Lo Conselh constitucional (CC) francés a censurat dos articles primordials de la lei de proteccion e promocion de las lengas minorizadas, aviada pel deputat breton Pau Molac. Concretament, los magistrats considèran anticonstitucional l’article 4 de la nòva lei, qu’oficializa la possibilitat d’ensenhament immersiu de las lengas territorialas, e l’article 9, qu’autorizava que de prenoms aguèsson de signes grafics qu'existisson pas en francés, coma la “ñ” del breton e los accents pròpris de l’occitan.
 
Après lo vòte d’una majoritat larga en favor de la Lei Molac, lo ministre de l’educacion Jean-Michel Blanquer e sos sostens dintre lo grop LREM organizèron en urgéncia la sasina del CC, que portava oficialament sonque sus l’obligacion, per las comunas de finançar lo prètzfach escolar als escolans qu’anavan dins l’escòla d’una autra comuna per beneficiar d’un ensenhament de lenga dicha regionala. Lo CC aviá un mes per donar sa decision, e es causa facha. Se la lei es majoritàriament acceptada, dos còps fòrça grèus son portats ça que la als defensors de las lengas minorizadas parladas e ensenhadas sul sòl francés. Lo primièr contra l’article 9 qu’autorizava de poder escriure los prenoms amb de letras especificas utilizadas per aquelas lengas coma la “ñ” del breton e los accents pròpris de l’occitan. L’autra ataca es virada contra l’article 4 que concernís l’ensenhament immersiu, lo CC lo declara inconstitucional al motiu que l’article 2 de la Constitucion precisa que “la lenga de la Republica es lo francés”. Non solament lo sistèma educatiu public lo poirà pas desvolopar mas las escòlas associativas especializadas en aquel ensenhament an de qué s’inquietar.
 
La reaccion dels defensors de las lengas s’es lèu facha ausir: segon eles, cal cambiar l’article 2 de la Constitucion, que foguèt primièr adoptat per luchar contra l’anglicizacion creissenta (Lei Toubon) mas qu’a l’ora d’ara servís pas que per reprimir l’usatge de las lengas regionalas.
 
 
Que ne demòra?
 
E mai siá censurada, la Lei Molac es pas completament tombada, ça que la, e sèrva de mesuras importantas que poirián permetre d’avançadas coma la senhaletica e l’afichatge en occitan, l’encoratjament de la lenga nòstra dins las escòlas publicas, las ajudas als enfants que van dins una escòla fòra de lor comuna de residéncia.
 
 
L’Assemblada Occitana considèra legitimat l’independentisme
 
Demest las reaccions, la mai categorica es de l’Assemblada Occitana que ven d’afirmar, dins un comunicat qu’ara “l’independéncia politica d’Occitània —dels Alps a l’Atlantic— es un objectiu de mai en mai necessari per que nòstre pòble occitan aja drech de viure amb sa lenga, sa cultura e sa personalitat”.
 
 
De manifestacions lo 29 de mai que ven
 
Dissabte 29 de mai, son convocadas de manifestacions per tot l’estat francés per defendre la lei de proteccion e promocion de las lengas minorizadas. Se convoquèron ja abans la resolucion dels magistrats constitucionalistas, mas se prevei ara una responsa encara mai fòrta. En Occitània las manifestacions son previstas a Albi e a Somèire (Garrigas) dins l’encastre del Total Festum. Pasmens, las decisions del Conselh Constitucional son definitivas.
 
 
Jorn internacional de la diversitat culturala
 
De notar que la resolucion del Conselh Constitucional, ironicament, s’es facha durant lo jorn internacional de la diversitat culturala, lo 21 de mai.



 

Incroyable ! Le conseil constitutionnel censure l'enseignement par immersion et l'usage des signes diacritiques en #languesregionales car contraire à l'article 2. Je réclame en urgence un projet de loi constitutionnel pour modifier cet article.

— Paul Molac (@Paul_Molac) May 21, 2021

 

pic.twitter.com/e1rWRjzPF1

— Paul Molac (@Paul_Molac) May 21, 2021

 

Lei @Paul_Molac: la decision del Conselh Constitucional es una novèla ataca de l'estat francés còntra l'#occitan e rend encara mai legitima l'independéncia d'#Occitània. https://t.co/CbUjMvSMu8

— Assemblada Occitana (@Assemblada_Oc) May 21, 2021