Detenguèron dimècres de ser un agent de l’environament del Conselh General d’Aran a prepaus de l’enquista sul decès de l’ors Cachou, trobat mòrt près de Les (Quate Lòcs) en abril passat. L’instruccion judiciària es encara secreta. Lo govèrn d’Aran a dich, dins un comunicat, que “mòstre eth sòn maxim respècte ath procediment judiciari dubèrt e ara presompcion d’innocéncia dera persona implicada”. A mai, l’executiu aranés afortís qu’a totjorn collaborat amb l’enquista e soslinha qu’agís amb discrecion car l’instruccion es secreta.
 
Dins un primièr moment, lo govèrn d’Aran raportèt que la possibla causa de la mòrt de l’ors èra estada una casuda de 40 mètres après l’ataca d’un autre ors. Puèi, assegurèt que se prononciariá pas sus la causa de la mòrt de Cachou. Ara, segon TV3, l’enquista auriá desvelat que la mòrt del plantigrad l’aurián provocat d’umans.
 
 
Un ors agressiu que n’avián demandat l’extraccion
 
Se parlèt fòrça de Cachou a causa de sas atacas. En setembre 2019, lo sindic d’Aran d'alavetz, Francés Boya, exigiguèt “era extraccion immediata der os Cachou”. Divèrsas manifestacions de païsans e elevaires o demandèron tanben. Las autoritats de la Generalitat de Catalonha responsablas del programa de reïntroduccion de l’ors dins los Pirenèus avalorèron aquela possibilitat. Mentretant, apliquèron a una carronha un fungicida que li provoquèt de vòmits. Aquò lo persuadiguèt d’atacar pas pus d’animals e a partir d’octòbre n’aviá pas agarrit cap d’autre. Òr, aquel metòde poiriá èsser al centre de la polemica.
 
 
Una mòrt polemica
 
La mòrt de Cachou es totjorn seguida de polemica. Après la necropsia demandada pel Conselh General d’Aran, quatre associacions demandèron una segonda necropsia que permetèsse d’esclarzir las causas de la mòrt, car acusavan lo Conselh General d’Aran d’aver privilegiat una version interessada de la mòrt del plantigrad.
 
La primièra necropsia facha del còrs de l’animal non portèt pas de resultats conclusents. En seguida, lo govèrn d’Aran afirmèt que la possibla causa de la mòrt de l’ors èra estada una casuda de 40 mètres après l’ataca d’un autre ors. Mas los collectius Ipcena, Seo Birdlife, Fapas e la Federacion Ecologista de Catalonha èran convencuts de l’empoisonament de l’ors e demandèron que se tornèsse analisar las rèstas del cadavre. Los ecologistas se basavan sul fach que lo còrs del plantigrad presentava pas de nafraduras de cap d’ataca mas lo sorire sardonic que mòstran los mamifèrs quand morisson empoisonats.
 
Lo Conselh General d’Aran reconeguèt qu’en octòbre de 2019 passat avián aplicat de produches quimics a una carronha que la mangèt l’ors per li provocar de vòmits e lo persuadir d’atacar pas pus d’animals. L’usatge d’aqueles produches quimics inquietèt las associacions ecologistas; cresián qu’es çò qu’auriá tuat l’ors e crenhián qu’aguèsse d’efièches nocius sus d’autras espècias.