Actualitats
Una nòva ataca contra l’environament
La Resèrva Nacionala Naturala de Termit e Tin Touma, la pus granda d’aquel continent, se poiriá reduire lèu de mai de 450 000 km2, al luòc ont i a mai de biodiversitat
Fa gaire, se saupèt que lo govèrn de Nigèr voliá reduire mai de la mitat de la resèrva naturala mai granda d’Africa. La causa n’èra la demanda de l’entrepresa petrolièra chinesa CNPC de far mai d’exploracions petrolièras sul terren. E, per ansin, la Resèrva Nacionala Naturala de Termit e Tin Touma, la pus granda d’aquel continent, se poiriá reduire lèu de mai de 450 000 km2, al luòc ont i a mai de biodiversitat.
Aquela resèrva foguèt creada sonque en l’an 2012 e ja poiriá veire reducha la mitat de son territòri, segon çò que confirmèt lo quite govèrn nigerin en junh de 2020. La resèrva mesura mai de 100 000 km2 (çò qu’es aperaquí la superfícia d’Islàndia) de desèrt, mas tanben de puèges e d’autres païsatges. Lo luòc foguèt classificat coma Patrimòni Mondial per l’UNÈSCO pr’amor de sa gigantassa diversitat, car lo païsatge se devesís entre de montanhas, de vals, de prats, un desèrt e una mar de sabla. En mai d’aquò, i demòran doas de las espècias d’antilòps africans pus menaçadas: l’addax e la gasèla dama.
Una proposicion estonanta
Segon Sébastien Pinchon, director de l’ONG Noé, que dirigís, a l’ora d’ara, l’administracion d’aquela resèrva naturala, la decision governamentala nigerina èra pas brica esperada, après recebre la direccion e administracion de la resèrva solament en 2018. “Es estonant, çò diguèt Pinchon. Avèm sonque començat d’administrar aquesta resèrva, en bastissent d’edificis, logant de veïculs e demandant a la populacion locala de venir trabalhar a Termit e Tin Toumma. Es pas de creire”.
Segon aquela ONG environamentala, la resèrva es unica dins tota la region del Sahara mas tanben del Sahèl pr’amor que sa fauna es tras que rica e que lo luòc jamai non foguèt vesitat abans per l’èsser uman. Pasmens, dempuèi que l’entrepresa petrolièra chinesa CNPC entamenèt l’exploracion de la region, la populacion locala d’addaxes comencèt de davalar e uèi es plan menaçada.
En mai d’aquò, arribèron tanben d’autres problèmas per la fauna de la resèrva: d’animals empoisonats, d’aucèls mòrts prèp de bastissas d’aquela entrepresa, mai de braconatge illegal, d’arbres copats e fòrça mens d’aiga dins las fonts, un perilh gigantàs pels addaxes que demòran al luòc. (Legissètz la seguida).
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
Aquela resèrva foguèt creada sonque en l’an 2012 e ja poiriá veire reducha la mitat de son territòri, segon çò que confirmèt lo quite govèrn nigerin en junh de 2020. La resèrva mesura mai de 100 000 km2 (çò qu’es aperaquí la superfícia d’Islàndia) de desèrt, mas tanben de puèges e d’autres païsatges. Lo luòc foguèt classificat coma Patrimòni Mondial per l’UNÈSCO pr’amor de sa gigantassa diversitat, car lo païsatge se devesís entre de montanhas, de vals, de prats, un desèrt e una mar de sabla. En mai d’aquò, i demòran doas de las espècias d’antilòps africans pus menaçadas: l’addax e la gasèla dama.
Una proposicion estonanta
Segon Sébastien Pinchon, director de l’ONG Noé, que dirigís, a l’ora d’ara, l’administracion d’aquela resèrva naturala, la decision governamentala nigerina èra pas brica esperada, après recebre la direccion e administracion de la resèrva solament en 2018. “Es estonant, çò diguèt Pinchon. Avèm sonque començat d’administrar aquesta resèrva, en bastissent d’edificis, logant de veïculs e demandant a la populacion locala de venir trabalhar a Termit e Tin Toumma. Es pas de creire”.
Segon aquela ONG environamentala, la resèrva es unica dins tota la region del Sahara mas tanben del Sahèl pr’amor que sa fauna es tras que rica e que lo luòc jamai non foguèt vesitat abans per l’èsser uman. Pasmens, dempuèi que l’entrepresa petrolièra chinesa CNPC entamenèt l’exploracion de la region, la populacion locala d’addaxes comencèt de davalar e uèi es plan menaçada.
En mai d’aquò, arribèron tanben d’autres problèmas per la fauna de la resèrva: d’animals empoisonats, d’aucèls mòrts prèp de bastissas d’aquela entrepresa, mai de braconatge illegal, d’arbres copats e fòrça mens d’aiga dins las fonts, un perilh gigantàs pels addaxes que demòran al luòc. (Legissètz la seguida).
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#4 Com se los chinés e los indians ne's sentivan pas tanben superiors ! Que soi pro d'acòrd dab çò qui disetz aquiu, mes perqué avetz escriut "los blancs" ? Vos tanben e participatz a çò qui denonciatz ? Òc o non ? Se non, perqué avetz escriut "los blancs" ? Ne coneishetz pas la valor lingüistica de l'article definit ? Ne vedetz pas que datz leçons aus africans en medish temps: ne desvolopetz pas lo torisme ! (en Kenya, 500 000 emplecs), ne desvolopetz pas las culturas d'exportacion. Qui ètz tà díser la legitimitat d'aquera ONG ? Los sols qui la pòden díser que son los nigerés. Mossur l'anticolonialista, ne n'ètz pas autant com ns'ac voletz har créder !
efectivament, nat mòt de la Chinafrica. sui pas chinés, sui pas african. sagi de parlar de çò que me tòca meilèu que voler balhar au monde sancèir mon avis assabentat de blanc superior aus autes.
pensim çò que pensim, los estats africans an lo dreit de gestionar sons territòris com l'entenden. en tant qu'occitan ciutadan frances, me sembla justificat per contre de criticar lo rapòrt mausanís daus francés damb las "ancianas" colonias. son pas los chinés, que refusan aus país africans de detenir eths-medishs sas resèrvas monetàrias pròpias, pas los chinés qu'estampan la moneda d'aqueths medishs país, pas los chinés que los an colonizats e venduts a l'esclavatge, e la moneda acerà n'es pas lo yuan CFA.
los jornaus malinke, pulaar, serer, fon o ioruba e's prenen lo dreit de criticar la nòsta consomacion d'esséncia mejana per persona ? la nòsta reparticion de las tèrras agricòlas ? la nòsta importacion massiva e ultra-energivòra de productes chines o asiatics ?
aquò's plan polit de voler defénder lo monde daus maishants poluaires, mès benlèu s'aurén de tesicar un chic mei de çò que s'i passa a casa meilèu que de tostemps voler daunejar e balhar leissons a las colonias.
#1 De la Chinafrica, per contra, nat mot ?
Que los blancs s'aucupin daus blancs e de sons territòris guastats per las zònas comercialas decathlon-leroymerlin avant de jugar las tòca-tuishau ipocritas a perpaus de las zònas naturalas d'Africa
Que deishin de mandar avions emplits de toristalha pertot dens lo monde ende desestructurar las economias e los biaishs de víver.
Que deishin de crompar husta e lenha a dotze mila kilometras de l'ostau, que deishin de crompar cafè, tabac e tè e sojà produsits sus las pèças de sèuva tombada.
Que deishin de mandar los polets produsits a prètz baish mercés la PAC en Africa ende héser concurréncia aus neurissaires africans.
Que deishin lo colonialisme qu'empacha lo desvolopament daus pais non occidentaus. Noé es una ONG francesa financiada en partida per Bouygues. Quina legitimitat per aquesta ONG de gavidar la reserva naturala nigerenca ? Pro de Françafrica ja !
Que los blancs s'aucupin daus blancs e de sons territòris guastats per las zònas comercialas decathlon-leroymerlin avant de jugar las tòca-tuishau ipocritas a perpaus de las zònas naturalas d'Africa
Que deishin de mandar avions emplits de toristalha pertot dens lo monde ende desestructurar las economias e los biaishs de víver.
Que deishin de crompar husta e lenha a dotze mila kilometras de l'ostau, que deishin de crompar cafè, tabac e tè e sojà produsits sus las pèças de sèuva tombada.
Que deishin de mandar los polets produsits a prètz baish mercés la PAC en Africa ende héser concurréncia aus neurissaires africans.
Que deishin lo colonialisme qu'empacha lo desvolopament daus pais non occidentaus. Noé es una ONG francesa financiada en partida per Bouygues. Quina legitimitat per aquesta ONG de gavidar la reserva naturala nigerenca ? Pro de Françafrica ja !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari