Yves Durand, comedian santafrican, decidiguèt de crompar la molina de Madame de Sant Africa, en Roergue, fa un pauc mens de tres ans.

Dins una entrevista, m’expliquèt que comencèt lo teatre a l’atge de vint ans coma amator e qu’es aital que li venguèt lo gost del teatre. Per una de las pèças que fasián avián demandat d’ajuda per faire la mesa en scèna de la pèça al professional Bernard Cauhapé, qu’aviá una companhiá que s’apelava Comèdia de l’Òc. Un jorn, Bernard Cauhapé li demandèt de faire de teatre professional amb el per Comèdia de l’Òc e es aital que venguèt comedian professional. Puèi, après aver fach una formacion de sièis meses en lenga e cultura regionala a Rinhac, demandèt de trabalhar amb la Rampa Tio a Montpelhièr perque teniá ja la lenga e voliá contunhar de se formar dins lo teatre.
 
Es amb aquel percors qu’es vengut comedian professional e que fins a ara a fach lo contaire, de doblatge per los dessenhs animats e qu’a jogat dins mai d’una pèça de teatre. 
 
Quand li demandèri perqué faire de teatre en occitan, me respondèt que l’occitan es una causida. Es una lenga qu’aviá ausida quand èra pichon perque sos parents parlavan occitan amb los vesins e es una lenga que lo tocava e que lo tòca totjorn uèi, puèi que per el es la siá lenga. Comencèt de faire d’occitan al collègi a Sant Africa perque i aviá un club d’occitan qu’èra menat pels escolans de Terminala e ont fasián de trabalhs a l’entorn de l’occitan. Es en aquela passa que comprenguèt que l’occitan èra una lenga, un quicòm que se podiá escriure e legir, parlar, cantar, musicar, jogar de teatre amb aquò, enfin que tot se podiá faire amb l’occitan. Me diguèt tanben que dins lo fach d’emplegar l’occitan i aviá benlèu “un costat entre verguetas un pauc militant”. Mas apondèt a aquò que per el dins la vida cal totjorn èsser un pauc militant: “Pensi que cal èsser militant dins la vida, per dire de respirar, cal aver enveja de respirar, totòm es pauc militant dins la vida e doncas i a una volontat, perque la facilitat seriá de dire: “Bon, degun parla pas pus, o i a mens de monde que parlan occitan, doncas arrestam, o daissam tot.”
 
Es un pauc dins la meteissa draia que decidiguèt, fa un pauc mens de tres ans, de crompar la molina. Aquò se faguèt un pauc per azard: un jorn, ausiguèt al cafè l’ancian proprietari dire que vendiá la molina mas qu’èra pas encara venduda, e aquò estonèt Yves Durand. A aquel moment cercava un quicòm de crompar mas pas un daquòs tan grand; pr’aquò, anèt veire la molina, vegèt totas las maquinas dedins que s’arrestèron de foncionar en 1966, e se diguèt: “Òi, es supèrb, aquel endrech!”, e lo crompèt.
 
Per el, aquela molina es tot un patrimòni tant coma l’occitan e la cal pas daissar morir; es per aquò que se pòt far quicòm o fa: per exemple, fa vesitar la molina per las Jornadas del Patrimòni.
 
Puèi que la molina de Madame es un daquòs fòrça grand, li demandèri çò que ne voliá faire, e me respondèt: “L’idèa es de ne faire un endrech, un luòc ont i a de monde qu’i pòdon venir trabalhar. Aquò se fa pichon a pichon, o vau pas faire d’un còp perque es un pauc complicat, cal d’energia, cal d’argent. Alara, i a de monde qu’i son venguts trabalhar per far de pèças, per exemple Lo Teatre baug, de Pesenàs, qu’an sortit un espectacle que s’apèla “Salvatge”, son venguts repetir aperaquí una setmana, i avèm jogat Lo boçut, i fasèm de balètis. Ensagi de faire viure aqueste endrech”.
 
 


Océane Berthomieu
Estudianta d'occitan a l’Universitat Pau Valèri de Montpelhièr




            
        
    

fffff		fffff
	Jornalet a l'escòla Jornalet a una seccion especifica sus l’escòla occitana. Nos agradariá fòrça que las escòlas, que sián de Calandretas o d’escòlas bilingüas, poguèsson emplenar elas meteissas aquesta seccion amb de nòvas, e que los quites escolans las poguèsson redigir en explicar los faches que fan l’actualitat dins cada escòla: una excursion culturala, la vesita d’una personalitat, una fèsta populara amb los parents, una competicion esportiva, etcetèra. Evidentament, las fotografias, los enregistraments o los imatges de vidèo seràn tras que benvenguts, se n’i a. Se cada escòla nos manda quatre o cinc nòvas per an serem plan contents e satisfaches. Pensam que pòt èsser un bon ponch d’amassada per la comunautat educativa occitana, una iniciativa interessanta pels escolans e un esplech de socializacion lingüistica per las familhas dels escolans. Esperam de poder comptar amb lo vòstre sosten, e esperam que Jornalet serà una aisina utila per las escòlas occitanas. Mandatz-nos las vòstras nòvas a info@jor…