Jornalet vos prepausa, cada jorn a partir del diluns 16 fins al dissabte 21 d'abril, una analisi dels programas electorals dels sièis candidats mai importants a las eleccions presidencialas francesas. Tostemps s'agiràn d'analisis jornalisticas d'un punt de vista nacional occitan e imparcial.
Totes los sondatges dison que François Hollande serà lo nòu President de la Republica Francesa. Hollande, establit en Corresa, es lo candidat d'un Partit Socialista francés que sent qu'es l'esperança non pas solament per tota l'esquèrra francesa, mas tanben per tota l'esquèrra d'Euròpa, après los desastres electorals en Portugal, Catalonha, Espanha o Grècia. E lo candidat socialista sap que, malgrat totas las melenchoniás que i pòsca aver, tot es gaireben prèst per qu'entre a l'Elisi per la pòrta granda. Ara, doncas, lo debat serà de saber quinas concessions li caldrà far al Front d'Esquèrra, a Euròpa Ecologia, e a d'autres possibles partits. Pel moment, nosautres analisarem qualqu'unas de las siás proposicions.
Un socialista que benlèu a aprés la leiçon?
Lo programa del Partit Socialista es, aqueste còp òc, fòrça marcat a esquèrra. Social e socializant. Entre las proposicions mai marcadas a esquèrra i podèm trobar la creacion d'una Banca Publica d'investissaments, l'engatjament per preservar l'estatut public de las entrepresas tradicionalament de l'Estat (SNCF, La Pòsta, EDF, etc.), l'intervencion de l'estat dins la banca privada per garantir una separacion entre las activitats regularas de servici general e las activitats especulativas, o l'engatjament per defendre la necessitat d'una Banca Centrala Europèa qu'aja coma primièra prioritat la creacion d'emplec, enluòc de la reduccion del deficit public. Tot aquò son, curiosament, de proposicions que cap dels partits socialdemocratas qu'an governat Euròpa las darrièras annadas a gausat far. Aurà, Hollande, aprés la leiçon del desastre electoral de la socialdemocracia Europèa?
Descentralizacion òc, mas quina?
Hollande parla de la necessitat de balhar mai de poder, responsabilitat e ressorças als poders descentralizats. Tanben parla de la necessitat d'instaurar una nòva etapa de descentralizacion. E quitament s'es engatjat per arrestar la reforma territoriala de 2010. Mas lo programa socialista quand parla de descentralizacion se referís tostemps a d'elegits e collectivitats localas, quicòm fòrça ambigú, luènh de proposicions federalistas. Es a dire, quand legissèm lo programa d'Hollande sèm pas capables de saber cossí serà aquela descentralizacion: serà de caractèr federal? Las regions auràn mai de poder? Las regions assumiràn de poder legislatiu? De qué se passarà amb los departaments? O benlèu seràn sonque las vilas e vilatges qu'assumiràn mai de competéncias? Tot aquò son de questions que ni lo programa del Partit Socialista ni Hollande an pas respondut encara.
L'Euròpa d'Hollande: l'Euròpa dels estats-nacion
Lo programa del Partit Socialista se pòt pas considerar un programa prigondament europeïsta, que priorize los interesses generals d'Euròpa, abans dels interesses particulars dels estats. Non. En fait, puslèu al contrari. Hollande vòl dirigir Euròpa, aital coma o a ensajat de far Sarkozy, amb la siá collèga Merkel. Luènh de balhar mai de poder al Parlament de l'Union Europèa, la sola institucion europèa amb de politics elegits directament pel pòble, Hollande s'engatja per desvolopar encara mai "las relacions franco-allemandas, coma motor de la construccion d'Euròpa". Per contra, Hollande s'engatja per cambiar l'actual politica de l'Union Europèa: enluòc de sonque combatre lo deute public, Hollande s'engatja perqué l'Union Europèa adòpte un budgèt de sièis ans (2014-2020) al servici dels grands projèctes per l'avenir". Segon Hollande, aqueste budgèt deuriá permetre de desvolopar de programas industrials innovants, especialament dins lo domeni de las tecnologiás verdas e dels transpòrt de merças per tren.
Ratificacion de la Carta europèa de las lengas regionalas o minorizadas
Hollande s'engatja per ratificar la Carta europèa de las lengas regionalas o minorizadas, malgrat que cal dire qu'enluòc especifica s'aquò implica que prepausarà de cambiar la constitucion francesa o pas.
Hollande, un vertadièr verd?
Se vei, quand se legís lo programa socialista, qu'Hollande a plan volgut que se sentisca una flaira ecologicament verdosa. Es aital que trobam fòrça proposicions socialistas qu'acaban amb una referéncia a aquesta question, per plan far mina qu'es quicòm que se pren en compte. Mas, al delà de las bonas paraulas e intencions, es vertadièrament complicat de trobar de vertadièrs engatjaments ecologics. Per exemple, l'amibigüitat del programa del Partit Socialista en relacion a l'energia nucleara es inquietanta per tot l'electorat mai tocat pels afars environamentals. Sus d'autras questions, coma l'agricultura, es tanben un pauc ambigú. Se ben, lo programa conten de proposicions concrètas per promòure l'agricultura de proximitat, de qualitat e biologica, i trobam pas cap de referéncia als OGM e d'autras "menaças" que uèi patisson los païsans del país.
Marçal Girbau
Marçal Girbau
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
La refòrma deu conselhèr territoriau qu'ei ua bona refòrma : au men avis l'unic biais d'arribar a ua fusion region/departament, e fin finau a la disparicion deu departament (institucion jacobina, un nivèu de tròp énter las intercomunautats navèras - qui son vasudas adara "pais" vertadèrs - e las regions).
M'òc-es....Mmmmmhhh....
Entre çò prometut e çò realisat i a totjorn un brava diferéncia. E se ja las promesas son al nivèl tant bais coma las siás preposicions, segur qu'anirem pas naut.
Per ieu, çò de las lengas, que prepausa aqueste candidat, son sonque qualques remarcas al mitan d'un discors de 2 oras, o una preposicion petitona al mitan de 60 proposicions. Es a dire pas res.
E per çò de més de governança per las regions çò que ditz es completament fosc.
Considèri las preposicions sieunas a çò melhor coma una messorga, a çò pièger coma una marca d'irrespècte (amb tòca electoralista)
Me farai pas enganar un còp de mai per las preposicions del partit socialista estatista francés.
Ai plan retengut las leiçons de'n Mitterrand e de totes los autres de sa còlha.
"- Cossí t'apèlas ?
- Manja-costèlas,
- E l'autre nom ?
- Truca-colhon..."
Me pensi que F.Hollande prepausa quicòm mai en matèria de descentralizacion: aquò's la competéncia fiscala pr'aquò ! Subretot que las regions de l'Estat francés son totas (o pauc se'n manca) socialistas. Ambe lo desengatjament creissent de l'Estat, pòt èsser una brava causa quora cal finançar quicòm (ambe totas las collectivitats abarrejadas). Mentre que mai d'un còp, l'Estat decidís fin finala de traire una part del sieu finançament de çò previst inicialament (per exemple, la LGV Sud-Oèst, qué que ne poscam pensar ...).
Aquí quicòm qu'aviái legit dedins un forum occitan
http://occitania.forumactif.com/t2609-sondatge-presidencialas
http://www.lepoint.fr/politique/election-presidentielle-2012/decentralisation-francois-hollande-contre-la-simplification-05-03-2012-1437912_324.php
Çò diguèt F.Hollande:
Les régions auront désormais tout loisir d'adapter les lois selon leurs spécificités, à la manière des Länder allemands... C'est une position nouvelle chez les socialistes.
http://www.la-croix.com/Actualite/S-informer/France/Francois-Hollande-veut-poursuivre-la-decentralisation-_EG_-2012-02-14-768508
Çò diguèt F.Hollande:
J’engagerai une nouvelle étape de la décentralisation en associant les élus locaux. Je ferai voter une loi sur le renforcement de la démocratie et des libertés locales. Elle prévoira notamment l’abrogation du conseiller territorial et la clarification des compétences. Un pacte de confiance et de solidarité sera conclu entre l’État et les collectivités locales garantissant le niveau des dotations à leur niveau actuel. Je réformerai la fiscalité locale en donnant plus d’autonomie aux communes, aux départements et aux régions, en contrepartie d’une plus grande responsabilité. Une véritable péréquation sera mise en œuvre.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari