Un grop de cercaires establits en Canadà a descobèrt un misteriós senhal de ràdio provenent d’una galaxia a 500 milions d’annadas-lutz que se torna emetre setze jorns. Son de subresauts ràdio rapids (FRB, segon lor sigla en anglés), un fenomèn astrofisic de granda energia d’origina desconeguda que se manifèsta coma una onda ràdio de qualques millisegondas. Los FRB foguèron descobèrts en 2007 e a partir d’alavetz se n’es detectat una dotzena de desparièrs, mas aqueste còp se n’es trobat un que se manifèsta segon un ritme de 16,35 jorns. Ne podètz consultar lo rapòrt scientific sus aqueste ligam.
 
Lo document explica qu’aqueles subresauts ràdio rapids, que los an nomenats FRB 180916. J0158+65, apareisson durant quatre jorns, s’arrèstan durant dotze e tornan durant quatre. “La descobèrta d’una periodicitat de 16,35 jorns d’una repeticion d’FRB es una pista importanta per descobrir la natura d’aquel objècte”, çò ditz l’investigacion.
 
Una possibla explicacion d’aquela periodicitat es que la font de las ondas ràdio poiriá èsser un còrs celèst orbitant a l’entorn d’una estela o d’un autre còrs. Dins aquel cas, lo senhal quitariá d’arribar sus la Tèrra quand son camin seriá tapat per un autre còrs. Pasmens, aquò non explica pas cossí va qu’aquel còrs celèst mande de senhals aital d’un biais regular. Es tanben possible que sián de vents estelars que poirián tant estimular coma blocar los senhals d’un còrs que i auriá darrièr. O se poiriá que s’agiguèsse d’un còrs celèst en rotacion. Ara per ara, los recercaires estiman pas que provengan d’una civilizacion extraterrèstra.
 
Segon un autre estudi a partir de las meteissas donadas, es possible que lo patron d’emissions siá causat per un sistèma solar binari amb una estela de granda massa e una estela de neutrons. Se poiriá que l’estela de neutrons faguèsse las emissions, que serián blocadas periodicament pels vents de l’autra estela.
 

Lo primièr còp que se detècta un FRB periodic
 
Aqueles FRB o subresauts ràdio rapids los an descobèrts gràcias a la tecnologia del Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment Fast Radio Burst Project (CHIME/FRB). Coma los FRB duran paucas millisegondas, son de mal estudiar. Malgrat sa brevetat, cada subresaut descarga l’energia que correspond a mai de cinc cents solelhs. Podètz veire en seguida una animacion d’una representacion dins lo cèl dels subresauts ràdio rapids:
 


 
Fins ara, los FRB sonque s’èran detectats de manièra individuala e non se n’èra pas pogut establir cap de patron. Aquò dificultava que se poguèsse far una enquista sul senhal per n’estudiar l’origina. Ça que la, fa qualques meses, se descobriguèt que l’origina d’una d’aquelas emissions èra dins la periferia d’una galaxia semblabla a la Via Lactèa a 3,6 milions d’annadas-lutz. Puèi se descobriguèt un autre FRB, a 500 milions d’annadas-lutz, qu’ara an remarcat que se torna far amb un patron de setze jorns.