 20 lideranças indígenas brasileiras realizou hoje um ato na COP 25, em Madrid, em protesto contra o assassinato de duas lideranças indígenas no último sábado, no Maranhão. Além da manifestação, conclamamos o Dezembro Vermelho! pic.twitter.com/LoOx5QQYlG

— Sonia Guajajara (@GuajajaraSonia) December 9, 2019

 
Guajajara foguèt una de las voses remarcadas de la virada que la faguèt l’APIB per mai d’una vila europèa en octòbre e en novembre de 2019 per denonciar, justament, aquela èrsa de violéncia e d’assassinats contra los pòbles indigènas.
 
 
 

---

Aquesta nòva es adaptada de Nationalia, amb qui Jornalet ten un acòrdi de cooperacion.