Dire lengatge es pas dire lengas. Uèi i a mai de 6000 lengas sus la planeta e fa de temps que los scientifics vòlon conéisser cossí se desvolopèt la primièra d’aquelas lengas. En tot cercar çò que se passèt foguèt descobèrt un fach encara anterior: cossí se poiriá èsser desvolopat lo lengatge, çò es lo primièr sistèma de comunicacion entre los umans. La descobèrta confirmèt que lo lengatge uman seriá innat dins nòstra espècia malgrat las diferentas culturas e lengas. Dich d’un autre biais: quand i a lo vam de comunicar l’engenh uman a pas cap d’arrèst. E los enfants tanben o pòdon far.
 
Aquela recèrca foguèt facha per de linguïstas del Centre de Recèrca de l’Universitat de Leipzig e l’Institut Max Planck. Per o desvolopar creèron ad hoc lo desvolopament de nous sistèmas de comunicacion amb un experiment: d’enfants de diferentas lengas e culturas devián comunicar e l’experimentacion foguèt estonanta pr’amor que quitament de concèptes abstraches foguèron compreses.
 
“L’idèa èra pas nòva, çò diguèt Manuel Bohn, cercaire participant a aquel experiment. Totjorn trapavam un problèma: cossí èra possibla la comunicacion entre enfants de diferentas culturas que parlavan pas la meteissa lenga? La solucion venguèt de la tecnologia, per mejan de l’esplech de comunicacion Skype qu’o permetèt. Dins l’estudi maites enfants d’Euròpa e America foguèron convidats a descriure divèrses concèptes. E o faguèron plan malgrat la dificultat.
 
Per ansin, l’experiéncia comencèt amb de concèptes coma “manjar”. Los nenets, amb de gèstes de las mans, poguèron comunicar e comprene lèu-lèu. Puèi arribèron d’autres concèptes mai dificils, coma “blanc” o encara “res”. Mas amb l’ajuda de lors vestits e l’usatge de las mans, la comunicacion menèt tornarmai a una reüssida.
 
 
L’emergéncia del lengatge
 
Amb lo temps los concèptes venguèron totjorn que mai malaisits. Mas los enfants podián totjorn comunicar aisidament. Lèu aprenguèron cadun los gèstes de l’autre e los copièron e lèu creavan la basa d’un sistèma de comunicacion non verbala. Foguèt aquò que donèt l’idèa als cercaires que l’origina del lengatge uman foguèt pas, de segur, verbala pr’amor de diferentas lengas de desparièras tribus. Mas i aviá totjorn comunicacion.
 
Segon aqueste nòu estudi, l’espècia nòstra (e benlèu d’autras que ne foguèron contemporanèas e uèi escantidas) o d’autras anterioras creèron una comunicacion entre diferents grops amb de gèstes. Aquesta seriá la basa universala del lengatge e la posteriora comunicacion umana. Aquò innat dins nòstra l’espècia e quitament d’enfants o pòdon far. Lèu venguèron de gèstes, de senhals e de símbòls manuals universals, copiats entre los diferents grops. Fin finala, aqueles gèstes venguèron convencionals, çò es utilizats per totes.
 
Quand los concèptes e tanben los gèstes venguèron pus complèxes calguèt començar de crear una gramatica per poder introduire de concèptes qu’abans existissián pas mas qu’ara de nòus prètzfaches n’avián de besonh. E las estructuras gramaticalas se desvolopèron e nasquèron las lengas.
 
Segon l’estudi, la comunicacion o lo lengatge pòt pas èsser reduch a de paraulas. Cal veire çò que fa l’autra persona pr’amor que quand se pòt pas utilizar cap de lenga parlada arriban los gèstes. Aquò seriá l’origina primièra del desvolopament de las nòvas e primièras lengas de l’umanitat. (Legissètz la seguida)















 

---

Aqueste article es  publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.