Aquestes jorns d’embarrament avèm rescontrat suls rets socials un ors fòrça simpatic, qu’amb accent aranés nos conta sa vida de plantigrad sus Twitter e sus Instagram. “Quan me desvelhè, eth mon que coneishia auie cambiat fòrça”, çò explica l’ors a la redaccion de Jornalet, que quitament a illustrat amb un dessenh nòstra entrevista. “Quan arribe era ora de desvelhà’s, qu’ei malaisit de tornar a préner eth contacte damb er entorn”, çò precisa. “De tostemp que’m vie ua guiterassa e que’m còste de lheuà’m”.
 
Mas, ongan, l’ors s’es desvelhat amb una granda suspresa. Tanlèu sortir sa tuta descobriguèt que lo mond èrem totes en confinament. “Quan me lheuè, encara damb es uelhs petiti dera sòn, era suspresa que m’arribèc de patac. Deishè era tuta e, ath cap de pòc, que siguí arturat per ua patrolha d’agents ruraus. «Era documentacion!», ce’m demanèren, e que tà a on anaua, qu’èrem en quarantea e tot d’autes causes… Alavetz òc que daurí es uelhs… Que m’identifiquèren e que’m heren tornar tà casa. Que descurbí atau era naua epòca que viuem”.
 
Del temps qu’encara planh la mòrt de Cachou e se demanda quand s’esclarzirà las causas de sa mòrt, nòstre amic deplora las dificultats que patís de mai en mai per trobar de qué manjar. “Quan è besonh de minjar frèsc e sò engüejat deth minjar premanit, era masca qu’ei de mau portar. Qu’as de tier compde tota sòrta de mesures: qu’era masca non s’empiporne cap damb sang, agarrar era presa damb guants mès en tot mantient era distància de seguretat... Atau com pòs hèr un atac a un ramat com Diu mane? Qu’èm a pèrder era professionalitat…”, çò ditz.
 
A mai, coma los umans, l’ors tanben denóncia las “contradiccions, era improvisacion e es interessi des politics” que l’embarrament, tant del costat aranés coma de l’autre costat de la frontièra politica. “Arremerquè qu’era situacion ère coma ua iuernacion mès desvelhadi”. Totun, ditz qu’es un expèrt en demorar embarrat e nos explica cossí se passa son confinament: “Era soleta causa que hèsqui qu’ei dromir, minjar, codinar e liéger quauquarren o guardar era television, hèr videoconferéncies damb amics, ben, çò que hèm toti”.
 
 
“Serie bon de hèr un shinhau de pedagogia entàs pècs des umans”
 
La còla de Jornalet sèm anats a son rescontre per li pausar mai que mai una question: cossí va qu’un ors dels Pirenèus, que se passeja mai que mai en Aran, aja decidit de partejar sa vida suls rets socials, e nos a dich que li o conselhèt una amiga: “Ua vop, damb que hè un pialèr d’ans que mos coneishem, que’m prepausèc, entà que non m’engüegèsse cap, que podia daurir un compde enes hilats sociaus e exprimir se com ei era vida d’un ors pirenenc”. Segon l’ors, las paraulas de la vop foguèron: «Serie bon de hèr un shinhau de pedagogia entàs pècs des umans, que liegessen ena lengua deth país, que sabessen se com ei eth nòste dia e que veiguessen er ors non coma aqueth animau que los pòrte problèmes, mès coma un vesin mès que demore en bòsc».
 
E que pensa nòstre ors de las paraulas de la vop? “Se jamès as parlat damb ua vop, qu’ac saberàs plan, li cau hèr cas”.



 

È dit as amics que, pendent eth confinament, è liejut tot Condò e eth “Paradís verd”, de Roqueta, quan, en vertat, è hèt un màster en Netflix. A veir, quan Gescam, se quin ac hèsqui entà semblar un intellectuau... #VidadOrs#occitan#gascon#aranes#Netflixpic.twitter.com/VdYwVoGubR

— Vida d’ors  (@OrsVida) April 29, 2020