Hens las Lanas de Gasconha, los “Cercles” que son cafès associatius. Ua subervivéncia qui a sabut evoluar. Qu’organizan tanben conferéncias, spectacles e debats. Exemple dissabte a viéner a Pissòs dab un film sus la memòria oblidada de la Guèrra civila d’Espanha.
A bisa de la Gran Lana, a Pissòs, lo “Cercle de l’Union”, un d’aquestes originaus cafès associatius de las Lanas de Gasconha, cultiva tanben la memòria de l’engatjament. Pr’amor de las soas originas e de la soa tradicion qu’apita regularament conferéncias e rescontres que permeten de tirar leçons deu passat o simplament d’apréner. Atau, dissabte qu’arriba, qu’an programat la projeccion de “La traversée solidaire”, un filme (52 mn) qui estó dejà difusat sus F3Aquitània e F3Sud, mes que – pr’amor de l’òra tardiva de la programacion – chic de gents an vist. Lavetz, qu’atenen monde per aquera serada on gostaràn lo “torrin” en tot pleitejar a la fin de la vrespada.
Embarcats suu “Winnipeg”
Lo filme qu’estó realizat per lo cineasta Dominique Gautier e l’universitari paulin Jean Ortiz. Ancian professor d’espanhòl a l’Universitat de Pau, aqueth militant coneishut e passionat s’es un chic vodat a la memòria oblidada de la Guèrra d’Espanha. Atau, los dus camarades qu’an enquestat e hicat en imatges l’istòria deu “Winnipeg”, aqueth vaishèth utilizat preu diplomata e poèta chilian Pablo Neruda, qu’èra lavetz ambassador deu son país en França.
Vinçuts preus franquistas, los republicans espanhòus refugiats suu territòri de l’Estat francés que son estats embarrtas dens los camps de Gurs (Bearn), Rivasaltas o Argelers de la Marenda en Rosselhon, e plan d’autes. Lo govèrn chilian que’n accepta mei de 2000 qui, arron una longa traversada, arriban a Valparaiso en seteme sonque; lo jorn on justament comença la Segonda Guèrra mondiau... Aqueths faidits que son arcuelhuts com eròis au Chile, lavetz gavidat per Aguirre Cerda au cap d’un govèrn de “Frente popular” dont lo Salvador Allende es un joene deputat. Hòrt d’aquestes proletaris refugiats que son bascos e catalans, simples pescaires, paisans, obrèirs o mestieraus. D’auguns que’s van enrasigar dens l’austrau país d’America latina; quauques uns n’estón quitament caçats, plan mei tard, per la dictatura deu Pinochet.
Joan Jacme Fénié
| Ua accion desbrombada. Com contornejar la politica dita de “non intervencion” decidida per lo Leon Blum en 1936, contunhada per lo Chautemps e lo Daladier? Armas e materiaus que son liurats clandestinament a la Republica espanhòla tanlèu lo primtemps 1937. Dens aqueth ahar, lo joene ministre de l’Aire, lo Pierre Cot, e lo son discret collaborator Jean Moulin que jògan un ròtle non negligible. Totun, dab circuits forçadament diferents, lo partit comunista francés e los sons militants contribuan tanben a l’eroíca resisténcia deus que, dens l’aute camp, apèran “Los Rojos”. Lo cargò “Winnipeg” - de la companhia “France- Navigation” creada preu PCF – assegura deu pòrt arctic rus de Mormansk hòrt de carreis de fornituras. Qu’arriban a Paulhac (Medòc), sus l’arriba esquèrra de l’estuari de Gironda, d’ont tornan partir, per rota, cap aus pòrts mediterranencs. D’aquera estacada girondina, cap au huec deu fare de Trompelop, en aqueth estiu 1939 plenh de miaças e d’amarum, se’n va lo “Winnipeg” cap au país de Neruda. Là-baish, que guardan enqüèra l’ardent sovenir d’aqueths refugiats aportant, en sarrant los caishaus, lo lor coratge e la lor fé. |
| Cercs de Gasconha. Reunits dens la Federacion deus Cercs de Gasconha (105, rota de Daugnague, 40410 Pissòs), los cèrcles que son cafès associatius vaduts de còps a la fin deu sègle XIXau per los mei vièlhs (Vasats o Sent Sefrian en Gironda). Hens los pinhadars deu Sud-Gironda (Gajac, Lucmau) e hens lo nòrd de las Lanas (Brocars, Labrit, Lucsèir, Pissòs) que’n i a un quinzenat. Que son adara lòcs de conviviéncia qu’organizan spectacles e animacions barrejadas. (Informacions) |
⇒ “La Traversée Solidaire”, filme de D. Gautier e J. Ortiz (Jack Fébus production), Cercle de l’Union, Pissòs (Lana Gran) dissabte 28/04 (20h30). Contacte: +33 (0)5 58 08 90 85.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari