capçalera campanha

Actualitats

L’Oèst d’Occitània mens tocat peu coronavirus

Guiana e Gasconha son pas fòrça pataquejadas per la Covid-19. Las rasons son multiplas

| Nicky Pe
Dens las andadas d’informacions, que los mèdias nos liuran cada jorn sus la pandemia de la Covid-19, que i a un hèish d’estatisticas e estudis interessants. Dumpuei l’aviada deu Covid-19 dens l’Exagòn la part oèst d’Occitània, ei a díser las ancianas regions d’Aquitània e de Mieijorn-Pirenèus, se distingueish. En efèit, Guiana e Gasconha an la mei baisha intensitat deu coronavirus per rapòrt a las autas regions de l’Exagòn. D’aulhors, lo monde de nòste, de faiçon quasi inconscienta, an remarcat aquesta diferéncia e de còps damb umor en tornar utilizar la mapa de França qu’opausa la gascona chocolatina au pain au chocolat deus autes. Ací qu’avèm ua parodia amusanta deu Pain au Chlore e Chloroquine.
   
Mei seriosament e recentament, l’estudi de l’Institut Pasteur mòstra que lo 10,3% de la populacion de l’Isla de França a contractat lo coronavirus contra lo 1,4% en Navèra Aquitània. Se vam un pauc mès luenh l’estudi Insee 17/4/20 suu nombre de mòrts en França ei de las interessantas. Nos parla d’ua comparason deu nombre de mòrts entre març de 2019 e març de 2020 en França. Atau lo mortalitat baishèc deu -14,7% en Arièja quan aumentèc deu + 62% a París, +102% en Sèina Sent Danís e 143 % dens lo Haut Ren (Alsàcia)! Parièr, se prenguèm los parçans mei urbans gascons i notam ua baisha significativa de la mortalitat coma a Pau (- 5,4%), a Tolosa (-3%) e a Bordèu (-2,5%).


 
Quin explicar aquera baishada en aqueste periòde deu coronavirus? Simplament pr’amor que lo “confinament” (l’embarrament seré lo tèrme mei exacte) a nòste evitèc fòrça accidents mortaus quan lo coronavirus tuèc quasi pas. E encara dens lo nombre deus mòrts integram los pacients qu’estón deslocalizats de París e de l’Èst francés enlà dens los espitaus de l’Oèst occitan. Entà comprénguer aqueste fenomèn, avèm d’espiar los transferiments deus malauts grèus sus la mapa deu jornau Libération.
 
Ua de las rasons màger de l’escaduda de Gasconha e de Guiana qu’estoc que lo confinament se realizèc abans l’arribada de la pandemia a nòste. La mapa evolutiva de France Info hè véser que França tota ei pas tocada. L’Oèst occitan avoc la chança d’aver pas clusters coma lo de Crépy-en-Valois, Codogno o Madrid abans l’entrada efectiva deu confinament deu 17 de març. Aquesta embarrament de la populacion empachèc que l’epidemia arribèsse.
 
De notar tanben, coma ac mòstra l’animacion deu New York Times, que lo coronavirus arribèc prumèr, gràcias a l’avion, dens las regions mei connectadas damb China coma l’Isla de França e Lombardia.
 


Ua auta explicacion evidenta ei tanben la densitat de populacion. Ara sabèm tots que, coma la gripa, lo coronavirus aima la horèra. Sabèm tanben que la Covid-19 neishèc a Wuhan, dens lo Hubei chinés, qu’a ua densitat de 5825 abitants per km2. En França, la densitat de populacion deu departament parisenc de la Sèina Sent Danís, pataquejat per la Covid-19, ei deu 6878 abitants per km2. Gasconha, damb 70 abitants per km2, ei plan mei despoblada. Lo coronavirus i circula mens, logicament.
 
Contràriament aus topics sus latins, lo abitants de l’Oèst d’Occitània se son mostrats legalistas e an aplicat globalament plan lo confinament. Aqueste vidèo de las carrèras de Tolosa vueitadas ei impressionanta e mòstra plan ua cèrta disciplina. Aquò ajusta tanben a l’alentida d’aqueste aram.

 

Entà anar mei luenh encara, ua aute explic suplementari que se trobaré dens la mei grana proporcion deus gascons, coma deus bascos, a èster deu grop sanguin O que las autas populacion. Encara auei lo 50% deus gascons son de grop O contra lo 42% de França. Un estudi chinés deu 18 de març mostraré que las personas deu grop O malautas deu coronavirus son mens nombrosas per rapòrt a la populacion globala. Pr’aquò, los deu grop O son pas tots immunizats. L’estudi, seriós, demanda encara d’estar confirmat per d’autes estudis. Se lo taus de contaminats demòra pro feble en País Basco Nòrd e en Gasconha, constatam pr’aquò que las tèrras bascas de l’estat espanhòl son nafradas durament per aqueth maishant aram. Lo pes deus grops sanguins fàcia a aquera navèra malautia ei donc marginau.
 
Aquestes bons resultats dens l’Oèst occitan pausan la delicata question de la sortida deu confinament. Concretament, quin expausar populacions qu’estón pas expausadas? Mantuns especialistas de la santat, davant aquestas hòrtas diferéncias regionalas, reclaman un desconfinament racionalizat. Ei lo cas dens lo comunicat de l’Acadèmia Nacionala de Medecina deu 5 d’abriu de 2020 que nos ditz: “que los abitants dens ua region en sortida de confinament sian pas autorizats a anar dens ua auta region en situacion de confinament”. Aquesta recomandacion ei la qu’aplica l’Alemanha federala que presenta ua excellenta gestion de la crisi sanitària. Son dejà dins lo desconfinament. Malaürosament, Emmanuel Macron, dens ua pura tradicion centralista, a anonciat auei que lo desconfinament seré pertot en França en medish temps.
 
Avisem-nos a aqueste periòde a nòste que poiré estar deus complicats.
 
 
 
 
Nicolau Rei-Bèthvéder




abonar los amics de Jornalet

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris

Pitaluga
7.

#4 Parlavi plan d'economia e de societat a prepaus d'aquel estafièr.
Entre l'apauriment de la santat publica, lo desmantèlament de l'estat social del CNR per far de presents als ricasses, s'i ajustam l'escandal dels mascas (fabrica barrada, incapable de se far repectar pels chineses, panatòri sus las regions, sistèma petaçats-vos, mas los mascas seràn obligatòri) e la manca de tèstes, vesi pas çò que se li pòt portar a son crèdit, nosautres, las gents de res. Mas benlèu soi tròp nèci coma ba disètz.
Apuèi, cercavi se, coma de còps arriba, se'n pòt pas traire quicòm sus un autre sicut (mas plan segur, espèri pas res).

  • 8
  • 1
PICATALOS
6.

#4 Lo Macron fa la meteissa politica que los autres en pièger:
-atacas contra lo poder aquisitiu : CSG, desindexacion de la retiradas;
-atacas contra lo dreit del trabalh, los estatuts (SNCF, Fonctionaris)
-atacas contra las retiradas,
-atacas contra las lengas del territòri ara francés,
-atacas contra la populacion que "es pas res", refractari a las siás "refòrmas", fenhanta, e altres insolentadas;
- gestion de la crisi sanitária desastròsa.
- privatizacion dels aeròports, (ADP) e de la Francesa dels jòcs. eca...

-


-

  • 6
  • 1
francesc palma
5.

La Mar Granda porta en son aire la salut. La natura amb poca contaminacion tamben ajuda. Las gran poblacions son las que o passen pieger.

  • 3
  • 0
Lucasac Bearn
4.

#3 Ne soi pas "macronista" pèc mes que tròbi qu'ei hèra mei bon que la concurréncia, francament maishanta o enqüèra sordeish qu'aquò. Aciu que parli d'economia o de politica generau, permor per quant a la diversitat linguistica, malaja, qu'ei, ailàs, autant ignorant e mespresant qui los auts

  • 3
  • 4
Pitaluga
3.

Se confirma un còp de mai qu'avèm de macronistas demest los legeires de Jornalet. Lor Olimp es à l'encòp l'Eliseu e Matinhon! Òsca ! Benlèu traparàn lo mejan de pesar contra lo jacobinisme regnant.

  • 4
  • 1

Escriu un comentari sus aqueste article