Actualitats
Antonin Stève, un grand creator vivaroalpenc se’n va
Creator multifòrme, a escrich, recercat, pensat, cuntat, fach de conferéncias, tot aquò per transmetre l’occitan
Antonin Stève dich “Tonin Balòni” de la familha escaisnomenaa Jutas (escriviá Djutas) de Gaudissart (quartier de Pelasca) de la comuna de Lantosca, naissut en lo 1932 en aquela famosa valaa de Vesubiá, èra mèstre d’escòla, pi èra agut professor de segondari e enfin principal de collègi a Antíbol. Ven de defuntar aquel mes de setembre dins los sieus 88 ans. La ceremònia èra lo vendres 18 a Canas l’Abocatz.
Un monument
Creator multifòrme, a escrich, recercat, pensat, cuntat, fach de conferéncias, tot aquò per transmetre l’occitan vivaroalpenc de Vesubiá, lo Gavòt, dins un esperit connectat a l’espaci, als autres e al temps, per dubrir de pòrtas, donar l’enveia. Gavòt, amb una G majuscula coma per significar a totes la dignitat de las gents dal país, de la sieu cultura, dals sieus valors, e mai de la lenga coma es parlaa per lo monde ont son.
Viure, crear, pantaiar al país, amb el èra ver, gràcias al sieu talent d’observaire e de creator. Un trabalh amb d’òbras en nombre, pron notable per èstre una referéncia. Una consciença d’aver d’aur dins las mans, e dins la tèsta. D’aisinas per emparar la lenga coma se ve a la fin dals libres amb de glossaris e los enregistraments.
Trabalhava volentiers amb totes los tenents dal respècte de la Tèrra, de la lenga dal país d’en aut tròp sovent negaa per la còsta plena e la supèrbia d’aquela pretendua modernitat, de fach identitat destruseira. Bruno Berchi, Thierry Cornillon... Se n’avisam d’espectables coma aquels puats amb una autra granda figura de Vesubiá, partiá fa gaire tanben, Zefirin Castellon l’escrivan gavòt, lo cantaire e musicant de Barver.
Collaborèt d’ans e d’ans a la revista bilingüa francés- occitan de la Comtat Lou Sourgentin, dins la “pàgina en Gavouot”. Represa pi per Pascal Colletta de la valaa de Tiniá. Collaborèt a de publicacions de l’Associacion Montanha et Patrimònis (AMONT) de Saunt Martin de Vesubiá.
Mai recentament encara, coma se vei aicí en lo 2015, dins lo cuent filmat e realizat per Bernard Ferrand, virat dins la valaa amb el e la participacion de Xavier Borriglione, Violette Sauvage, Marie-France Charbonneau, Catherine Bouin: Lichèta, pastre a Pelasca, escrich Lichetto, pastre a Pelasco.
Pròva dal sieu trabalh incontornable, un dals sieus tèxtes èra la basa d’una leiçon per lo “vivaroalpenc en ca” (gavòt d’una granda part dals Alps Maritimes) dal novèl metòde A nòstre biais - Apprendre l’occitan Vivaro-Alpin de Gérard Ligozat publicat en lo 2020.
Un bèl, un òme de la montanha qu’a estudiat e que voliá que los enfants saupèsson d’ont venián. Als sieus e a totes, amics gavòts e de l’occitan. Un exemple de transméter la flamba de la lenga, que mai que jamai deu totjorn mai viure, que sigue de l’auta valaa de Bèura fins a la valaa d’Esteron en passant pas las valaas dals Palhons. A portat la sieu pèira a la reconoissença pròpi necessària de la lenga nòstra.
Òme de l’oral e de l’escrich, a amolonat en una vida, una bibliotèca sus lo vivaroalpenc.
Antonin, simplament, mas grandament, mercés per lo tieu trabalh, per l’occitan vivaroalpenc!
Bibliografia selectiva:
— Articles de la pàgina “País Gavouòt” in Lou Sourgentin (s’ameritariá un recuèlh)
— Cuents d’en amou- Contes d’en haut, Les Éditions du Cabri, Breil-sur-Roya, 1994
— Le dernier des Djutas. Rencontres 265 p., Les Éditions du Cabri, Breil-sur-Roya, 1998 https://www.laboutiqueducabri.fr/le-dernier-des-djutas-xml-2328_2329-8048.html
— Transport du bois dans le Comté de Nice in Journée d’Etudes 2004 de l’ASPEAM sur l’Histoire des Transports dans les Alpes-Maritimes
— Légendes Vésubiennes Contes populaires, de la réalité à la légende- Legendas vesubiascas, 2010: libre en occitan vivaroalpenc de Vesubiá e un CD-ROM de donaas permetant de gravar 5 CD-ROMS que los cuents son diches en gavòt per Tièri Cornilhon, Danièla Franzin e Antonin Steve, Association Montagne et Patrimoines (AMONT) de Saunt Martin de Vesubiá.
En projècte per paréisser: la part orala (sus CD-ROMS) dal libre Cuents d’en amou - Contes d’en haut de Tièri Cornilhon, Danièla Franzin (en espèra de finançament).
Sensa comptar los manucrits e collectatges inedits sieus...
Laurenç Revèst
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Mossur Steve era lo mieu principal quora eri au colegi. Sabii pas qu'era d'aqui, rotlava lu "r" quora parlava frances pensavi qu'era estrangei...plus tardi siàu vengut professor d'occitan e legigueri lu sieu articles en occitan...m'eri promes d'anr lo veire un jorn e l'ai jamai fach...un regret de mai...pensi que li auria fach plesir de veire un ancian colegian professor d'occitan...Glòria a vos mestre Tòni BAlòni.
Un autor, dins los màgers, de Gavotina.
E mi fa pensar a un comentari d'un de la fac de Letras de Niça que diiá que se rotlava plus las èrras despí 150 dins la Contea de Niça. Quora se mescla Niça comuna e Contea, se fa d'esgarrons.
Deuriá escotar lo Tonin, qu'acarava las èrras, e... mai en francés!
Un apèl per lo CIRDÒC, que cal esperar, sauprà reagir per salvar totes aquels document!
marrida nova... mai un òme dòu paìs nouòstre que s'en parte. Ma lei siéu escrich van durà e la siéu memòria parié.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari