Actualitats
Los inuits de Quebèc vòlon priorizar lor “procès d’autoderminacion”
Lo govèrn de Quebèc vòl protegir lo 20% d’aquel territòri per que siá liure de l’esplecha industriala, e parlar puèi d’autonomia mas sens se separar de Quebèc
Lo pòble inuit de Quebèc vòl priorizar son “procès d’autoderminacion” per crear un govèrn autonòm al territòri de Nunavik, çò rapòrta Nationalia. Arunan, las autoritats de Quebèc anoncièron un acòrdi per que lo 20% d’aquel territòri foguèsse liure de l’esplech industriala, mas la principala associacion inuit de Quebèc, la Societat Makivik, ditz qu’ara es pas lo moment de parlar d’aquò perque la prioritat es lo “procès d’autodeterminacion”.
Nunavik es un dels quatre territòris ont vivon la majoritat dels inuits de Canadà, environ 65 000. Revendican lor autogovèrn dempuèi de decennis. En 1975, los govèrns de Canadà e Quebèc signèron amb las comunautats inuits e cree (e en 1978 tanben amb los naskapis) l’Acòrdi de la Baia de James e de Quebèc del Nòrd, qu’autrejava a aqueles pòbles originaris los dreches a la proprietat e l’usatge de la tèrra. L’acòrdi instituiguèt la Societat Makivik coma l’organizacion representativa e, parcialament, administrativa e financièra dels inuits. Tanben se metiá en plaça lo govèrn regional Kativik que gerís de competéncias localas dins una comunautat de 14 vilatges de majoritat inuit e dins un 15n vilatge de majoritat naskapi. Aquelas competéncias lor foguèron transferidas pel govèrn de Quebèc.
Mas dempuèi los ans 1990, reclaman tanben de poders legislatius, executius e judiciaris e per o menar a tèrme vòlon la proclamacion de l’autonomia territoriala de Nunavik. Lo govèrn de Quebèc assegura qu’aquò arribarà après la proteccion del 20% del territòri de Nunavik. Una mesura que, segon l’executiu francofòn, s’es pachada amb la participacion de la Societat Makivik e del govèrn regional Kativik.
“Si qu’avèm participat a aquel procès”, çò reconeis lo vicepresident de la Societat Makivik, Adamie Deslisle-Alaku, “mas sèm ara en plen procès de consulta dins tot Nunavik sul desvolopament de nòstre nòu govèrn. Per tant, signarem pas cap d’acòrdi sus l’espandiment dels airals protegits”.
Lo govèrn del Quebèc a mostrat mai d’un còp la volontat de negociar un acòrdi d’autonomia per Nunavik. Mas la condicion sine qua non es que lo territòri contunhe de far partida de Quebèc. Vòlon evitar que se passe parièr coma amb Nunavut, qu’en 1999 se separèt dels Territòris del Nòrd-Oèst per venir un territòri federal inuit distint.
Nunavik es un dels quatre territòris ont vivon la majoritat dels inuits de Canadà, environ 65 000. Revendican lor autogovèrn dempuèi de decennis. En 1975, los govèrns de Canadà e Quebèc signèron amb las comunautats inuits e cree (e en 1978 tanben amb los naskapis) l’Acòrdi de la Baia de James e de Quebèc del Nòrd, qu’autrejava a aqueles pòbles originaris los dreches a la proprietat e l’usatge de la tèrra. L’acòrdi instituiguèt la Societat Makivik coma l’organizacion representativa e, parcialament, administrativa e financièra dels inuits. Tanben se metiá en plaça lo govèrn regional Kativik que gerís de competéncias localas dins una comunautat de 14 vilatges de majoritat inuit e dins un 15n vilatge de majoritat naskapi. Aquelas competéncias lor foguèron transferidas pel govèrn de Quebèc.
Mas dempuèi los ans 1990, reclaman tanben de poders legislatius, executius e judiciaris e per o menar a tèrme vòlon la proclamacion de l’autonomia territoriala de Nunavik. Lo govèrn de Quebèc assegura qu’aquò arribarà après la proteccion del 20% del territòri de Nunavik. Una mesura que, segon l’executiu francofòn, s’es pachada amb la participacion de la Societat Makivik e del govèrn regional Kativik.
“Si qu’avèm participat a aquel procès”, çò reconeis lo vicepresident de la Societat Makivik, Adamie Deslisle-Alaku, “mas sèm ara en plen procès de consulta dins tot Nunavik sul desvolopament de nòstre nòu govèrn. Per tant, signarem pas cap d’acòrdi sus l’espandiment dels airals protegits”.
Lo govèrn del Quebèc a mostrat mai d’un còp la volontat de negociar un acòrdi d’autonomia per Nunavik. Mas la condicion sine qua non es que lo territòri contunhe de far partida de Quebèc. Vòlon evitar que se passe parièr coma amb Nunavut, qu’en 1999 se separèt dels Territòris del Nòrd-Oèst per venir un territòri federal inuit distint.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Lo Govern del Quebec fan ben de donar autonomia als indigenas. Lo Canadà son coma los angleses que respecten las nacions diferentas, non pas gaire coma los governs de França chovinistas e jacobins. Tot per Paris, la pus bela vila del sistema troglodita.
"Mas la condicion sine qua non es que lo territòri contunhe de far partida de Quebèc. Vòlon evitar que se passe parièr coma amb Nunavut...": los quebequés e serén mei jacobins que los canadians ? Ne seré pas estonable se la lor referéncia ei la cultura francesa.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari