L’Ancian Museu de l’Indian, es la cible dau Govèrn de Rio de Janeiro que desira o demolir, a fin d’optimisar los desplaçaments daus suporters que anaràn assistir aus machs dins l’Estadi dau Maracanã; e aquò en acòrdi, se ditz, amb lo patron de la Federacion Internacionala de Fotbal (FIFA). Ça que la, lo 18 Octobre 2012, la Federacion respondèt al Jornal do Brasil, que non aviá pas jamai demandat la demolicion de l’imòble vesin dau Maracanã, denegant ansi la veracitat de la version del Governador Sérgio Cabral que disiá agir amb l’acòrdi de la Federacion.
 
Retranscrivi aquí lo crit d’indignacion de Marcos Rodrigues Barreto, un amic brasilièr meu, pedagòg, memorialista e Activista dels Pòbles Indigèns. Balhi aquí la revirada dau relat que me mandèt Marcos, de l’ocupacion d’aqueste Museu destinat a la destruccion. O publiqui en Jornalet a la sieuna pròpria demanda. Nòstre amic raconta la jornada dau 12 Genièr onte la pression de las forças de l’òrdre foguèt intensa, au limit del conflicte.

Matiàs Gibèrt

Au còr de Rio de Janeiro, (Brasil), au mièg de las òbras pela Copa, daus enfans, daus reporters, daus espèrs, dau patrimòni, de las pinturas, daus escuts e de las maçugas... Vaquí-los! Esperant l’ajuda de Dièu? D’un eròi? Non, que vaquí-la que s’aprocha! Quala? La jovença critica qu’esperavam fa plan temps! En aqueste jorn, 12 Genièr 2013, avem vist, non pas sonque la resureccion d’un moviment fòrt s’opausant a l’egemoniá en plaça, mas un sentiment de revolta qu’aviá desaparegut dempuèi las sombras oras de la dictatura.
 
Lo governador de l’Estat dau Rio de Janeiro en colaboracion amb lo Cònse de la Capitala, Eduardo Pães, a enviat lo Batalhon de Chòc atal coma de soldats dau Batalhon de las Operacions Especialas (BOPE), coneguts pelas lors accions d’una extrema violéncia demest las Comunautats (sonadas tanben “favelas” NdT) jos lo poder daus traficants, lo BOPE, avuèi luchant contra paires, maires, estudiants, professors e  indigèns. Perqué donc aquò? Per la nòstra proteccion? En vertat, se ditz, “tot aquò s’acomplís per que lo poder-govèrn s’impause!”
 
D’ora lo matin, las premièras nòvas foguèron publicadas au subjècte dau “Vilatge Maracanã.” De desenas d’Indians qu’ocupan lo sit se trapèron en estat d’alèrta, amb l’arribada de las premièras veituras de las unitats de polícia, que dins lor drèch simbòlic a la violéncia, an mostrat tota lor fòrça, desfilant per las rotas de la “Radial Oeste” amb de fusilhs, balas en caochó, gases lacrimogèns, vaporizadors de pebre, maçugas, escuts e d’autres equipaments coma se comencèsson una guèrra civila.
 
Usant de talas praticas repressivas per far que lo pòble bolègue pas, destrusent, estofant, redusent al silènci, a l’angoissa, alimentant la paur dels manifestants, de lors amics e de las lors familhas, per lo mejan de l’exhibicion de las armas e de la lor significacion violenta, lo tir s’es pasmens tornat contra eles! De joves de tot l’Estat dau Rio de Janeiro, dins la Zona Sul Fluminense (Zona Sud dau Rio), que son estats sensibilisats pels praticas “fascistas” de tal govèrn, son venguts au “Vilatge Maracanã” jos una pluèja d’estiu, en sautant la barrièra, mercés a una escala, que la pòrta foguèt barrada e blocada per una barricada facha de fust e d’aram crancut.
 
Pendent aqueste temps, los jornaus serioses an rendut compta de l’arribada daus manifestants venguts per sostenir la causa la mai comentada sus las rets socialas aquesta setmana. Un daus mai grands canau de television (TV Globo) informa d’un biais calomniós que dos òmes sus lo tech du bastiment de l’Ancian Museu son de traficants de dròga. E aquò dins lo sol objectiu de desnaturar e de desmoralizar lo moviment, çò que justifica dau còp l’occupacion manu militari dau site sens documentacion juridica.
 
Au dintre, demest las “caras-pintadas” presentas e etnicament diversificadas, la comunion foguèt complèta. Ben que lo temps foguèsse a l’inquietud, la patz s’es mantenguda coma un orquèstre dins los còrs de cadun, e s’agissiá pas de simples tocar-de-man, mas ben d’abraçadas calorosas, ravivent l’espèr colectiu a cada còp que qualqu’un mai dintrava sus lo front de la lucha, a cada plat de manjar paratgeat entre los manifestants e a cada donacion de particulars, recebudas per d’amics, de vesins o d’anonims.
 
Fàcia au risc iminent d’un conflicte e d’un possible chaple, au cas ont un jutge qualquesiá envie lo document favorable au Govèrn de l’Estat, que permetriá l’entrada en scèna de la fòrça militària, de personas d’una importància notabla s’incorporèron au moviment, de gents coma Mércio Gomes, ex-president de la FUNAI, lo musician Marcelo Yuka, lo professor e politic d’esquerra Marcelo Freixo entre autres, que, au-delà de l’imobilisme, se rendèron fins a la manifestacion e representèron los interés de la populacion.
 
Tanben, nos devem de pas doblidar que dos trabalhadors de la construccion civila dau Complèxe dau Maracanã, que, de saupre que los indigèns seriàn expulsats e que lo Museu de l’Indian seriá demolit, an daissat las lors activitats, sautat lo mur e se son units au moviment s’opausant a la demolicion.
 
Plan segur, ja que non vivem pas dins un raconte de fada, aquels trabalhadors perdèron lor trabalh au moment mai de lor decision, e maugrat aquò, faguèron pas cas de lor demission, servant ansi d’exemple a la societat, per fin de la sensibilizar a la preservacion de la cultura dau país, de las valors moralas, eticas e dau manten d’una educacion per totes e totas.
 
A 17h  la tension augmentèt, puèi qu’un document administratiu auriá pogut ésser executat fins a las 18h. Aquò foguèt seissanta minutas d’afliccion, d’ansietat, de paur e d’esperança, crenhant que lo Museu foguèsse desocupat mai aqueste jorn au miejan d’un conflicte armat, ara inevitable, au mièg daus enfans, daus arcs, daus professors, de las balas, de las  flèchas e de las femnas.
 
A 18h20 de l’ora d’estiu, aprèp una vesprada plujosa, lo solelh a surgit dau fond daus nívols gris, accompanhant la retirada dau Batalhon de Chòc e dau BOPE, ja qu’èra ara tròp tard per qu’un document en favor de l’Estat foguèsse enviat. De  crits e  d’aplaudiments emplenaron l’air dau locau, sortits dau mai prigond de l’anma daus indigèns, daus activistas, daus jornalistas e trabalhadors dau Complexe du Maracanã.
 
Le “Vilatge Maracanã” (Aldeia Maracanã) es un luòc de circulacion  d’intensitats, de resisténcias e d’efervescéncias culturalas, que deu ésser reconegut per los estudioses dins totas las discplinas, atau coma los politicians e la societat civila, coma un tot, e que merita d’ésser estudiat coma tal e coma cal.
 
Que mai podem dire a prepaus de la Copa dau Monde e de l’Aldeia Maracanã? S’agís d’una lucha dont los capítols son pas encar escrichs, amb los gigants industrials, l’Estat, contra l’esperit imortal daus guerrièrs indians qu’abandonaràn e cessaràn pas jamai de luchar. Ieu-meteis, coma plan d’autres, serai entre eles.
 
Nombrós seràn los ferits, d’autres perdràn la lor libertat, mas abandonarem pas sens luchar, puèi que la pièger de las feridas seriá d’abandonar la lucha sens resisténcia, per preservar la nòstra cultura e los nòstres sabers milenàris. Visca los pòbles originàris! Visca la nòstra efervescéncia nòva! Visca los nòus moviments sociaus dau Brasil!”
 
 
 
 
 
Marcos Rodrigues Barreto
Pedagòg, Memorialista e Activista daus Pòbles Indigèns
Traduccion a l’occitan de Matiàs Gibèrt