A Chichén Itzá (Yucatán, Mexic), de milièrs de personas s’amassèron divendres passat per recargar d’energia amb la sortida del solelh d’aquel 21 de decembre, qu’es pels maias lo començament d’una nòva èra, e non pas lo finimond coma avèm plan remarcat.

Chichén Itzá (“lo trauc del potz dels masques d’aiga”, en lenga maia) es un dels sits arqueologics mai representatius dels maias. Se tròba en la peninsula de Yucatán, al sud-èst de Mexic. Dins aquel panorama, de maias e d’estrangièrs s’amassèron de 13h15 a 13h30, segon l’ora d’Occitània, per recebre lo solelh.
 
Al mercat de l’endrech, qualques personas organizèron d’espectacles per recebre lo nòu cicle vital e de milièrs de toristas i anèron per observar çò que maites cresián qu’èra lo finimond. La polícia susvelhèt l’endrech per evitar que de mond “apocaliptics” provoquèsson qualque situacion d’emergéncia.
 
L’Institut Nacional d’Antropologia e Istòria de Mexic (INAH) o descriviá coma un scenari comparable al de las celebracions de l’equinòcci, quand los rais del solelh projèctan una ombra que davala per los escalièrs de la  piramida e que sembla una sèrp, un espectacle unic dins lo Mond.
 
Los maias documentèron aquela fin del cicle sus de monuments coma la pèira 6 de Tortuguero, trobada en 1958 dins l’estat mexican de Tabasco, ont se narra divèrses eveniments coma la culminacion del tretzen b’ak’tun. Un b’ak’tun es l’unitat mai longa del calendièr maia qu’equival a 144 000 jorns.
 
Dins lo calendièr maia, aquel 21 de decembre de 2012 es marcat coma la fin d’un cicle, e mentre que los “apocaliptics” i veson lo finimond, los especialistas i veson un simple cambiament d’epòca anonciat per una civilizacion qu’elaborèt lo calendrièr mai exacte e sofisticat, e qu’es, a l’ora d’ara, un pòble que lucha per sa subrevivença e dignitat.