“En un quart de sègle lo rugbi, aqueste jòc d’aristocrata anglés e de parisenc fortunat, ven lo del pòble en Occitània” (Enciclopèdia occitana – André Dupuy – ed. Slatkine). –Tradusit del francés.
 
La creacion del rugbi data del sègle XIX, dins un pichòt vilatge d’Anglatèrra sonat Rugby. Lo paire fondador del rubgi, William Web Ellis, èra un jove estudiant al collègi de Rubgy. Un còp, amb sos companhs de classa, W.W.Ellis jogava al fotbòl, e decidiguèt de jogar amb las mans. Un pauc mai tard, un jorn de novembre de 1823, lo rugbi espeliguèt. Aqueste espòrt vengut d’Anglatèrra implantat dempuèi d’annadas en França va conéisser mens de celebritat que son paire lo fotbòl. Mas lo rugbi va pauc a cha pauc ganhar lo còr dels franceses, e subretot lo còr del pòble miegjornal.
 
Me pausi sovent una question: “Perqué lo rugbi es mai present dins lo Miègjorn que dins la rèsta de França?” Per ieu, èra una question d’unitat, de valor comuna e d’amor prigond per aquel espòrt. Mas aprèp qualques recèrcas podèm trapar d'explicacions istoricas, climaticas o encara etnicas per explicar aquela mplantacion. D’efièch, istoricament, lo rubgy foguèt importat dins los ans 1870 per d’obrièrs angleses en Aquitània. Tre la debuta, aqueste espòrt foguèt practicat per la borgesia, e pauc a cha pauc, practicat per lo pòble. Aprèp, podèm vèire que i a tanben d’explicacions climaticas, lo Sud de França ensolelhat, amb pauc de pluèja, balha de melhoras prestacions rugbisticas. D’efièch, d’especialistas estiman que lo clima del Sud de França permet al rugbi d’èstre practicat tota l’annada, tant dins l’ivèrn coma l’estiu. Enfin, quand parli de rasons etnicas, parli del fach que pertot, ara, lo rugbi es fòrça present mas podèm tanben veire que nòstres aujòls an benlèu adoptat aqueste espòrt perqué i aviá dins la cultura miegjornala de l’epòca una valorizacion de la fòrça fisica coma dins lors jòcs tradicionals: espròvas de fòrça bascas, las ajustas, lo pilo, los jòcs taurins e tantes mai . Fin finala, de mon costat, tròbi qu’aqueste espòrt nòble farga l’identitat del Sud de França, qu’es quicòm qu’es escrich dins nòstre patrimoni cultural miegjornal, escrich dins nòstres esperits dempuèi de temps, tant dins los pichòts vilatges que coma dins las grandas vilas, dins la television o sul terren, amb la familha o amb los amics.

 

Lèa Puel
Estudianta
 
 
 
 

---

  Lèa Puel nasquèt en 2000 a Besièrs. Foguèt dins una escòla publica en Roergue qu'i aviá una intervencion occitana lo divendres. Al collègi e al licèu de Sant Africa prenguèt l'opcion occitan. E contunhèt sos estudis occitans per venir regenta en Calandreta

 

fffff		fffff
	Jornalet a l'escòla Jornalet a una seccion especifica sus l’escòla occitana. Nos agradariá fòrça que las escòlas, que sián de Calandretas o d’escòlas bilingüas, poguèsson emplenar elas meteissas aquesta seccion amb de nòvas, e que los quites escolans las poguèsson redigir en explicar los faches que fan l’actualitat dins cada escòla: una excursion culturala, la vesita d’una personalitat, una fèsta populara amb los parents, una competicion esportiva, etcetèra. Evidentament, las fotografias, los enregistraments o los imatges de vidèo seràn tras que benvenguts, se n’i a.  Se cada escòla nos manda quatre o cinc nòvas per an serem plan contents e satisfaches. Pensam que pòt èsser un bon ponch d’amassada per la comunautat educativa occitana, una iniciativa interessanta pels escolans e un esplech de socializacion lingüistica per las familhas dels escolans. Esperam de poder comptar amb lo vòstre sosten, e esperam que Jornalet serà una aisina utila per las escòlas occitanas. Mandatz-nos las vòstras nòvas a info@jor…