Actualitats
Nòva Escòla: varietat de la coïna de la Contea de Niça
Los collegians de l’Escarea an començat d’estudiar lo rapòrt entre lenga occitana, territòri e alimentacion
Per estudiar lo rapòrt entre lenga occitana, territòri e alimentacion, li collegians dai gropes de 6a, 5a e tèrça d’occitan vivaroalpenc escareasc de Sénher Revèst an recebut ar collègi de l’Escarea lo doctor Pierre Belleudy de Buelh, mètge dar secors en montanha emerit. Es animator dar blòg www.cuisinenicoise.fr e president dar comitat per l’inscripcion de la coïna de la Comtat (Contea en occitan local) de Niça ar patrimòni de l’umanitat pròche l’UNÈSCO[1]. A presentat la nòstra coïna segon tres aisses: per se noirir, perqué es bòn e per èstre ensems.
La varietat e l’origina dai diferentes aliments integrats a la coïna de Comtat e tèrrai pròchai: la tarta de noses, lai panissai coma en lai valaiai dai Palhons; lai costeletai, lai lentilhai dins las autai valaiai; per far la dauba lai viandai coma lo bòu de Provença; lai pastai: nhòcs, andeiròls, croits (francizats en crouis), crosants, raviòlai, lausans..., lo ris, lo pisto de Pimont e Gènoa; li produches de mar e lo céer coma de pertot en Mediterranèa o encara lo tomati que ven d’America.
Pòrtan encara sovent li nomes occitans: lai gansai (en francés ganses) designant un grop (nos) de riban —de sason—, li capons, caulets farcits en pichoa saqueta coma so farçum a Grassa, la sòca (ua soleta c!), nom dar plat circulari, la pissaladiera dar peis salat l’anchòia, peis salat per excelléncia (garum dai romans), lo mesclum, francizat en mesclun, significant ce qu’es mesclat, lo clafotís, significant ce qu’es clafit de fruchai, la banha cauda, lo banhat ròtol...
Dins nòstrai valaiai, la coïna gavòta suscita l’interès, la pròva tanben dar succès dar grop Facebook “Cuisine de Luceram et d’ailleurs” de la borniera de veèl farcia a lai binhetai de flors de cogordai.
L’idea es de salvagardar lai recèptai de familha, acompanhar l’evolucion -ua coïna tancaia es mòrta - e transmetre. Coma la lenga occitana! Existe mai d’atalhiers de coïna d’aicí en gavòt palhonenc a Blausasc, Pelhon, Berra o autra part faches per lo Centre Cultural Occitan País Niçard e Alpenc.
Cada collegian a adobat ua ficha dar sieu plat tipic familial per exemple en demandar a quarqu’un la recèpta, a que moment se manja, cu donèt la recèpta, etc. emb ua fòto.
Sénher Belleudy a doat quarquas astúciai e anecdòtai de pastes memorables en familha. E mai simbolics. Coma sa grand qu’alberguèt ua familha de jusius en temps de guèrra a Leuve un vilar de la Crotz de Rodola, e li doèt la sieu recèpta de pastís ar cae. Recèpta que tornèt descubrir per astre dins un restaurant en vila tengut per... un descendent d’aquela familha jusieua!
Un moment d’escambi benvengut just denant l’ora de manjar.
Laurenç Revèst
La varietat e l’origina dai diferentes aliments integrats a la coïna de Comtat e tèrrai pròchai: la tarta de noses, lai panissai coma en lai valaiai dai Palhons; lai costeletai, lai lentilhai dins las autai valaiai; per far la dauba lai viandai coma lo bòu de Provença; lai pastai: nhòcs, andeiròls, croits (francizats en crouis), crosants, raviòlai, lausans..., lo ris, lo pisto de Pimont e Gènoa; li produches de mar e lo céer coma de pertot en Mediterranèa o encara lo tomati que ven d’America.
Pòrtan encara sovent li nomes occitans: lai gansai (en francés ganses) designant un grop (nos) de riban —de sason—, li capons, caulets farcits en pichoa saqueta coma so farçum a Grassa, la sòca (ua soleta c!), nom dar plat circulari, la pissaladiera dar peis salat l’anchòia, peis salat per excelléncia (garum dai romans), lo mesclum, francizat en mesclun, significant ce qu’es mesclat, lo clafotís, significant ce qu’es clafit de fruchai, la banha cauda, lo banhat ròtol...
Dins nòstrai valaiai, la coïna gavòta suscita l’interès, la pròva tanben dar succès dar grop Facebook “Cuisine de Luceram et d’ailleurs” de la borniera de veèl farcia a lai binhetai de flors de cogordai.
L’idea es de salvagardar lai recèptai de familha, acompanhar l’evolucion -ua coïna tancaia es mòrta - e transmetre. Coma la lenga occitana! Existe mai d’atalhiers de coïna d’aicí en gavòt palhonenc a Blausasc, Pelhon, Berra o autra part faches per lo Centre Cultural Occitan País Niçard e Alpenc.
Cada collegian a adobat ua ficha dar sieu plat tipic familial per exemple en demandar a quarqu’un la recèpta, a que moment se manja, cu donèt la recèpta, etc. emb ua fòto.
Sénher Belleudy a doat quarquas astúciai e anecdòtai de pastes memorables en familha. E mai simbolics. Coma sa grand qu’alberguèt ua familha de jusius en temps de guèrra a Leuve un vilar de la Crotz de Rodola, e li doèt la sieu recèpta de pastís ar cae. Recèpta que tornèt descubrir per astre dins un restaurant en vila tengut per... un descendent d’aquela familha jusieua!
Un moment d’escambi benvengut just denant l’ora de manjar.
Laurenç Revèst
[1] Lo comitat que presidís es composat de 28 benevòles (lingüistas, istorians, carnavaliers, agricultors, oleicultors, caps de coïna, restaurators, cambra de comèrci…) especialistas de la coïna de la Comtat de Niça, e a ja obtengut la sieu inscripcion ar patrimòni immaterial de França despí lo 15 d’auctòbre dar 2019. Aüra, lo Ministèri de la Cultura a demandat de recensar la diversitat dai practicai culinàriai de Comtat de la mar a Gavotina per representar França a l’UNÈSCO ar títol dar patrimòni immaterial.
| fffff | fffff | |
| Jornalet a l'escòla Jornalet a una seccion especifica sus l’escòla occitana. Nos agradariá fòrça que las escòlas, que sián de Calandretas o d’escòlas bilingüas, poguèsson emplenar elas meteissas aquesta seccion amb de nòvas, e que los quites escolans las poguèsson redigir en explicar los faches que fan l’actualitat dins cada escòla: una excursion culturala, la vesita d’una personalitat, una fèsta populara amb los parents, una competicion esportiva, etcetèra. Evidentament, las fotografias, los enregistraments o los imatges de vidèo seràn tras que benvenguts, se n’i a. Se cada escòla nos manda quatre o cinc nòvas per an serem plan contents e satisfaches. Pensam que pòt èsser un bon ponch d’amassada per la comunautat educativa occitana, una iniciativa interessanta pels escolans e un esplech de socializacion lingüistica per las familhas dels escolans. Esperam de poder comptar amb lo vòstre sosten, e esperam que Jornalet serà una aisina utila per las escòlas occitanas. Mandatz-nos las vòstras nòvas a info@jor… | ||
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Una bona manera de far pedagocia: cultura e cosina. Amb un tast de los bons fruits de la terra.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari