L’armada de Marròc s’es desplegada a l’extrèm sud de la Republica Aràbia Saharauí Democratica (RASD), concretament a Al Guargarat, per rompre lo blocatge del transit que dempuèi tres setmanas realizavan de manifestants saharauís e del Front Polisario.
 
Los militars marroquins vòlon permetre lo passatge de camions e de tota sòrta de veïculs sus la lista de cinc quilomètres que separa la doana de l’estat marroquin de la frontièra amb Mauritània.
 
Los manifestants exigisson lo barrament del passatge frontalièr e que l’ÒNU complisca son engatjament de far un referendum d’autodeterminacion pel Sahara Occidental.
 

Un referendum qu’arriba pas jamai
 
Uei, 14 de novembre, complisson 40 ans de la partença de l’estat espanhòl dels territòris de la Republica Aràbia Saharauí Democratica. Après la partença dels espanhòls, los saharauís proclamèron la lor independéncia mas l’invasion marroquina provoquèt un conflicte qu’encara es luènh d’èsser resolgut.
 
Aquel país foguèt considerat coma una partida del territòri espanhòl de 1884 a 1976. Considerat a partir 1934 coma una província espanhòla de mai, vegèt coma la consciéncia nacionala dels sieus abitants se despertava pendent los ans 1970 del sègle XX. Foguèt en 1973 que lo grop de resisténcia Front Polisario comencèt la lucha contra los colonizaires espanhòls. Eles reconeguèron lo drech d’autodeterminacion d’aquel pòble en 1976 mas permetèron que los marroquins e los mauritans los envasiguèsson aquel meteis an.
 
L’invasion comencèt quand Marròc lancèt 300 000 civils contra las frontièras del Sahara Occidental en 1975. En aquela epòca, lo dictator espanhòl Franco èra a mand de morir e foguèt lo nòu rei Joan Carles Ir que signèt l’abandon del territòri, maldespièch los dreches dels sieus abitants.

Après l’invasion marroquina, la guèrra entre los saharians e Marròc contunhèt fins en 1991, quand l’ÒNU faguèt signar una alta al fuòc. Cinc ans puèi, en 1996, las quitas Nacions Unidas decidiguèron d’anullar lo referendum que lo demandava sa populacion. En 2001 començèt lo Plan Baker que, totun, foguèt abandonat pr’amor de las pressions marroquinas. Dos ans puèi, l’ÒNU abandonava definitivament quin que siá ensag de resòlver aquel conflicte african.