Actualitats
Bona annada 1399 al mond de la cultura persana!
Iran, Azerbaitjan, Turcmenistan, Tatgiquistan, Ozbequistan, Afganistan e Cazacstan an festejat aquesta dimenjada lo “Nowruz”
Lo mond persan intrèt dissabte dins l’an 1399 de son calendièr, adoptat en Iran en 1925. S’agís d’ un calendièr solar ont l’an comença durant l’equinòcci de la prima e que se considèra mai precís que lo calendièr gregorian. D’efièch, nòstre calendièr ten una error d’un jorn cada 3320 ans mentre que lo calendièr persan ten aquela error cada 3,8 milions d’annadas. Es un calendièr amb sièis meses consecutius de 31 jorns e puèi cinc meses de 30 jorns. A mai, i a un darrièr mes que ten 29 jorns o ben 30 dins las annadas bissextilas.
La fèsta del Nowruz es a l’origina una celebracion agricòla de culte a la fertilitat, mas la majoritat de las ceremònias que se representan an lors originas dins la religion zoroastriana, que ne parlàvem divendres passat amb Sapiéncia.
Qualques oras abans de l’arribada de l’an nòu, las familhas fan una taulejada amb sèt objèctes o fruches que representan la renaissença, la santat, la jòia, la prosperitat, la felicitat, la paciéncia e la beutat. Se plaça tanben sus la taula un exemplar de l’Alcoran, un miralh e un bocal de peisses de colors, que pòrta bon astre. Per carrièras, s’aluca de lenhièrs, se canta e s’acompanha Hajji Firuz, un personatge de cara negra que dança al son de tambors e tamborins.
Dins los 13 jorns seguents, que las escòlas demòran barradas, los petits de cada familha s’abilhan amb de vestits nòus e vesitan los oncles e los pepins que lor fan de presents o lor donan las estrenas de l’an nòu. Lo 13n jorn, las familhas fan un repais en plen aire en campanha.
Aquela fèsta es considerada coma Patrimòni Immaterial de l’Umanitat per l’UNÈSCO dempuèi l’an 2009. En 2010, l’Assemblada Generala de las Nacions Unidas declarèt lo 21 de març Jorn Internacional de Nowruz.
Haft-Seen table in the hospital.#IranFightsCorona#Haftsin#Nowruzpic.twitter.com/G62w4V5NWP
— Ovain Ali (@AliiOvain) March 19, 2020
Vídeos que reps quan tens amics al Qazaqstan (de casa estan, que diu en @mariusserra), per a felicitar-te el nowruz, el principi de la primavera. pic.twitter.com/JI45CIIAXw
— Víktor Bautista i Roca (@viktorbir) March 22, 2020
How Kurdish people celebrate #Nowruz
— ehtemalat (@ehtemalat) March 19, 2020
#نوروز در کردستان pic.twitter.com/54AYjzilKI
Nowruz Mubarak (Happy Nowruz) to everyone. I wish you and your loved ones infinite joy, health, unity and happiness during a time when we all need each other the most. #Nowruzpic.twitter.com/FIorEiQRb0
— Liana Aghajanian (@LianaAgh) March 19, 2020
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2
Per Fransa e per Occitània abans 1564, lo cap d’an se festetjava lo 25 de mars.
Es un « edit » de « Charles IX « que passa lo cap d’an al 1er de genièr de 1564.
[Article 39 de l'Edit de Paris (janvier 1563 ancien style-1564 nouveau style)
« Voulons et ordonnons qu'en tous actes, registres, instrumens, contrats, ordonnances, édicts, lettres tant patentes que missives, et toute escripture privée, l'année commence d'ores en avant et soit comptée du premier jour de ce mois de janvier. Si donnons en mandement [...]
Donné à Paris ou moys de janvier, l'an de grace mil cinq cens soixante troys et de notre règne le quatrième » ].
E poiriam ajustar que lo començament de la prima èra tanben lo novèl an roman antic…
Alavetz qualquas pecas …. :
Un temps i a los potomartins* siproclamats experts en tot, n aviam fach d’aquela festa un novèl an curd, se los curds coma plan d’autres pòble o festetjan n’en son brica los iniciators davancièr del projecte.
Voler far del turkmenistan, de l’azebaidian del kazakstan, de l’ozbekistan de país del mond persa es una error (son turcs o turcs mongòls), demai l’Iran dins sa partida nòrd es poblada de turcs azeris que son maites qu’en azerbaidjian 30 milhons de turcs azeris dins iran. Ont lo turc es pas ensenhat e enebit d’èsser utilizat.
I cal apondre los Kashkai al sud oest de l’iran que representan d’entre 1 a 1milhon e mièg de personas, son nomadas turcs.
Avetz doblidat lo Turkestan http://www.teheran.ir/spip.php?article2677#gsc.tab=0
En turquia se festetja tanben desmpuèi plan temps, amai s’es vengut politic.
Avetz doblidat de mençonar los Kirkghistan, avetz doblidat en Russia tota la « Yakoutie » festetja tanben « yeni gün », los Tatars festetjan tanben nowruz.
Son totis los pòbles de l’asia centrala que festetjan.
Es una festa que s’encontra dins totas las tradicions turcas, per los experts d’unis dison qu’es persa d’autres turca.
Es subretot la festa de la prima ! Apèi de long meses d’invèrn se festetja la prima que torna.
*Potomartin (poton & martin) martin es lo nom tradicional de l’ors en occitan e potomartin es la revirada de bizounours.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari