Actualitats
E los bretons creèron Diwan
Lo libre de Pierre-Marie Mallégol conta coma un roman l’istòria de la creacion de la primièra escòla immersiva en breton
1977 foguèt una annada importanta pels bretons car en aquela annada foguèt creat Diwan, las escolas en lenga bretona per immersion. Al començament, i aviá pas gaire de mond d’acòrdi amb aquel procediment, en vertat. Demest lo mond de Leon —l’encontrada del nòrd-oèst de Bretanha ont foguèt creada la primièra classa— avián paur que los dròlles saupèsse pas parlar lo francés; mas tanben dins lo movement breton: Diwan èra una escola privada e aquò agradava pas a totòm dins un movement breton majoritàriament d’esquèrra e puslèu laïcard. D’aquel temps, l’UDB èra contra la creacion de Diwan, per exemple.
Mas los militants de Leon sostenguts per de militants de Kemper tenguèron còp e finiguèron que convenquèron lo cònsol de Lambaol-Gwitalmeze, Yves Morel, que lor loguèsse una petita sala tocant l’ostal de la comuna. E al comencament èra pas encara question d’escola mairala mas d’una... gardariá en breton pels manets. Tanqu’al jorn de la rintrada, la dobertura foguèt incèrta. Dos jorns abans lo grand jorn la regenta prevista foguèt quitament engatjada per l’Educacion Nacionala! Es un jove musicaire, estudiant e garçon de “bezhiner” (amassaire de lapon) de Leon que la remplaçarà sul pic. Per l’eternitat, Denez Abernot serà lo primièr mestre d’escòla de Diwan, en mai d’essèr lo creator del primièr grop de rock en breton: Storlock!
Lo libre de Pierre-Marie Mallégol conta aquela istòria coma un roman. L’autor foguèt lo segond parent Diwan, lo primièr era Reun L’Hostis que lancèt l’idèa de Diwan. Amb d’autras tres familhas creèron “Skol Diwan Lambaol-Gwitalmeze” (l’escòla Diwan de Lambaol-Gwitalmeze) que lo libre ne narra l’istòria. Es una escritura simpla, sincèra que conta las dificultats, petitas o grandas, de familhas pionièras. Es un libre important a legir per comprene çò qu’es evident e acceptat per la majoritat anuèit: la necessitat de far viure e ensenhar las nòstras lengas èra pas gaire evidenta fa 40 ans d’aquò, quitament dins lo Leon britofòn. Doas annadas puèi, serà lo torn dels occitans amb la primièra calandreta a Pau. Mas aquò es una autra istòria... L’avètz escricha?
Fabien Lecuyer
Mas los militants de Leon sostenguts per de militants de Kemper tenguèron còp e finiguèron que convenquèron lo cònsol de Lambaol-Gwitalmeze, Yves Morel, que lor loguèsse una petita sala tocant l’ostal de la comuna. E al comencament èra pas encara question d’escola mairala mas d’una... gardariá en breton pels manets. Tanqu’al jorn de la rintrada, la dobertura foguèt incèrta. Dos jorns abans lo grand jorn la regenta prevista foguèt quitament engatjada per l’Educacion Nacionala! Es un jove musicaire, estudiant e garçon de “bezhiner” (amassaire de lapon) de Leon que la remplaçarà sul pic. Per l’eternitat, Denez Abernot serà lo primièr mestre d’escòla de Diwan, en mai d’essèr lo creator del primièr grop de rock en breton: Storlock!
Lo libre de Pierre-Marie Mallégol conta aquela istòria coma un roman. L’autor foguèt lo segond parent Diwan, lo primièr era Reun L’Hostis que lancèt l’idèa de Diwan. Amb d’autras tres familhas creèron “Skol Diwan Lambaol-Gwitalmeze” (l’escòla Diwan de Lambaol-Gwitalmeze) que lo libre ne narra l’istòria. Es una escritura simpla, sincèra que conta las dificultats, petitas o grandas, de familhas pionièras. Es un libre important a legir per comprene çò qu’es evident e acceptat per la majoritat anuèit: la necessitat de far viure e ensenhar las nòstras lengas èra pas gaire evidenta fa 40 ans d’aquò, quitament dins lo Leon britofòn. Doas annadas puèi, serà lo torn dels occitans amb la primièra calandreta a Pau. Mas aquò es una autra istòria... L’avètz escricha?
Fabien Lecuyer
 | MALLÉGOL, Pierre-Marie. ...Et les bretons créèrent Diwan. Yoran embanner, 2020. 168 paginas. 13 èuros. |
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2
Mas l'error seriá pas de pensar que i aja una escòla publica ?
Ont es que, dins aquesta cada que va del President, al Ministre, a la DGESCO, als Rectors, als DASEN, als Caps d'Establiments, als Professors Principals, als Professors...
... se tròba l'interès dels escolans ?
Per ieu es clar, l'Education Public a plan mai d'autres objectius que non pas l'interès dels escolans.
"L'avètz escrita ?"
En partida òc.
Trobaretz dins lo libre aqueste : https://www.espaci-occitan.com/botiga/fr/histoire-etudes/127-calandretas-30-ans-de-creacions-pedagogicas-9782914243148.html
Un testomòni esmovent de Jaumeta Arribaud, que parla de la fondacion de la 2nda calandreta, en 1981. De cossí avián pas res. De cossí l'esquèrra siá disenta "communista" s'opausava a tot projècte d'escòla fòra l'òrre sistèma public.
Sempre tròbi opausat al projècte calandreta-diwan-breçòla e lor equivalent en eusakrà, l'oposicion impliciita d'una cèrta "laïcitat". Mas cap d'aquelas associacions non son pas ges ni mica confessonalas, totun…
Non son publicas ? E alara ? Dins lo public, en tres nas, veni de pèrdre sense discutida possibla 70% del mieu ensenhament d'occitan ? Lo public nos garantís absoludament pas tanpauc de la segragacion racista de l'estat francés… Ont es la bona solucion, pels militants d'esquèrra laïca ? Ont ?
Per lo crompar :
https://www.yoran-embanner.com/home/465-et-les-bretons-creerent-diwan.html
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari