capçalera biera tobiers

Actualitats

Eveniment istoric: l’estat francés a aprovat una lei de proteccion e promocion de las lengas minorizadas

S’agís de la primièra lei francesa per la reconeissença e la promocion de las lengas autoctònas de la Republica, dempuèi la Lei Deixonne de 1951 que n'autorizava l'ensenhament public

Tèxte legit

L’Assemblada Nacionala francesa aprovèt ièr dijòus 8 d’abril la Lei Molac per 247 vòtes en favor e 76 contra. Es un eveniment istoric car s’agís de la primièra lei francesa per la reconeissença e la promocion de las lengas autoctònas de la Republica, dempuèi la Lei Deixonne de 1951 que n'autorizava l'ensenhament public. Se reconeis pel primièr còp l’ensenhament immersiu, se reconeis tanplan la senhalizacion bilingua e se permetrà que los rèirenoms pòrten de caractèrs qu’existisson pas en francés coma la “ñ” del breton o los accents sus cèrtas vocalas de l’occitan. “Es una victòria collectiva, amb de sostens venguts de l'ensemble dels grops parlamentaris”, çò reagiguèt Paul Molac.
 
Lo tèxt aprovat deu venir una lei per la reconeissença e la promocion de las lengas autoctònas de l’estat francés, dichas regionalas, segon la proposicion portada pel deputat breton Paul Molac. Definís tres encastres d’accion de proteccion e promocion de las lengas: lo patrimòni, l’ensenhament e los servicis publics.
 
Cal remarcar que las associacions de defensa de las lengas nòstras an fach bona òbra al près dels elegits.
 
 
Patrimòni, educacion e servicis publics
 
Dins un primièr temps, aquel tèxt prevei de començar la pedagogia immersiva dins las classas de l'ensenhament public. Pr’aquò, l’article foguèt jutjat anticonstitucional per sos detractors, sostenguts pel govèrn de Castex. Pasmens, los deputats an mantengut aquela disposicion dins lo vòte d’aqueste dijòus.
 
Segon lo tèxt, s'una familha vòl inscriure son enfant dins una calandreta e que n'i aja pas dins sa comuna de residéncia, aquesta deurà pagar una compensacion a la comuna de l’escòla associativa. A mai, lo tèxt reconeis l’immersion dins l’ensenhament public, encoratja de convencions entre lo sistèma educatiu e las regions, e prepausa d'inserir las lengas dichas regionalas dins l'orari normal de las escòlas de totas las acadèmias, mentre qu'abans aquela disposicion se reservava a la circonscripcion escolara de Corsega.
 
La proposicion de lei promòu l'afichatge bilingüe sus las bastissas publicas, los panèls de senhalizacion, dins la comunicacion institucionala, dins las regions qu'o desirarián.
 
Enfin, lo nòu tèxt de lei pretend metre fin a las dificultats rencontradas pels parents que causisson de rèirenoms qu’an de caractèrs inexistents en francés. Es a dire que pas pus cap de Fañch, Jòrdi, Ròsa, Alaís, Loís o Martí patiràn d’umiliacions de l’administracion.
 
 
Revirada de Blanquer
 
La lei teniá l’oposicion del ministre de l’educacion, Jean-Michel Blancher, que capitèt a vojar lo projècte de lei de sa substància pertocant l’ensenhament dins sa primièra lectura en febrièr de 2020, mas que lo vegèt  enriquit pel Senat en decembre passat. Aqueste còp, a mai, cent deputats de son partit La Republica en Marcha (LREM) se son revoltats contra el e an votat en favor del tèxt malgrat la consigna oficiala del partit de votar contra, e aital lo grop macronista a majoritàriament aprovat lo projècte.
 
 
Ostilitat generala d'LFI
 
Sul sit de l’Assemblada Nacionala francesa, se pòt veire quin es estat lo vòte de cada deputat. De soslinhar l'ostilitat generala del grop esquerrista La França Insomesa, qu’es estat lo sol non solament a votar contra la lei mas tanben a o far massissament: 17 deputats contra, una deputada per la lei, mas aquesta sembla de s'èsser enganada, en disent que tanben voliá votar contra.
 
 
 
 
 
 

 
 
abonar los amics de Jornalet

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Emmanuèl Isopet
42.

#37 Me sembla que i una error d'analisi: son efectivament 3/4 dels deputats presents que votèron per la lei Molac. Per contra dire que solament la mitat dels deputats occitans votèron favorablament es fals estant que 70 votèron per e solament 7 contra (donc mai de 90% dels deputats occitans presents votèron favorablament).
Dire que solament la mitat dels deputats occitans an dich de òc es prendre en compte los absents (que per definicion an tòrt mas que sabèm pas çò qu'aurian votat). Se fasèm lo meteis compte per l'ensemble dels deputats (247 òc per 577 deputats) arribam a... 42%.
Conclusion: non, los deputats occitans son pas vergonhoses.

  • 0
  • 0
What\'s going on
41.

Quauquaren me tafura : lo silenci espantant dels mediàs parisencs al sicut d'aquesta lei. Ne parlan pas de tot o gaireben. Indiferència ? Mesprètz ? Geina ?

  • 9
  • 0
lachuscla
40.

De veire lei 30, 34, 12, 48, 07, 26, 84, 13 Occitanie---Paca

  • 3
  • 0
Gerard Bayle Valença
39.

#37 Sai pas çò que volètz dire per "vergonha".
Ièu crese pas en la vergonha delh personau politic occitan que votèt pas per la lei Molac perqué auriá vergonha de la lenga delh país.
Crese puslèu en doás chausas : l'ignorància ( n'i a que sabon pas solament çò qu'es l'occitan ) e l'ideologia nacionalista francesa que ditz que en França i a una sola lenga e de vièlhs idiòmas ( patoás, dialèctes, benlèu mèsma lengas arcaïcas de còps ) que son pas que de relíquias d'un passat sorne e qu'amenaçan l'unitat delh grand país daus drets umans.

  • 11
  • 0
Pitaluga
38.

#34
Lo Merluçon es de la meteissa fusta que lo Macronet : un tipe que se'n crei, intolerant, iretge, parlufier, incompetent levat per fustigar los autres.
En 2022, ni Le Pen, ni Macron, ni Mélanchon !

  • 6
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article