Actualitats
Martror: lo jorn de Totsants
D’enquistas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas an permés de documentar de nombrosas practicas vivas
E mai la pandemia nos permeta pas de festejar coma cal, es Martror, la fèsta dels mòrts de Totsants que se sèrva encara dins fòrça endreches d’Occitània. Segon Occitanica, lo tèrme “Martror”, d’usatge plan corrent dins los tèxtes medievals, foguèt pendent longtemps la fèsta dels martirs crestians. Justament, lo mot “martir” es l’etimon de “Martror”.
En Occitània, coma dins los païses vesins, aquela fèsta coïncidís amb lo periòde mai escur de l’annada, de novembre al solstici d’ivèrn. Lo primièr de novembre marcava lo començament de l’annada dins lo calendièr celtic, que teniá son primièr mes consagrat als escambis simbolics entre lo mond dels vius e lo dels mòrts.
Tradicionalament, comença la sason d’un certan renovelament de las tèrras lauradas e semenadas: “de Sant Miquèl a Martror”, çò ditz lo provèrbi en indicant lo periòde del 29 de setembre al 1r de novembre, e i a encara lo temps de la plantacion dels arbres fruchièrs a l’entorn del jorn de Santa Catarina, lo 25 de novembre.
La glèisa catolica sacralizèt aquel periòde a partir del sègle IXn en instituissent la fèsta de totes los sants (çò es Totsants) lo primièr de novembre, e puèi un “jorn dels mòrts” l’endeman.
Tradicions occitanas d’uèi
D’enquistas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas en Occitània, an permés de documentar de nombrosas practicas vivas fins als ans 1980 dins los Pirenèus e en Roergue, ont demòra totjorn a Sant Ginièis d’Òlt (Aubrac) una tradicion de venda a l’enquant per las armas, ont se retròba una ofrenda de noiridura dins un encastre religiós.
A Pesenàs (Besierés) se festeja Martror amb un espectacle ritual menat a bon tèrme pel Collectiu Temporadas. Tanben a Puègserguièr (Besierés) podèm trobar lo “calivari funerari“.
En Occitània, coma dins los païses vesins, aquela fèsta coïncidís amb lo periòde mai escur de l’annada, de novembre al solstici d’ivèrn. Lo primièr de novembre marcava lo començament de l’annada dins lo calendièr celtic, que teniá son primièr mes consagrat als escambis simbolics entre lo mond dels vius e lo dels mòrts.
Tradicionalament, comença la sason d’un certan renovelament de las tèrras lauradas e semenadas: “de Sant Miquèl a Martror”, çò ditz lo provèrbi en indicant lo periòde del 29 de setembre al 1r de novembre, e i a encara lo temps de la plantacion dels arbres fruchièrs a l’entorn del jorn de Santa Catarina, lo 25 de novembre.
La glèisa catolica sacralizèt aquel periòde a partir del sègle IXn en instituissent la fèsta de totes los sants (çò es Totsants) lo primièr de novembre, e puèi un “jorn dels mòrts” l’endeman.
Tradicions occitanas d’uèi
D’enquistas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas en Occitània, an permés de documentar de nombrosas practicas vivas fins als ans 1980 dins los Pirenèus e en Roergue, ont demòra totjorn a Sant Ginièis d’Òlt (Aubrac) una tradicion de venda a l’enquant per las armas, ont se retròba una ofrenda de noiridura dins un encastre religiós.
A Pesenàs (Besierés) se festeja Martror amb un espectacle ritual menat a bon tèrme pel Collectiu Temporadas. Tanben a Puègserguièr (Besierés) podèm trobar lo “calivari funerari“.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#5 Justament. Legiguètz plan e veirètz que tot aquò fai pas gaire per revendicar una tradition "occitana" de Totsants, alias Martror.
Aquí a Mallorca tamben es fa la festa de Tots Sant e d'Els Morts. Anam a fair net la sepultura o capelha ont i a enterrats los nostres familiars ; e a casa menjam panelhets, fruita confitada, massapan, e "rosaris" faits de fruites confitadas e panelhets de massapà. A mi los panelhets que mai m'agradan son los de massapan amb pinhons.
#4 … e cal tanben faire l’esfòrç de seguir los ligams que Jornalet vos prépausa https://occitanica.eu/items/show/12499
Seriai plan curiós de saupre d'ont sortisson aquelas "enquistas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas en Occitània" e de qué dison sul biais de celebrar "martror" dins aqueles terradors occitans autres còps. En realitat tot aquò es es un montage per faire de teatre per las carrièras. Per qué pas, mas caldrai aveire l'onestetat d'o dire.
#2 L'istòria, aquò s'estudia ! Los alafistas èran los corsats e los inquisitors, pas las victimas…
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari